رئیس هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان واردکنندگان و صادرکنندگان محصولات دخانی میگوید: تجربه دهههای اخیر نشان میدهد که افزایش قیمت سیگار تاثیری در میزان مصرف ندارد و فقط به افزایش قاچاق دامن میزند.
محمدرضا تاجدار مصرف سیگار در کشور را ۷۲ میلیارد نخ در سال عنوان کرد و افزود: ۴۹ میلیارد نخ از این میزان در کارخانجات داخلی تولید و سه میلیارد نخ از مبادی رسمی وارد میشود و بقیه یعنی ۲۰ میلیارد نخ سهم قاچاق است.
وی ادامه داد: سازمانهای مبارزهکننده با مصرف دخانیات تصور میکنند با افزایش نرخ میتوانند مصرف را کاهش دهند، در حالی که تجربه دهههای اخیر نشان داده است که هر چقدر قیمت سیگار داخلی یا وارداتی به صورت غیرمتعارف افزایش یابد، قاچاق صرفه بیشتری پیدا میکند و این روند، مسیر را برای افزایش قاچاق باز میکند.
رئیس انجمن تولیدکنندگان محصولات دخانی گفت: اگر این سیاست درست بود، باید بعد از ۳۰ سال جواب میگرفتیم و مصرف سیگار کاهش پیدا میکرد اما شاهدیم که مصرف نه تنها کاهش نیافته، بلکه رو به رشد است.
وی اظهار داشت: افزایش قیمت با هدف کنترل مصرف شاید در کشوری مانند انگلستان که ورود قاچاق از مرزهای آن بسیار دشوار است تصمیمی درست باشد، اما برای ایران که با ۱۵ کشور مرز خشکی و دریایی دارد، قابل اجرا نیست. تاجدار گفت: امورات بسیاری از کشورهای همسایه از محل درآمدهای حاصل از قاچاق میگذرد؛ قاچاقی که اتفاقاً به مقصد ایران انجام میشود؛ به عنوان نمونه، یکی از کشورهای عربی حاشیه خلیجفارس ۳۰ کارخانه تولید سیگار دارد و اساساً تولیداتش را برای ایران برنامه ریزی کرده است.
رئیس انجمن تولیدکنندگان محصولات دخانی دلیل اصلی رونق قاچاق سیگار در ایران را قیمتگذاری نامتعارف و وضع عوارض و مالیاتهای بیحد و حصر عنوان کرد و گفت: با اعمال این عوارض و مالیاتها، فاصله قیمتی کالای دخانی تولید داخل با کالای دخانی قاچاق زیاد میشود و این مساله، صرفه اقتصادی قاچاق را افزایش میدهد.
رئیس انجمن تولیدکنندگان محصولات دخانی در مورد عوارض و مالیاتهایی که یک تولیدکننده سیگار باید پرداخت کند، گفت: در برنامه ششم توسعه قرار بود عوارض و مالیات سیگار به مدت پنج سال ثابت بماند اما یک سال از اجرای برنامه نگذشته بود که اعمال عوارض ۳۵ تومانی به ازای هر نخ (کارتنی ۳۵۰ هزار تومان) در بودجه پیشنهادی سال ۹۷ در مجلس مطرح شد.
وی ادامه داد: در آن زمان فعالان صنعت دخانیات اعلام کردند که عوارض جدید پیشنهادی، به شدت تولیدات داخلی مثلا تولیدات شرکت دخانیات ایران را در مقایسه با محصولات قاچاق و سایر شرکتهای حاضر در بازار کشور آسیبپذیر خواهد کرد. بعد از بیان این استدلالها، در ابتدا این طرح از سوی نمایندگان مجلس رد شد ولی سپس با اعمال اندکی اصلاحات صوری در این پیشنهاد و با افزایش معنیدار عوارض سیگار وارداتی نسبت به عوارض سیگار تولید داخلی توانستند رای مجلس را به نفع پیشنهاد خود تغییر دهند.
تاجدار افزود: این در حالی بود که براساس برنامه پنجم واردات به تولید در داخل تبدیل شده بود و در عمل واردات سیگار سهمی قابل توجهی از بازار را در اختیار نداشت به عبارتی دیگر، وارداتی وجود نداشت که با افزایش عوارض آن از تولید داخل حمایت شود؛ در اثر این مصوبه، قیمت سیگار داخلی نسبت به سیگارهای مشابه قاچاق گرانتر شد و به این ترتیب بازار مصرف در اختیار قاچاقچیان قرار گرفت. به گفته وی، براساس تصمیم مجلس، عوارض تولیدات داخلی با برند داخلی ۷۵ ریال، تولید داخل با برند خارجی ۲۵۰ ریال و واردات ۶۰۰ ریال تعیین شد.
این مقام مسئول گفت: افزایش ۷۵ ریالی هر نخ سیگار تولید داخل با برند داخلی، قیمت هر کارتن سیگار داخلی را ۷۵ هزار تومان افزایش داد که این امر فاصلهای بین قیمت سیگارهای داخلی و سیگارهای خارجی قاچاق ایجاد میکند و افزایش قاچاق را به دنبال دارد. وی اظهار داشت: اکنون انواع عوارضها و مالیاتها بر سیگار تولید داخل اعمال میشود که افزایش غیرمتعارف قیمت سیگار را به همراه دارد؛ یکی از این عوارض مربوط به ماده ۷۳ قانون برنامه ششم توسعه است.
براساس ماده ۷۳ قانون برنامه ششم توسعه، مالیات هر پاکت انواع سیگار تولید داخلی به میزان ۱۰ درصد قیمت درب کارخانه، تولید مشترک ۲۰ درصد، تولید داخل با نشان بینالمللی ۲۵ درصد قیمت درب کارخانه و سیگارهای وارداتی به میزان ۴۰ درصد قیمت کالا، بیمه و کرایه تا بندر مقصد (سیف Cif) تعیین شده است.
تاجدار افزود: علاوه بر این عوارض، ۱۵ درصد قیمت فروش سیگارهای داخلی و ارزش سیف سیگارهای وارداتی به عنوان مالیات بر ارزش افزوده بر قیمت سیگار اضافه میشود؛ در حالی که مالیات بر ارزش افزوده در سایر کالاها ۹ درصد است. به گفته وی، به این عوارض و مالیات باید ۲ درصد حق انحصار نیز اضافه کرد که براساس قانون انحصار دخانیات از تولیدکنندگان دریافت میشود. به این ترتیب، تولیدکنندگان بین ۲۷ تا ۵۰ درصد عوارض و مالیات پرداخت میکنند؛ مالیات و عوارضی که به هیچوجه بر دوش سیگارهای قاچاق سنگینی نمیکند. ایرنا