سوریه که در طول ۷ سال گذشته دورانی سراسر بحران و جنگ علیه تروریسم را سپری کرده این روزها دورانی حساس را سپری میکند که میتواند بر سرنوشت کل منطقه تاثیرگذار باشد. یکی از نکات قابل توجه در حوزه سوریه در کنار تحولات میدانی برگزاری نشست چهار جانبه سوریه با شرکت سران کشورهای ترکیه، روسیه، فرانسه و آلمان است که دیروز در شهر استانبول به میزبانی رجب طیب اردوغان رئیسجمهوری ترکیه و با حضور ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه، امانوئل ماکرون رئیس جمهوری فرانسه و آنگلا مرکل صدراعظم آلمان برگزار شد.
براساس گزارشهای منتشره در این نشست وضعیت میدانی تحولات جنگ داخلی در سوریه، توافق ادلب و روند سیاسی حل مساله سوریه از تمامی زوایا و ابعاد بررسی شده و اتفاق نظر برای دستیابی به یک راهحل پایدار برای خاتمه دادن به اختلافات مورد بحث قرار گرفت. پیش از این نشست چهار جانبهای با حضور نمایندگان ترکیه، روسیه، فرانسه و آلمان در روز ۲۴ شهریورماه در شهر استانبول درباره تحولات سوریه برگزار شده بود که در آن نشست، فرستادگان ویژه دولتهای ترکیه، آلمان، فرانسه و روسیه درباره تحولات سوریه و وضعیت ادلب به رایزنی پرداختند.
حال این سوال مطرح میشود که این نشستها تا چه میزان میتواند در برقراری ثبات و امنیت در سوریه موثر باشد و راهکار نهایی برای تحقق این مهم چیست؟ پاسخ به این پرسش را در نوع رفتار کشورهای حاضر در این نشست میتوان جستجو کرد. کارنامه ۷ ساله سوریه نشان میدهد که به جز روسیه که سوریه را نقطهای استراتژیک برای خود میداند سه کشور دیگر نگاهی متفاوت در قبال سوریه داشتهاند. ترکیه در طول این سالها در کنار حمایت از گروههای تروریستی به صورت مستقیم علیه سوریه اقدام نظامی صورت داده است و اکنون نیز در منطقه ادلب درگیری نظامی به پا کرده است. فرانسه و آلمان نیز در این سالها در کنار حمایت از تروریستها و اقدامات نظامی و اطلاعاتی علیه سوریه صورت داده که نمود آن را در رقه و دیرالزور میتوان مشاهده کرد.
رفتار این کشورها نشان میدهد که از سوی آنها ارادهای برای حمایت از حل بحران سوریه وجود ندارد و به دنبال منافع ورای ثبات و امنیت این کشور هستند. بسیاری بر این عقیدهاند که هر کشوری که ادعای حمایت از راهکار سیاسی در حل بحران سوریه را دارد باید در کنار نظام این کشور برای مبارزه با تروریسم اقدام نماید حال که کشورهای غربی نه تنها چنین رویکردی ندارند بلکه علنا بر سرنگونی نظام سوریه و چندپارهسازی نظامی این کشور تاکید میکنند.
رفتاری که واهی بودن ادعای تلاش برای رسیدن به راهکار سیاسی را آشکار میسازد و تا زمانی که این رویه ادامه دارد آنها نمیتوانند در فرآیند حل بحران سوریه ایفای نقش داشته باشند چراکه آنها خود بخشی از بحران هستند و نه راهکار پایان آن.
نویسنده: علی تتماج