آسیبهای اجتماعی و ناهنجاریهای موجود علیالخصوص در شهرهای بزرگ چیزی است که نمیتوان آن را نادیده گرفت و البته به فراموشی سپرد. گاهی این ناهنجاریها به قدری زمخت و نا زیبا در دل شهر در کنار رفت و آمدهای معمولی رخ مینماید که آه از نهاد انسان بلند میکند و برای لحظاتی همه چیز را فراموش میکند. همان قدر که نپرداختن به این معضل میتواند خطرناک باشد بیش از حد سیاهنمایی کردن نیز به جای تلاش برای راه چاره رعب و وحشت ایجاد میکند. نگاهی واقعبینانه است که تنها می تواند راهگشا باشد و کمک کند تا کشور و البته برخی شهرهای بزرگ از این آسیبهایی که ناشی از سبک غلط زندگی است نجات یابند. شاید در این مهم توجه به فرهنگ اصیل ایرانی و تلاش برای داشتن زندگی سالم ایرانی- اسلامی راهگشای این ماجرا باشد.
چندی پیش دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی که یکی از افراد حاضر در جلسه مشترک سران سه قوه با مقام معظم رهبری بود، از ورود ایشان به مسئله آسیبهای اجتماعی و دستور برای ریشهیابی آنها خبر داد. این اولینبار است که درباره موضوعات اجتماعی دستوری در این سطح صادر میشود.
همیشه گزارش آسیبهای مختلف اجتماعی معمولا در چند لایه منتشر میشود و حتی خود مسئولان بارها اعلام کردهاند که بسیاری از آمارهای ارائه شده با شرایط واقعی در جامعه یا حتی آمار اعلامی تفاوت دارد، اما مسئله اینجاست که مسئولان دستگاههای متولی در امر آسیبهای اجتماعی از نزدیک با شرایط موجود در جامعه آشنا هستند و به خوبی شرایط هر آسیب را میدانند، حتی اگر آماری در تناقض با شرایط اجتماعی واقعی در جامعه باشد.
در چند سال اخیر بسیاری از محدودیتها از سوی مسئولان و دستگاههای متولی ارائهندادن آمار یا محدودکردن رسانهها در انتشار برخی خبرها و آمارها کمتر شد؛ این کمترشدن محدودیت با سیلی از آمارهای نگرانکننده از آسیبها همراه شد. شناسایی موج جدید ایدز در کشور، تغییر رفتار اعتیاد، افزایش تولید شیشه در آشپزخانههای داخل کشور، افزایش تعداد زنان معتاد و کارتنخواب و زنانهشدن فقر و اعتیاد، حتی در مدارس و افزایش تعداد دانشآموزان معتاد و افزایش طلاق و نگرانی از روابط فرا زناشویی و... از جمله موارد نگرانکنندهای بود که پیشتر نهتنها دستگاههای متولی زیر بار اعلام و تأییدشان نمیرفتند، بلکه رسانهها نیز در پیگیری و ارزیابی این آسیبها محدودیت داشتند.
از آنجایی که پنهانکردن بسیاری از این آسیبها، تأثیری در بزرگترشدن زخم عمیقشان ندارد، دستگاههای متولی از جمله ستاد مبارزه با مواد مخدر، نیروی انتظامی و... شروع به ارائه پژوهشهای آماری خودشان کردند و اینگونه بود بسیاری از این آسیبها تازه خودشان را به رخ جامعه کشیدند. تا به حال همه این آسیبها را بیخ گوشمان احساس میکردیم، اما هیچوقت فکر نمیکردیم دامنه گسترش و عمق نفوذشان تا این اندازه باشد.
این موضوعات بهویژه در حوزه اعتیاد و آسیبهای مرتبط با آن با چند اقدام شهرداری تهران در منطقه ١٢ و محله هرندی در صدر توجه رسانهها و مردم قرار گرفت. به عبارتی با اقدام شهرداری در تجمیع همه معتادان یک محله در یک پارک و رهاکردن آنها در همان وضعیت، همه توجهات را به خود جلب کرد. هرندی در فاصله چند ماه تبدیل به یک لکه سیاهی برای تهران شد و همه را حساس کرد.
اگرچه مسئولان رده بالای کشور درباره آسیبهای اجتماعی بارها جلسات مشترک داشتهاند، اما آنچه در این چند هفته با عنوان ورود جدی مقام معظم رهبری به مسئله آسیبها از جمله اعتیاد بارها شنیده شد، موضوعی جدید است. در جلساتی که در این چند هفته با مسئولان ارگانهای مختلف در شهرداری تهران، سازمان بهزیستی، ستاد مبارزه با مواد مخدر و... برگزار شده بارها بهطور غیررسمی شنیده شد که جلسهای مشترک بین سران سه قوه با حضور مقام معظم رهبری درباره این آسیبها برگزار شده است، اما جزئیاتی درباره این جلسه گفته نشد.
اما چندی پیش مخبر دزفولی، دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی، بهطور رسمی حساسیت و ورود مقام معظم رهبری به مسئله آسیبها را اعلام کرده و به تسنیم گفته است: «ایشان دستور ریشهیابی «آسیبهای اجتماعی» را صادر کردهاند
علاوه بر این اظهارات، حسینعلی امیری، قائممقام وزیر کشور، نیز ضمن تأیید این جلسات مشترک سران سه قوه با مقام معظم رهبری برای بررسی آسیبهای اجتماعی کشور، گفت: گزارش مفصلی از وضعیت موجود آسیبهای اجتماعی که پیشتر برای ارائه در شورای اجتماعی کشور تهیه شده بود در این جلسه مشترک ارائه شد. در این جلسات و پس از بررسیهای انجامشده، دستگاههای مختلفی مکلف شدند آسیبشناسیهای انجام شده و راهکارهای ارائهشده برای حل این آسیبها را پیگیری کنند و نتایج آنها را در زمان مشخصشده به مقامات عالی نظام ارائه دهند. براساس این گزارش اگرچه تاکنون جزئیات این جلسات مشخص نشده است، اما برخی تحرکات سازمانهای متولی میتواند ما را به نشانههایی برساند. زیرا طبق گفته امیری این دستگاهها مکلف به پیگيری و ارائه گزارش در زمان مقرر شدهاند و با این حساب باید در این مدت اقداما تشان را شروع کرده باشند.
اما به نظر میرسد با این پیگیریها و همچنین دستور مستقیم مقاممعظمرهبری به زودی باید شاهد تلاشی مضاعف برای ریشه یابی و در مرحله بعدی خشکاندن ریشههایی باشیم که به ناهنجاریها و آسیبهای اجتماعی دامن میزنند. در این راستا حتما نکته ای که مورد توجه قرار میگیرد تلاش برای ترویج سبک زندگی اسلامی است که باعث می شود بسیاری از ناهنجاریها و آسیبهای بلقوه نیز در ادامه از بین روند.