جلال طالبانی که همواره بر یکپارچگی عراق واحد تاکید داشته و کردها را به همگرایی با عراق واحد و اتحاد با ایران تشویق میکرد، دیروز در سن ۸۴ سالگی به دلیل بیماری در آلمان درگذشت.
رئیس جمهور سابق عراق و دبیر کل حزب اتحادیه میهنی کردستان، حدود سه هفته گذشته برای پیگیری امور درمانی خود به آلمان رفته بود. جلال طالبانی، که در میان مردم کُرد به «مام جلال» (عمو جلال) معروف بود، زاده ۱۲ نوامبر ۱۹۳۳، رئیس جمهور عراق در فاصله سالهای ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۴ میلادی و رهبر حزب اتحادیه میهنی کردستان بود.
طبق کتاب زندگینامه وی، طالبانی یکی از کُردهای ایران بود که خاندان وی از ایران به عراق مهاجرت کردهاند. مام جلال فارغالتحصیل رشته حقوق در سال ۱۹۵۹ از یکی از دانشگاههای بغداد بود.
در توصیف او گفتهاند که ««مام جلال، حقوقدان و سیاستمداری باهوش، دارای توانایی خاصی در اتحاد و همبستگی کُردها و تأثیرگذار روی دوست و دشمن، محبوبیتی فوقالعاده در بین کُردها، در عراق و خارج آن است». اولین بار در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۲ ، رسانههای عراقی خبر از سکته مغزی و وخیم بودن حال وی دادند. او در همان سال (۲۰۱۲) برای درمان به آلمان رفت. حدود یک سال بعد در دسامبر ۲۰۱۳ اولین تصاویر جدید از او منتشر شد که نشان دهنده بهبود وضعیت جسمانیاش بود. او بعد از مدتها در ۱۹ ژوئیه ۲۰۱۴ به کشورش عراق بازگشت.
مام جلال تا دیروز با تبعات سکته مغزی و عوارض کهولت سن دست و پنجه نرم کرد و سرانجام روز گذشته، سوم اکتبر ۲۰۱۷ در آلمان در گذشت. جلال طالبانی همواره حامی وحدت عراق بوده و تاکید میکرد که واژهای به نام کردستان مستقل وجود ندارد و همه باید در کنار هم عراق واحد و آزاد و مستقل را ساخت. در کارنامه جلال طالبانی یک اصل مشاهده میشود و آن اینکه وی هرگز به دنبال تجزیه عراق نبوده و با هرگونه جدایی طلبی و خدشه دار کردن وحدت عراق مخالفت داشته است.
طالبانی از مخالفان سلطه آمریکا بر عراق بوده و در دورانی که در سمت رئیس جمهور عراق ایفای نقش میکرد این اصل را حفظ کرده و پذیرنده حضور نظامیان آمریکایی در عراق نبوده است. او بارها مخالفت خود را با سیاستهای تجزیه طلبانه افرادی همچون بارزانی اعلام و او و هم حزبیهای او در اتحادیه میهنی از مخالفان همه پرسی اخیر در اقلیم کردستان بوده اند. طالبانی همگرایی منطقهای بویژه با جمهوری اسلامی ایران را کلید حل مشکلات عراق و تحقق بخش امنیت و ثبات کشورش و منطقه دانسته و تاکید میکند که عراق از جمله کردهای کشورش باید روابطی دوستانه با جمهوری اسلامی ایران داشته باشند.
با توجه به نقشی که طالبان در وحدت مناطق کردنشین عراق داشته بسیاری فقدان او را زمینه ساز بحرانهای گسترده در این مناطق میدانند و تاکید دارند که کردهای عراق برای جلوگیری از گرفتار آمدن در بحرانهای اقتصادی و امنیتی باید از رفتارهای تجزیه طلبانه خودداری و با افرادی همچون بارزانی که سعی در قربانی ساختن عراق در جاه طلبیهای خود دارد مقابله کند. طالبانی همواره نقشی موثر در مذاکرات میان بغداد و اربیل داشته است و نبود آن میتواند بر این امر تاثیرگذار باشد. ناظران سیاسی بر این عقیدهاند که حامیان دیدگاه طالبانی و پیروان راهش باید یک اصل را در نظر داشته باشند و آن تلاش برای ساختن عراقی واحد، آزاد و مستقل است که در آن تفکراتی همچون تفکرات بارزانی که چند پاره سازی عراق را در سر دارد در آن نمیگنجد و با آن مقابله میکند.