همه میدانیم که وجود نیرویهای مسلح قوی و توانمند در جمهوری اسلامی ایران یکی از مؤلفههای بازدارندگی در مقابل تهدیداتی است که از سوی دشمنان علیه کشورمان میشود.
واقعيت در تمام دنیا ساري و جاري است این است که هر سیاستمداری كه پشت سرش توان بالاي نظامي نباشد، به واقع فاقد فاكتورها و مؤلفههاي اقتدار است.
هزینههای دفاعی یک کشور شاخصی برای نشان دادن اهمیت مسائل دفاعی و نظامی هر کشور است و این امکان را به کارشناسان نظامی میدهد تا به درک بهتری از موضع کشورشان درباره اهمیت دفاع برسند.
نگاهی به روند افزایش بودجه نظامی کشورهای منطقه و خریدهای تسلیحاتی و ارتقای توان نظامی آنها نشان میدهد، آنها تلاشهای بسیاری را برای تقویت توان نظامی خود انجام میدهند. بنا به گزارشات موسسات آماری اروپایی از جمله شرکت چندملیتی «پرایس واتر هاوس کوپرز» کشورهای عمان با ۱۶.۷درصد ، عربستان سعودی با ۱۰.۴۱درصد ، کویت ۶.۴۷ درصد، امارات ۴.۸۰ درصد، بحرین ۴.۷۵ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را به بودجههای نظامی اختصاص دادهاند.
این درحالی است ایران با وجود تهدیدات گسترده از جانب دشمنان و وضعیت حساس منطقه خاورمیانه تنها ۳.۰۳درصد از تولید ناخالص داخلی خود را به این بخش اختصاص داده است و حالا سخن از کاهش بودجه دفاعی در مجلس به میان آمده است.
کاهش بودجه دفاعی به ۱.۲ درصد
اخیراً، رئیس کمیته دفاعی مجلس، از کاهش بودجه دفاعی کشور از ۵ به ۱.۲ درصد در لایحه بودجه پیشنهادی دولت خبر داد و تاکید کرد: حوزه امنیتی و دفاعی کشور، خط قرمز مجلس است.
اردشیر نوریان عضو کمیسیون تلفیق بودجه ۹۷ و رئیس کمیته دفاعی مجلس شورای اسلامی، درباره وضعیت اعتبارات دفاعی پیشنهاد شده از سوی دولت در لایحه بودجه ۹۷ اظهار داشت: مطابق قانون برنامه ششم توسعه، سرجمع اعتبارات دفاعی در بودجههای سالانه باید معادل ۵ درصد کل اعتبارات عمومی باشد و در قالب تبصرهها و بندهای مختلف تنظیم شود و تخصیص لازم صورت بگیرد.
وی تصریح کرد: با وجود این حکم قانونی، آن چیزی که در لایحه پیشنهادی دولت برای بودجه ۹۷ مشاهده میشود این است که عدد ۵ درصد به ۱.۲ درصد تقلیل یافته است.
رئیس کمیته دفاعی مجلس شورای اسلامی افزود: بر این اساس، سرجمع اعتبارات، ردیفها و اقلامی که برای تقویت بنیه دفاعی کشور باید منظور شود، حدود ۱.۲ درصد از بودجه عمومی کشور است و بسیاری از پیشنهاداتی هم که در حوزه بودجه دفاعی ارائه شده، منوط به برداشت از صندوق توسعه ملی است که آن هم ساز و کارها و ضوابط مخصوص به خودش را دارد.
نوریان با تاکید بر اینکه نگاه دولت به بخش دفاعی باید تقویت شود، ادامه داد: وقتی عدد ۵ درصد که مورد تاکید برنامه ششم توسعه است، رعایت نشده یعنی اینکه آنچه ارائه شده در مغایرت با برنامه ششم است؛ البته پیشنهاداتی برای اصلاح این عدد از طرف اعضای کمیسیون تلفیق ارائه شده و باید منتظر باشیم تا ببینیم کمیسیون در نهایت چه تصمیمی میگیرد.
وی تاکید کرد: تمام نمایندگان مجلس به ویژه اعضای کمیسیون تلفیق بودجه نسبت به اهمیت مساله دفاع و امنیت ملی هیچ شبهه و تردیدی ندارند، هرچند به معضلات و محدودیتهای دولت نیز آگاه هستند و میخواهند به دولت کمک کنند، اما درباره حوزه دفاعی کشور تعارف ندارند و معتقد به تقویت بنیه دفاعی کشور هستند.
نگاهی به وضعیت منطقه
نباید فراموش کرد با وضعیتی که اکنون در منطقه و جهان به ویژه در محیط پیرامونی کشورمان برقرار است، تقویت بنیه دفاعی کشور از اهمیت ویژهای برخوردار است.
ایران نه تنها از سوی دشمنان منطقهای خود بلکه از سوی دشمنان قسم خوردهای چون امریکا و اسرائیل دائماً در معرض تهدیدهای امنیتی قرار دارد و دشمنان در تبلیغات خود علیه کشورمان مرتباً از گزینههای روی میز سخن به میان میآورند.
از این رو ضرورت دارد که حوزه دفاعی کشور فارغ از هر گونه نگاه خاص مورد توجه قرار گیرد.
در این شرایط نمیتوان امنیت کشور و دفاع از آن را با دیدگاههای خوشبینانه پیش برد و تقویت حوزه امنیتی و تقویت بنیه دفاعی کشور یک خط قرمز به شمار میرود.
توجه خاص بودجه دفاعی امریکا به ایران
نکته قابل توجه این است که دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا در لایحه بودجه دفاعی این کشور در سال مالی ۲۰۱۸، علاوه بر مشخص کردن بودجهها و هزینههای بخش دفاعی این کشور، سیاستهای دفاعی در مورد ایران تشریح و الزاماتی را درباره ایران به تصویب رسانده است.
از جمله این الزامات، گزارشدهی درباره فعالیتهای ایران در سوریه، گزارشدهی درباره قدرت نظامی ایران، نظارت بر فعالیت هواپیماهای تجاری ایران، نظارت بر همکاریهای نظامی ایران، نظارت بر همکاری بخش هواپیمایی تجاری با سپاه، تمدید نظارت بر فعالیتهای موشکی ایران و تحریمها و... است که نشان میدهد این کشور با چه دقتی مسائل دفاعی در کشورمان را بررسی و مورد ارزیابی قرار میدهد و بسیاری از سیاستهای این کشور بر اساس این ارزیابیها صورت میگیرد.
تاکید نمایندگان مجلس
در همین حال نمایندگان مردم همواره تاکید کردهاند که ایجاد امنیت و مبارزه با گروهها و معاندین داخلی و خارجی از اولویتهای مجلس و مردم است. سیدحسین نقویحسینی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در این باره از وضعیت بودجه دفاعی در لایحه بودجه سال ۹۷ انتقاد کرده بود و گفت: وضعیت بودجه دفاعی در لایحه بودجه سال ۹۷ مناسب نیست که در مجلس تلاش میکنیم نواقص آن جبران شود.
وی تاکید کرد: دولت نسبت به ارتقای بودجه دفاعی در لایحه بودجه سال ۹۷ کمتوجهی کرده است. از سوی دیگر حشمتالله فلاحتپیشه، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز با تاکید بر اینکه دولت موظف است لایحه سنواتی بودجه را براساس سیاستهای کلی نظام و قانون برنامه ششم توسعه ارائه دهد، تاکید کرد: در این دو قانون فرادستی بر بودجه، اعلام شده حداقل ۵درصد بودجه عمومی کشور باید به تقویت بنیه دفاعی جمهوری اسلامی ایران اختصاص پیدا کند، اما در بودجهای که هماکنون دولت داده، اعداد بسختی به ۲درصد میرسد و به عبارتی احکام توسعهای قانون برنامه ششم توسعه و سیاستهای کلی کشور، اجرا نشده که این موضوعی است که باید در کمیسیون تلفیق بررسی بودجه سال ۹۷ مورد توجه قرار بگیرد.
پیشتر سپاه، ارتش، بسیج، وزارت دفاع و ستاد کل نیروهای مسلح تنها نهادهایی بودند که بودجه نظامی دریافت می کردند اما در برنامه ششم ردیف جدیدی با نام ارتقای توان دفاعی کشور اضافه شده که در اختیار وزارت دفاع قرار گرفته است و بایستی به این موضوع توجه ویژهای صورت گیرد.
موضوعاتی مانند مبارزه با تروریسم، حمایت از مرز گسترده ایران، ناامنی در کشورهای منطقه، اقدامات ماجراجویانه امریکا، اسراییل و عربستان، مبارزه با اشرار و قاچاقچیان، مبارزه با گروههای مختلف و معاند در داخل کشور نیازمند ردیف بودجه جداگانه هستند که لازم است مورد توجه نمایندگان در تدوین بودجه دفاعی کشور قرار گیرد.
کاهش سطح بودجه دفاعی
دولت در لایحه بودجه ۹۷ به نحو محسوس و غیر قابل باوری بودجه دفاعی کشور که مشتمل بر کلیه بخشهای نظامی اعم از پدافندی و آفندی و نیز طرح و برنامههای این مجموعه است را تا سطح بودجه دفاعی سالهای گذشته(تقریبا قریب به بودجه دفاعی سال ۹۱-۹۰) پایین آورده است.
بر اساس آنچه در لایحه بودجه سال ۹۷ کشور که توسط دولت تدوین و برنامهریزی شده است اکثر بخشهای توسعهای، تحقیقاتی و حتی عملیاتی نیروهای نظامی کشور با رکود محسوسی که بر اثر کمبود منابع و بودجه شکل خواهد گرفت، به محاق خواهند رفت. شاید تنها بخشهایی از مجموعه دفاعی - نظامی کشور شاهد اندک رشد بودجهای داشتهاند که آن هم بر اساس آنچه کارشناسان نسبت به خطرات پیرامونی کشورمان در منطقه بازگو میکنند هم اندک و حتی ناچیز است.
این درحالی است که کارشناسان تاکید دارند که جنگهای نظامی آینده، نبردهایی در حیطه هوایی، موشکی و جنگال(جنگ الکترونیک) و با تدقیق بیشتر، نبردهایی غیر زمینی خواهند بود. از این رو برخی چنین بودجه ریزی را نشان از نبود مشاوره با مسئولان و دست اندرکاران امور نظامی می دانند.
یادمان باشد وحشت دشمنان از توان موشکی ایران و برنامه ریزی های متفاوت برای از بین بردن آن ، یپیشرفت های خیره کننده پدافند هوایی، دستیابی به تکنولوژیهای ممنوعه، فوق سرّی و مخفی غرب از جمله تکنولوژیهای لیزی کنترل، مهندسی معکوس در ساخت ، هدایت و
فرمان دهی به هواپیمای بدون سرنشین و هزاران مورد دیگر از جمله مسائلی است که همچنان دشمنان نسبت به توان نظامی کشورمان نگران ساخته و ایران با نقره داغ کردن تروریست های داعش در دیرالزور سوریه توسط توان موشکی دست برتر ایران را به جهان نشان داد و دشمنان را بر سر جای خود نشاند. بنابراین کاهش بودجه دفاعی ایران جای برای دفاع ندارد.