یک هفته بعد از امیدهایی که درباره سلامت خدمه نفتکش ایرانی که دچار سانحه شده بود مخابره میشد همه چیز به یکباره با اخبار تاسفبار پایان یافت.
روز گذشته خبری در فضای مجازی پخش شد که ته مانده امیدمان را هم سرکشید. نفتکش سانچی غرق شد و هم سرنشینان و خدمه نفتکش به زیر آب رفتند. خبر به حدی شوکآور بود که مجبور بودیم خبرگزاریهای رسمی را هم چک کنیم تا شاید دروغ باشد. ولی متاسفانه واقعی بود.
ماجرا از ۱۶ دیماه شروع شد زمانی که یک کشتی فلهبر چینی حامل ۶۴ هزار تن گندم در سواحل شانگهای به نفتکش ایرانی سانچی که حامل بیش از ۱۳۰ هزار تن میعانات گازی بود، برخورد کرد. پس از این واقعه کشتی چینی بدون آسیب کلی و در حالیکه خدمه آن سالم ماندند از منطقه خارج شد ولی، نفتکش سانچی با ۳۰ تبعه ایرانی و دو بنگلادشی دچار حریق و انفجارهای سنگین شد که کار امدادرسانی در منطقه را با مشکل مواجه و در برخی مواقع ناممکن کرد. اطلاع رسانی درباره نفتکش ضعیف بود و موضوع به حدی نادیده گرفته میشد که حتی داد خانوادههای افراد حاضر در نفتکش را هم درآورد و بغضشان را روی آنتن زنده سیما ترکاند.
عملیات مهار آتش این نفتکش که از چند ساعت پس از وقوع حادثه آغاز شده بود، طی روزهای اخیر بارها از سوی آتشخوارهای چینی متوقف شد و تیم عملیاتی چین بهبهانههای مختلف اعم از احتمال بروز انفجار جدید و انتشار گازهای سمی، از نزدیک شدن به نفتکش برای مهار کامل آتش آن جلوگیری کردهاند.
شرکت ملی نفتکش ایران طی روزهای اخیر و در حالی که ۳ روز از بروز این حادثه میگذشت با یک شرکت ژاپنی بهمنظور همکاری در مهار آتش نفتکش ایرانی به توافق رسید و تجهیزات این شرکت ۵ روز پس از بروز حادثه به محل رسید اما همکاری ژاپنیها هم تحت لوای مدیریت عملیات چینیها به نتیجه نرسید و در نهایت شب یکشنبه چینیها دستور توقف عملیات خنکسازی سطح نفتکش را که برای جلوگیری از تسرّی آتش انجام میشد صادر کردند.
دلیل توقف خنکسازی کشتی نفتکش، بدی آبوهوا و وزش باد عنوان شد اما بهنظر میرسد همین توقف عملیات، موجب رسیدن آتش به مخازن سمت چپ کشتی و انفجارهای شدید صبح دیروز شد که در نهایت پس از چند ساعت به غرق شدن کامل نفتکش ایرانی انجامید.
در این حادثه هنوز از سرنوشت پیکرهای تمامی ۳۲ خدمه این نفتکش خبری نیست اما احتمال زنده ماندن و نجات این افراد بسیار ضعیف است؛ برخی منابع خبری از کشته شدن تمامی این افراد در ساعات اولیه به دلیل تنفس گارهای سمی ناشی از انفجار مخازن نفتی حادثه خبر دادهاند.
همه این اخبار به کنار اینکه دوستان حضرت دولت تدبیر و امید که این همه بر طبل گفتمان و تعامل با کشورهای دنیا کوبیدن نمیتوانستند با طرف چینی برای عملکرد بهتر و مدیریت بحران این حادثه اقدامی جدی انجام میدادند.
از همان روزهای اول این آتشسوزی ناخودآگاه ذهنمان به سمت حادثه پلاسکو رفت حادثهای که درست در دیماه سال گذشته اتفاق افتاد. اینکه در آن زمان انواع و اقسام هجمهها به شهردار وقت تهران وارد شد اینکه چرا برای مهار آتش از هلیکوپتر استفاده نمیکنند اینکه عملیات نجات کند است و... تازه بعد از همه این هجمهها هشتگهای خواهان استعفای شهردار تهران اوج گرفت بدون توجه به پشت پردههای زمان ریاست احمد مسجدجامعی بر شورای شهر تهران و تذکرات قالیباف نسبت به ساختمان ناایمن پلاسکو. اما حالا همه فقط از این داغ میگویند و هیچکس خواستار توضیح وزیر نفت نشده است. اینکه چرا در زمان وزارت ایشان در دولت یازدهم و دوازدهم این همه پالایشگاههای کشور سوخت و در آخرین نمونه کشتی سانچی آتش گرفت و غرق شد. آیا بین جان انسانها باید تفاوت گذاشت مگر در زمان ماجرای هفتخوان که تعدادشان از شهدای آتشنشان بیشتر هم بود کسی استعفا داد یا حالا که ۳۲نفر و تقریبا دوبرابر شهدای آتشنشان، انسان بیگناه جان خود را از دست دادهاند و سرنوشت پیکرهای مطهرشان در هالهای از ابهام قرار دارد چرا آقای زنگنه و آقای آخوندی پاسخگو نیستند.
چرا رئیسجمهور به جای تماس با مقامات بلندپایه چینی فقط با وزرای خارجه، نفت، راه و مسئولان ذیربط جلسه برگزار کرد و در آخر هم چند روز بعد از آتش سوزی وزیر کار و تعاون خود را به عنوان مامور ویژه راهی شانگهای کرد جای تعجب و سوال است. کاش آقای روحانی به جای پیام تسلیتی که برای این عزیزان فرستادند و خواستار پیگیری پیکرهای این عزیزان شدند پیشتر فکری عاجل میکردند تا حداقل این عزیزان یا زنده بیرون بیایند یا پیکرهای شان سالم میبود. یا اینکه در طی این ۹ روز ژنرال نفتی دولت در میان خانواده این عزیزان حاضر شود و هیچ توضیحی درباره علت این حادثه نداد و فقط به پیام تسلیتی بسنده کرد جای انتقاد و سوال است.
کجاست منشور حقوق شهروندی که حق خانوادههایی که عزیزانشان را در نفتکش از دست دادند مطالبه کند؟ با غرق شدن این نفتکش آنطور که طبق قوانین این صنعت پابرجاست گردابی عمیق در سطح دریا تشکیل شده و حالا معلوم نیست این پیکرها کجای این پهنه آبی شناور ماندهاند.
لازم به ذکر است درپی این حادثه حسن روحانی رئیسجمهور، علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، آیتالله هاشمیشاهرودی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و برخی دیگر از مسئولین پیامهای تسلیت جداگانهای صادر کردند.
خدمه نفتکش سانچی در ساعت اولیه سانحه جان باخته بودند
علی ربیعی که به عنوان مسئول کمیته بررسی حادثه نفتکش سانچی به چین رفته است، در نامه به رئیسجمهور اعلام کرد: خدمه نفتکش سانچی در ساعت اولیه سانحه، جان سپرده بودند.
متن نامه وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به این شرح است: ضمن عرض تسلیت به جنابعالی و ملت بزرگ ایران و خانوادههای محترم و بازماندگان کارکنان نفتکش سانچی و کلیه کارکنان عزیز و ایثارگر شرکت ملی نفتکش ایران در اقصی نقاط دنیا، با تأسف تمام به استحضار میرسانم مطابق شواهد به دست آمده در محل و نظریه قاطع مقامات چینی و کارشناسان ایرانی در حوزه نفت و گاز سازمان بنادر و دریانوردی، انفجار به این وسعت و حجم آتش و نیز گازهای سمی متصاعد شده منجر به فوت خدمه قهرمان اقتصاد مقاومتی در ساعت اولیه حادثه گردیده است.
تلاشهای طاقتفرسا برای اطفای حریق و انتقال پیکرهای مطهر نیز میسر نگردید. اینجانب درخواست اعلام عزای عمومی و نیز اقدام برای شهید خدمت نامیده شدن از هیأت محترم وزیران را دارم.
اما او نگفت که چقدر تلاش میکند تا پیکرهای این خدمه را از اعماق اقیانوس خارج کند؟
دستگاه دیپلماسی کشور باید پاسخگوی حادثه نفتکش ایرانی باشد
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس، گفت: وزارت خارجه برای عدم همکاری مناسب کشور چین در زمینه مهار آتشسوزی و کشته شدن هموطنانمان چه پاسخی دارد.
محمد عزیزی درخصوص حادثه آتشسوزی نفتکش ایرانی، اظهار داشت: وزارت خارجه برای عدم همکاری مناسب کشور چین در زمینه مهار آتشسوزی و کشته شدن هموطنانمان چه پاسخی دارد. وی تاکید کرد: متاسفانه وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی نیز با تاخیر عازم کشور چین شد.
نماینده مردم ابهر، خرمدره و سلطانیه در مجلس شورای اسلامی، گفت: تشکیل هیاتی برای بررسی وضعیت و نیز بررسی حقیقت کشف کمکاری، از سوی مجلس شورای اسلامی ضرورت دارد.
عزیزی ضمن عرض تسلیت به خانوادههای داغدار، اظهار داشت: امیدواریم دیگر شاهد چنین اتفاقاتی برای کشور نباشیم.
عملکرد ضعیف چینیها در رسیدگی به نفتکش سانچی
نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی گفت:چینیها در رسیدگی به وضعیت کشتی نفتکش عملکرد مناسبی نداشتند.
هدایتالله خادمی با بیان اینکه عملکرد وزارت امور خارجه و صداوسیما در حوزه کاری خود درباره موضوع حادثه نفتکش ایرانی خوب نبوده است،گفت: چینیها در رسیدگی به وضعیت کشتی نفتکش عملکرد مناسبی نداشتند البته بخشی از این موضوع به دلیل این است که وزارت امور خارجه باید پیگیریهای جدیتری میکرد.
نماینده مردم ایذه و باغملک در مجلس شورای اسلامی گفت: در کجای دنیا شناور با این وضعیت در آبهای بینالمللی دچار حریق میشود آن هم در نزدیکی شانگهای، حدود ۷ الی ۸ روز در آتش میسوزد. اگر نفتکش دچار حریق شده مربوط به هر کشور دیگری بود در مدت اخیر، بالگردها و هواپیماها، ناو و کشتیهای آتشنشان، به اطفای حریق میپرداختند.
وی یادآور شد: نفتکش ایرانی به نوعی در این مدت رها شد. اینکه نفتکش بدون رسیدگی موثر، به آبهای ژاپن منتقل شود، غیرقابل قبول است.
دیگر نمیتوان به پیکر خدمهها دست یافت
عضو هیات اعزامی ایران به شانگهای گفت: متاسفانه با غرق شدن کشتی، دسترسی به پیکر خدمه کشتی غیرممکن شد.
محمدمهدی برومندی در گفتوگو با خانه ملت، با اشاره به اینکه صبح دیروز تیم تکاور ارتش جمهوری اسلامی ایران و هیاتهای امداد و نجات چین قصد داشتند، عملیات مشترکی برای ورود به عرشه و داخل کشتی انجام دهند، گفت: این گروه قصد داشت که با ورود به کشتی و موتورخانه بخشهای مختلف کشتی را بررسی کند، اما به دلیل اینکه آتشسوزی با شدت بیشتری نسبت به روزهای گذشته ادامه پیدا کرد و با توجه به اینکه حرارت بیش از حد تصور بود، آتشسوزی به تمامی بخشهای کشتی سرایت کرد و در نهایت گروه تکاور و گروه امدادی نتوانستند وارد کشتی شوند.
عضو هیات اعزامی ایران به شانگهای چین با بیان اینکه دود غلیظ ناشی از آتش گرفتن میعانات گازی داخل کشتی، مانع از ورود گروههای امدادی به داخل کشتی شد، افزود: ارتفاع آتش چندصدمتر زبانه کشید و انفجار میعانات گازی به صورت پیدرپی، شرایط بسیار سختی را در بخشهای مختلف کشتی فراهم کرد که این میعانات در اثر سوختن گازهای سمی گوگردی تولید میکرد که نزدیک شدن به آن علاوه بر حرارت بسیار بالا، سبب شد که هیچ گروهی نتواند خود را به کشتی نزدیک کند.
وی ادامه داد: انفجارهای پیدرپی نهایتاً کشتی را به سمتی برد که سبب غرق شدن نفتکش شد و در حال حاضر کشتی کامل زیر آب رفته و با توجه به اینکه کشتی ۲۸۰ متر طول و ۴۸ متر عرض دارد و نقطهای که کشتی در حال غرق شدن است، عمق دریا حدود ۱۱۰ تا ۱۲۰ متر است.
نماینده مردم مرودشت در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه کارشناسان اتاق بحران چین و شرکت ملی نفتکش ایران اذعان دارند که عملیات جستوجو و نجات دیگر میسر نیست، اظهار داشت: ممکن است چندین وضعیت برای کشتی پیش آید، چراکه در حال حاضر از ناحیه سر در حال فرو رفتن است و اگر معلق شود و حالت شناور پیدا کند، جریانات آب و موج این کشتی را به نقاط دیگری که عمق بیشتری در اقیانوس داشته باشد، منتقل کند و شرایط را سختر کند.
وی افزود: عملاً بنا بر اذعان کارشناسان دیگر نمیتوان به پیکر مطهر خدمه کشتی دست یافت و عملاً عملیات متوقف شده است.
برومندی با بیان اینکه چینیها در همان ابتدا و روز نخست اظهار کردند که به هیچ عنوان امیدی برای زنده ماندن حتی یک نفر نداریم، ادامه داد: در ابتدای حادثه که تصادف روی داده، یک انفجار مهیب رخ میدهد و این انفجار در نوبه خود تاکنون در مسائل دریایی و انفجارهایی که تاکنون در کشتیها رخ داده، سابقه نداشته است.
وی با اشاره به اینکه این انفجار سبب شده قسمتهای مختلف کشتی که محفظههای شیشهای داشتهاند، از جمله کابین کاپیتان، شکسته و فرو بریزد، اظهار داشت: گازهای سمی که از آتش متصاعد میشده قسمتهای مختلف کشتی را گرفته است و روز گذشته که گروه چینی که وارد نفتکش شد و ۳ پیکر مطهر و جعبه سیاه را از کشتی خارج کرد، با یک شرایط سخت و فضای سمی در محیط کشتی مواجه شدند و عملا امکان ادامه کار فراهم نبود.
این نماینده مردم با بیان اینکه گروه تکاور ارتش علیرغم اینکه میدانستند یک عملیات سخت پیشرو دارند، اما داوطلبانه تلاش داشتند که وارد کشتی شوند، افزود: شرایطی که پیش آمد، اجازه کار را برای نزدیک شدن به کشتی با این حجم آتش نداد و عملاً اجازه فعالیت را از نیروهای امدادی گرفت.
وی ادامه داد: برای ما کشف پیکرهای مطهر خدمه کشتی بسیار مهم بود که با غرق شدن کشتی دسترسی به این پیکرها عملاً منتفی شد.
برومندی ضمن تسلیت این مصیبت عظیم به تمامی ملت ایران، خانوادههای عزیز داغدیده و کارکنان شرکت ملی نفتکش که محمولههای نفتی ایران را به اقصی نقاط دنیا حمل میکنند تا خزانه کشور پر شود و بودجه کشور تامین؛ تصریح کرد: کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در ابتدای وقوع حادثه طبق دستوری که رئیس مجلس شورای اسلامی صادر کرد، موضوع بررسی حادثه را در دستور کار خود قرار داد.
وی با بیان اینکه شرایط پیش روی گروههای امداد بسیار سخت بود، افزود: ابعاد حادثه نفتکش بسیار وسیع بود، به گونهای که تمام عملیات امدادرسانی را ناکام گذاشت.
نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه مسئولان شرکت ملی نفتکش در حال حاضر نحوه پیگیری این حادثه را بررسی میکنند، ادامه داد: چینیها در جلسه امروز (دیروز) به صراحت اظهار داشتند که موضوع حادثه نفتکش و دلایل وقوع آن باید بررسی شود، اما دسترسی به پیکرهای مطهر خدمه وجود ندارد.
عضو هیات اعزامی ایران به شانگهای چین با اشاره به تحویل جعبه سیاه کشتی و پیکر مطهر دو شهید تصریح کرد: جعبه سیاه به صورت پلمب شده به پکن ارسال شد که در کمیتهای که با حضور مقامات و کارشناسان جمهوری اسلامی ایران باز شود و درخواست جمهوری اسلامی ایران این بوده که جعبه سیاه کشتی نیز با همین روش که درباره کشتی ایران اعمال شده انجام شود و جعبه سیاه هر دو کشتی با حضور مسئولان دو کشور مورد ارزیابی قرار گیرد که زمان آن طی چند روز آینده اعلام میشود.
اسامی ۳۲ سرنشین و خدمه نفتکش سانچی
۱- مجید قصابی عروجی، کاپیتان
۲- فرید محبی، سرمهندس
۳- مجید نقیان، افسر اول
۴- حسین جهانی هلآباد، افسر دوم
۵ - احسان ابولی قاسمآبادی، افسر دوم
۶ - میلاد عنایتی، افسر سوم
۷ - حامد بهاری هشکوایی، مهندس دوم
۸ - محمدرضا رضازاده ماسوله، مهندس سوم
۹ - مهدی سادگی، مهندس سوم
۱۰ - حسن رومیانی، مهندس چهارم
۱۱ - محمد کاووسی تکاب، افسر تدارکات
۱۲ - بهرام اتحاد، افسر برق
۱۳ - عبدالغنی سامری، سرملوان
۱۴ - ابوذر نظامی، کمک سرملوان
۱۵ - سیدجواد حیدری، ملوان یکم
۱۶ - محمدساجب علی میریدها، ملوان یکم
۱۷ - محمدهارون راشید، ملوان یکم
۱۸ - علیرضا نجفیفر، ملوان دوم
۱۹ - علی حیدریه کهن، ملوان دوم
۲۰ - بهرام پوریانی، تعمیرکار
۲۱ - یاور افشاری، روغنکار
۲۲ - میلاد آروی، روغنکار
۲۳ - مسلم علیزاده نودهی، روغنکار
۲۴ - عبدالکریم بشارتیپور، سرآشپز
۲۵ - امید ضیایی، کمک سرآشپز
۲۶ - ایوب مظفری عبدگاه، مهماندار
۲۷ - احسان فرجی، مهماندار
۲۸ - سعید دهقانی، دانشجوی عرشه از دانشگاه خارگ
۲۹ - پوریا عیدیپور، دانشجوی عرشه از دانشگاه خارگ
۳۰ - سجاد عبداللهی، دانشجوی عرشه از دانشگاه خارگ
۳۱ - محمد پیریائی، دانشجوی موتور از دانشگاه صنعت نفت محمودآباد
۳۲ - ساقی فعال، همسر حسین جهانی هلآباد.
نویسنده: نیلوفر زندی