آمریکا و ناتو در حالی نیروهایشان را افغانستان خارج کردند که عدم اجرای تعهدات آنها در قبال طالبان و دولت مرکزی کابل، عملا افغانستان را وارد بحرانی کرده که آینده آن را معلوم ساخته است. در این میان بدون مسئولیت پذیری غربی‌ها صدها هزار نفر آواره شده‌اند که می رود تا به فاجعه‌ای انسانی مبدل شود بویژه اینکه بسیاری از کشورهای اروپایی نیز تعهدشان برای پذیرش پنهاه جویان را لغو کرده‌اند. این شرایط در حالی بر افغانستان حاکم است که آمریکایی‌ها از استقرار ۳هزار نیرو و انگلیسی‌ها نیز از اعزام صدها نیرو به کابل خبر داده‌اند. این اقدام با ادعای حمایت از دولت مرکزی در برابر حملات طالبان در حالی صورت می‌گیرد که یک سوال مطرح است و آن اینکه آیا این اقدام می‌تواند زمینه ساز برقراری ثبات و امنیت در افغانستان گردد؟ برای پاسخ به این پرسش مروری بر ۲۰ سال حضور نیروهای خارجی در افغانستان امری ضروری می‌نماید. آمریکا، ناتو و انگلیس در حالی اشغال افغانستان در سال ۲۰۰۱ را رقم زدند که مدعی مقابله با طالبان و نیز کمک اقتصادی به افغانستان بوده‌اند. اکنون ۲۰ سال از آن زمان می‌گذرد و نه تنها این وعده‌ها محقق نشده است بلکه عملکردهای غرب زمینه ساز ریشه دار شدن بحران‌های این کشور شده است. در یک سوی معادله آمریکایی‌ها که ادعای مقابله با طالبان را سر می‌دادند دو سال است که به مذاکره با آن روی آورده‌اند در حالی به اذعان طالبان به هیچ کدام از تعهدات خود نیز عمل نکرده‌اند. از سوی دیگر آمریکا ادعای حمایت از ارتش و دولت افغانستان را سر می‌داد و با این ادعا نیز توافقنامه کابل- واشنگتن در سال ۲۰۱۴ امضا شد. به اذعان کرزی و اشرف غنی روسای جمهوی پیشین و کنونی افغانستان هیچ کدام از این تعهدات اجرایی نشده است چنانکه از یک سو شکاف سیاسی در میان گروه‌ها و اقوام افغان شدت گسترش یافته است و از سوی دیگر ارتش این کشور برای تامین امنیت مسلح نشده‌ و آموزش ندیده‌اند. با توجه به این شرایط می‌توان گفت که یک وجه مشترک میان طالبان و دولت مرکزی افغانستان وجود دارد و آن اینکه اشغالگران افغانستان هرگز به تعهدات خود عمل نکرده و نخواهند کرد. با توجه به این مولفه می‌توان گفت که اعزام نیروهای خارجی به کابل نمی‌تواند کارکردی برای افغانستان داشته باشد و در نهایت این کشور را در وضعیت جنگی فرسایشی قرار می‌دهد. جنگی که در کنار از بین بردن منابع اقتصادی و انسانی این کشور و برجای گذاشتن میلیون‌ها آواره، زمینه ساز توجیه اشغالگری آینده آمریکا در افغانستان و سایر کشورهای منطقه می‌گردد. روندی که دوری باطل از بحران را در منطقه به همراه دارد که تنها راه مقابله با آن ایجاد همگرایی داخلی در افغانستان و نیز همگرایی منطقه‌ای برای مقابله بحران‌ سازی بیگانگان در منطقه می‌باشد.

^{نویسنده: علی تتماج}