ترامپ در حالی اولین سال ریاست جمهوری خود را به پایان رسانده که عرصه داخلی آمریکا تحولات قابل توجهی را سپری میکند. نکته مهم در این زمینه آنکه به دنبال ناکامی قانونگذاران سنا برای توافق بر سر لایحه بودجه موقت، دولت فدرال آمریکا تعطیل شد. تعطیلی دولت زمانی اتفاق میافتد که رئیسجمهور آمریکا و کنگره این کشور نتوانند قانون مربوط به تخصیص اعتبارات نهادهای دولتی را در موعد مقرر به امضا برسانند. هر چند که براساس روند تاریخی و سنوات گذشته جاری در آمریکا در نهایت میان دولت و کنگره بر سر افزایش حجم بدهیهای دولت و شروع دوباره فعالیتهای اجرایی توافق خواهد شد اما این اقدام کنگره در مقطع کنونی درسهای مهمی را در خود دارد.
نخست آنکه پس از یک سال از ریاست جمهوری ترامپ همچنان شکاف سیاسی در ساختار آمریکا بالاست و جریانهای سیاسی دچار اختلافات شدیدی هستند. نکته مهم آن است که در گذشته ساختار حاکم بر آمریکا بر اصول استراتژیک و کلیدی توافق داشتند و هر دو حزب جمهوریخواه و دموکرات بر سر این مسائل توافق میکردند اما اکنون حتی بر سر مسائل کلیدی هم توافقی ندارند و براساس منافع فردی و حزبی تصمیمگیری میکنند.
دوم آنکه ترامپ پس از گذشت یک سال از دوران ریاست جمهوریاش همچنان نتوانسته در عرصه داخلی آمریکا کارکردی داشته باشد. تمام طرحهای وی که به کنگره ارائه شده تصویب نگردیده و در نهایت نیز کنگره با عدم رای به مطالبات اقتصادی کاخ سفید زمینهساز تعطیلی دولت شد. این امر را میتوان نمودی از شکاف میان ساختار اجرایی و مقننه آمریکا دانست به گونهای که یک سال اخیر صحنه تقابلی میان این دو جریان بوده است.
سوم آنکه تعطیلی دولت آمریکا بیانگر شرایط اقتصادی نامطلوب آمریکاست در حالی که این امر را آشکار میسازد که ترامپ عملا رئیسجمهوری ناکارآمد است که توان اداره جاری امور کشور را هم ندارد. در این شرایط هوچیگریهایی که ترامپ در صحنه جهانی علیه سایر کشورها به راه انداخته نه برگرفته از توان و اقتدار آمریکا بلکه رویکردی تدافعی برای پنهانسازی بحرانهای داخلی آمریکاست. ترامپ سعی دارد تا با فضای بحرانی در جهان ضمن پنهانسازی ناکارآمدیهای داخلی به باجگیری جهانی از سایر کشورها پرداخته که نمود آن را در عملکرد آمریکا در سرکیسه کردن کشورهای عربی میتوان مشاهده کرد.
چهارم آنکه تعطیلی دولت آمریکا به دنبال چالشهای اقتصادی بیانگر این اصل مهم است که اقدام این کشور در کاهش کمکهای آمریکا به سازمان ملل، آنروا و نیز خروج این کشور از بسیاری از ساختارها و نهادهای بینالمللی و توافقنامههای دوجانبه و چندجانبه نه براساس توان و اقتدار آن بلکه ناشی از بحرانهای اقتصادی است. در اصل آمریکا به دلیل کسری منابع مالی اجبارا به این سمت روی آورده است و ادعای آنها مبنی بر نمایش اقتدار جهانی آمریکا ادعایی واهی و فریبکارانه است. تعطیلی دولت آمریکا را باید نشانهای دیگر بر زوال درونی و بیرونی آمریکا دانست که نه تنها دولت ترامپ بلکه ناکارآمدی کل ساختار آمریکا را آشکارتر میسازد.
نویسنده: علی تتماج