بعد از یک سال سیاست صبر استراتژیک، ایران تصمیم به کاهش گام به گام تعهدات برجامی خود گرفت، اما همزمان کاهش همکاریهای بینالمللی" خود در حوزه مبارزه با قاچاق مواد مخدر، مقابله با تروریسم و حمایت و میزبانی از پناهجویان مختلف را نیز اعلام کرد که با واکنشهای زیادی رو به رو شد. اقدامی که به مراتب از واکنشهای هستهای ایران به تحریمهای آمریکا و سکوت اروپا، در صورت ایستادگی ایران روی آن، اثرگذارتر خواهد بود.حسن روحانی رئیسجمهوری کشورمان روز ۱۸ اردیبهشت در تشریح تصمیم جدید ایران مبنی بر کاهش تعهدات هستهایضمن اعلام دو اقدام هستهای در مرحله اول، در رابطه با دامنه برخی تبعات تشدید تحریمها و فشار حداکثری که میتواند آثار انسانی و امنیتی منطقهای و فرامنطقهای داشته باشد به کشورهای ۱+۴ به ویژه سه کشور اروپایی هشدار داد.
با تشدید تحریمهای یکجانبه آمریکا بعد از خروج این کشور از برجام و افزایش قیمت دلار و بر اساس آمارهای منتشر شده بیش از ۷۰۰ هزار مهاجران افغانستانی (غیرقانونی) از مسیرهای مختلف غیرقانونی ایران را ترک و راهی ترکیه و کشورهای اروپایی شدند. این موج از مهاجرت افغانها از ایران در چهل سال گذشته کم سابقه بوده است اما افزایش قیمت دلار موجب شد تا آنها مقصد یا مقاصد دیگری را با وجود مشکلات بسیار برای کسب درآمد انتخاب کنند. سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان نیز چهارشنبه هفته گذشته در گفتوگویی در تشریح مواضع ایران در رابطه با کاهش توان مالی ایران برای تأمین هزینههای مدیریت پناهجویان، مبارزه با قاچاق مواد مخدر و تروریسم، اظهار کرد: در حال حاضر بیش از سه میلیون شهروند افغانستانی در ایران زندگی میکنند که بر اساس برخی از برآوردها بیش از دو میلیون فرصت شغلی را در اختیار دارند که بر اساس برآوردها سالانه ۳ تا ۴ میلیارد یورو از کشور خارج میشود. افغانها با توجه به نبود امنیت و بیکاری شدید در کشورشان راهی ایران میشوند تا با کسب درآمد خانوادههایشان را در افغانستان اداره کنند.
بدون شک ایران یکی از مهمترین لنگرهای تأمین امنیت در منطقه از دیرباز بوده و هست و این مساله مهم بر دوست و دشمن پوشیده نیست و این خدمات در حوزه مبارزه با تروریسم، مواد مخدر و پناهجویان بسیار روشن است به شکلی که در گزارشهای بینالمللی مختلف از نقش و خدمات ویژه ایران قدردانی شده است. ایران هم مرز با بزرگترین تولید کننده تریاک در جهان است. افغانستان امروز بیشتر از ۸۰ درصد از تریاک دنیا را تولید میکند و با توجه به اینکه ایران در مسیر ترانزیت این مواد قرار گرفته مشکلات زیادی را شاهد است.
هشدار مقامات ایران به پناهجویان مختلف، از این نظر که آنها را برای آیندهای سخت آماده میکند مثبت است. اما اینکه در صورت تصمیم تهران برای خارج کردن پناهجویان، آنها چه مقصدی را انتخاب میکنند، به افغانستان باز میگردند یا یکی از پایتختهای اروپایی و آمریکا را انتخاب خواهند کرد، به خودشان بستگی دارد.