پس از هفتهها کشمکش در نهایت رای دادگاه به تایید پرونده فساد نواز شریف نخستوزیر پاکستان منجر شد. اقدامی که با توجه به ساختار حاکم پاکستان و شرایط درونی و بیرونی این کشور میتواند پیامدهای قابل تاملی برای آن به همراه داشته باشد. براساس گزارشهای منتشره پارلمان رای به نخستوزیری شاهد خاقان داد تا زمان برگزاری انتخابات اداره امور کشور را در دست داشته باشد. بعد از اینکه اعضای پارلمان پاکستان شاهد خاقان عباسی را به عنوان نخستوزیر انتخاب کردند وی اعضای کابینه خود را معرفی کرد که بعد از ادای سوگند از دیروز کار خود را آغاز کردند. حال این سوال مطرح میشود که این تغییرات آیا تاثیری در وضعیت داخلی و بیرونی پاکستان دارد و نخستوزیر جدید با چه بحرانهایی مواجه خواهد بود؟
با توجه به ساختار پارلمانی حاکم بر پاکستان که براساس آن حزب برتر انتخابات پارلمانی نخستوزیر را تعیین میکند آمدن شاهد خاقان ادامه راه حزب مسلم لیگ شاخه نواز خواهد بود هر چند که براساس شرایط اجبارا باید برخی سیاستهای جدید را اجرا تا ضمن حفظ قدرت بتواند راه را برای پیروزی دوباره حزبش در انتخابات آتی فراهم سازد.
در این میان آنچنان که بسیاری از ناظران سیاسی و اقتصادی تاکید دارند وی برای رسیدن به مقصود با چالشهای بسیاری مواجه خواهد بود. از یکسو مشکلات اقتصادی بویژه در حوزه تامین سوخت و بهداشت اعتراضهای مردمی را به همراه داشته و از سوی دیگر پرونده فساد نواز شریف بیاعتمادی مردم به حزب مسلم لیگ شاخه نواز را رقم زده است. در این میان چالشهای امنیتی و تشدید تحرکات تروریستها که با چاشنی تفرقه دینی همراه است که نمود آن را در کشتارهای پاراچنان میتوان مشاهده کرد، بر میزان مشکلات و اعتراضهای مردمی میافزاید. در همین حال در حوزه منطقهای نیز پاکستان از یک سو با چالش اختلافات با افغانستان بر سر امنیت مرزی و ادعای حمایت پاکستان از تروریسم در افغانستان مواجه است و از سوی دیگر هند رقیب دیرینه این کشور با توسعه روابط با کشورهای اروپایی و آمریکا و رژیم صهیونیستی توانسته اردوگاه خود را در برابر اسلام آباد تقویت سازد.
با توجه به این شرایط میتوان گفت نخستوزیر پاکستان برای موفقیت از مولفههای اندکی برخوردار است و شرایط بیرونی و درونی پاکستان عملا فضایی سنگین را تحمیل کرده است. حال این سوال مطرح است که راهکار برون رفت پاکستان از این وضعیت چیست؟ سابقه رفتاری سران پاکستان نشان داده که آنها معمولا به دنبال مسکنهای موقت بودهاند که روابط با امریکا و سعودی از جمله ابعاد آن است که البته تشدید نارضایتی مردمی را به همراه داشته است. بسیاری از ناظران سیاسی و اقتصادی بر این عقیدهاند که رویکرد به داشتههای مردمی و بومی و نیز مبارزه واقعی با تروریسم برای برقراری امنیت و نیز رویکردهای منطقی به همسایگان به جای دلبستن به وعدههای آمریکا مولفهای مهم در این عرصه است چنانکه از مطالبات مردم پاکستان رویکرد به اجرای طرح خط لوله صلح برای انتقال انرژی از ایران به پاکستان است که حلال بسیاری از مشکلات اقتصادی و حتی سیاسی این کشور خواهد بود.
نویسنده: فرامرز اصغری