فرهنگ و هنر امروزه جایگاهی کلیدی و اساسی در تمامی دولتها و حکومتها پیدا کرده است؛ بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان بودجههای فراوانی را برای رشد و تعالی این بخش اختصاص میدهند و معتقدند که با انجام کارهای فرهنگی در کشورشان میتوانند به اهداف سیاسی، نظامی، اقتصادی و... خود دست پیدا کنند و ملتهای شان را با خود همدل، همراه و همسو سازند.
اما متأسفانه در کشور ما کمتر به بخش فرهنگ و هنر توجه میشود؛ به ویژه از بدو روی کار آمدن دولت یازدهم آنقدر بیتوجهی به عرصه فرهنگ و هنر صورت گرفته که گلایههای زیادی توسط هنرمندان و فرهنگیان به حسن روحانی به عنوان رئیسجمهور و علی جنتی به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر معاونتهای مربوط به این وزارتخانه مهم صورت گرفته است اما غافل از آنکه گوش شنوایی برای شنیدن دردمندی هنرمندان و فرهنگیان وجود داشته باشد و دولتمردان بخواهند گامی کوچک در صدد حل بحرانهای به وجود آمده در زندگی آنها و عرصه فرهنگ و هنر بردارند.
اهمیت مسائل فرهنگی به حدی زیاد است که مقام معظم رهبری بارها و بارها در سخنرانیهای خود به صراحت در رابطه با وضعیت فرهنگی کشور ابراز گلایه کرده اند و از مسئولان خواستهاند با اهتمام جدی، تدبیری اساسی برای حل مشکلات فرهنگی کشور داشته باشند. ایشان در اولین دیدار رسمی خود با نمایندگان دهمین مجلس شورای اسلامی نیز به این مسأله اشاره کردند و فرمودند: «مسأله فرهنگ، مسأله مهمی است و در بلندمدت از اقتصاد مهمتر است، من در مسأله فرهنگ احساس یک ولنگاری میکنم؛ چه در تولید کالاهای فرهنگی مفید و چه در جلوگیری از کالاهای مضر فرهنگی.»
اما آنچه در زمان ثبتنام کمیسیونهای مجلس شورای اسلامی اتفاق افتاد نشان داد به واقع اولویت و رغبت نمایندگان نسبت به کمیسیونهایی که ارتباطات مدیریتی و سازمانی را برای آنها فراهم میکند بسیار بیشتر از دغدغهمندی و پیگیری معضلات فرهنگی از طریق نمایندگی مردم در مجلس است.
نصرالله پژمانفر، احمد سالککاشانی، جمشید جعفرپور، احمد مازنی، ۴ نفری بودند که متقاضی اولیه کمیسیون فرهنگی بودند و این مسألهای است که به خودی خود نشان از زوال فرهنگی کشور میدهد.
سینماپرس در همین رابطه گفتوگویی با ۸ تن از سینماگران کشور، شفیع آقامحمدیان (مدیرعامل سابق مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی)، محمدعلی باشهآهنگر (کارگردان)، علیرضا رئیسیان (کارگردان)، نادره ترکمانی (کارگردان)، حسن برزیده (کارگردان)، ابوالفضل جلیلی (کارگردان)، محسن علیاکبری (تهیهکننده) و تینا پاکروان (تهیهکننده و کارگردان) انجام داده و از آنها خواسته تا دغدغهها، مشکلات و مسائل خود را با اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی مطرح کنند و آنچه را که میاندیشند باید در ابتدا مورد توجه نمایندگان قرار گیرد مطرح نمایند، که ماحصل آن برای اطلاع بیشتر مخاطبان گرامی در ذیل مطلب نقل شده است:
شفیع آقامحمدیان گفت: کمیسیون فرهنگی مجلس یکی از مهمتــــرین و تخصصیترین کمیسیونها است که میتواند راهگشای بسیاری از مشکلات ریز و درشت عرصه فرهنگ و هنر در کشور باشد از اینرو اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس باید حتما از میان نیروهای متخصص و متعهد حوزه فرهنگ و هنر انتخاب شوند تا بتوانند با دغدغهمندی کارآیی لازم را در این زمینه داشته باشند. هریک از کمیسیونهای مجلس شورای اسلامی نیاز به حضور افراد کارشناس و خبره دارند و تمامی افرادی که در کمیسیونها حضور پیدا میکنند بایستی دارای کارنامه درخشان در حوزه خود باشند اما متأسفانه یکی از بزرگترین مشکلات و معضلات کشور ما این است که نیروهای متخصص سر جای خود قرار ندارند و امید است که در این دوره شاهد باشیم که اعضای کمیسیون فرهنگی به درستی در جای خود قرار میگیرند.
محسن علیاکبری تهیهکننده سینما نیز گفت: مسأله فرهنگ امروزه یکی از مهمترین مسائل در سطح دنیا است و از همین رو است که بسیاری از کشورها بودجههای هنگفتی را برای این حوزه صرف میکنند، فرهنگ میتواند در تمامی عرصهها سازندگی ایجاد کند و نمایندگان مجلس باید توجه داشته باشند که بدون توجه به حوزه فرهنگ ما نمیتوانیم سیاست و اقتصاد موفق داشته باشیم! حوزه فرهنگ و هنر تنها نباید مورد توجه اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی قرار داشته باشد و توجه به این حوزه مهم و تأثیرگذار بایستی به صورت کلان توسط کلیت مجلس وجود داشته باشد و این کل نمایندگان هستند که باید دغدغه فرهنگ و هنر را داشته باشند. متأسفانه ما طی تمامی سالهایی که از عمر مجلس شورای اسلامی میگذرد شاهد آن بودهایم که نمایندگان بیش از هر چیز دیگر به دو حوزه سیاست و اقتصاد توجه ویژه دارند و دغدغه فرهنگی هیچگاه در مجلس به طور کل دیده نمیشود و به همین دلیل است که ما پس از پیروزی انقلاب اسلامی نتوانستهایم با مصوبات نمایندگان ملت برنامههای کلانی را در حوزه فرهنگ و هنر در نظر بگیریم و همیشه این حوزه با مشکلات بودجه و... روبهرو بوده است.
محمدعلی باشهآهنگــــر کارگردان ارزشی سینمای کشور نیز در اینباره اظهار داشت: مقوله فرهنگ در مجلس شورای اسلامی باید از مظلومیت خارج شود؛ من برای مجلس دهم که به تازگی کار خود را آغاز کرده است آرزوی توفیق میکنم. نیروهای جوانتری وارد میدان شدهاند که امیدوارم کمبودهای موجود در عرصه فرهنگ را با دیدگان باز دریابند و به حل برخی مسائل اهتمام بورزند. امیدوارم که کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی محل حضور متخصصان عرصه فرهنگ باشد و علاقه برای حضور در آن بیش از کمیسیونهای دیگر باشد. بسیاری از مسائل و مشکلات منطقه ما که بیگانگان و رسانههای خارجی در به وجود آمدن شان مقصرند چاره فرهنگی دارد و میتوان به توجه به ارزشها و مسائل زیرساختی فرهنگ، نه تنها در ایران، بلکه در کشورهای همجوار نیز از به وجود آمدن مشکلات بیشتر جلوگیری کرد و مصائب فعلی را التیام بخشید. اما در برخی دورهها از توجه شایسته به مقولهی فرهنگ غافل شدهایم و برخی افراد غیرمتخصص را به کار گماشتهایم.
علیرضا رئیسیان هم گفت: انقلاب اسلامی براساس مسائل فرهنگی شکل گرفت اما علیرغم وجهه اصلی انقلاب اسلامی که فرهنگی است به مسائل فرهنگی و هنری نه توسط نمایندگان مجلس و نه دولتها چندان توجهی نمیشود و این مایه تأسف و شرمساری است! متأسفانه کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی به نوعی کمیسیون «رزرو» محسوب میشود چراکه وقتی نمایندگان برای حضور در کمیسیونهای به ظاهر مهم دیگر رأی نمیآوردند از آنجا که الزاماً باید در کمیسیونی عضو باشند به این کمیسیون ارجاع داده میشوند چراکه متأسفانه حوزه فرهنگ و هنر برای مسئولان ما چندان اهمیتی ندارد.
نادره ترکمانی نیز در این رابطه گفت: رکن و اساس هر حکومتی حمایت از فرهنگ و هنر است و امیدوارم نمایندگان مجلس مانند آقای روحانی که قولهای زیادی به هنرمندان دادند و بعد آنها را به فراموشی سپردند عمل نکنند! متأسفانه طی تمامی این سالها کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی هیچ گونه اقدام موثر و قابل تأملی برای رشد و ارتقای وضعیت فرهنگ و هنر کشور انجام نداده است و ما هیچ گاه شاهد آن نبودیم که موضوعات مهم توسط اعضای این کمیسیون مطرح شده باشد. همواره این وضعیت در کشور ما باب است که نمایندگان مجلس شورای اسلامی و ریاست جمهوری قبل از انتخابات وعدههای زیادی به قشرها و صنفهای مختلف میدهند از جمله آنکه همیشه این رویه وجود داشته که کاندیداها برای جذب رأی هنرمندان و فرهنگیان شعارهای زیادی جهت حمایت از فعالان عرصه فرهنگ و هنر میدهند اما بعد از اینکه انتخابات به سرانجام میرسد تمامی وعدهها و شعارهایشان را به دست فراموشی سپرده و فراموش میکنند که اصلاً حوزه مهمی به نام فرهنگ و هنر هم در کشور وجود دارد.
حسن برزیده گفت: حمایت از جریانهای سیاسی توسط نمایندگان حاضر در کمیسیون فرهنگی کار شایستهای نیست و بهتر است نمایندگان مجلس مردمی باشند و اعتقادات جناحی، قبیلهای و خویشاوندی شان را در بخش فرهنگ و هنر وارد نسازند. همه نمایندگان مجلس شورای اسلامی باید بدانند و آگاه باشند که موضوع فرهنگ، هنر و... که سینما یکی از زیرشاخههای آن است موضوعی ملی است و باید به دور از جریانهای سیاسی و جناحی خاص تنها در جهت تقویت و ارتقای آنها قدم برداشت و کاری کرد که فرهنگ ملی ما به دور از حب و بغض بتواند در سراسر جهان به خوبی ترویج شود.
ابوالفضل جلیلی هم گفت: وضعیتی که طی تمامی این سالها در کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی حاکم بوده این شائبه را در اذهان به وجود میآورد که احتمالاً نمایندگان براساس قرعهکشی در کمیسیونها حضور پیدا میکنند و نه براساس دانش و تخصص و دغدغههایشان؛ این در حالی است که نمایندگان حاضر در کمیسیون فرهنگی باید دغدغه فرهنگ و هنر داشته باشند. نمایندگان باید از مسائل فرهنگی کشور به درستی مطلع باشند تا بتوانند مشکلات و موانع موجود در عرصه فرهنگی و هنری را به خوبی برطرف کنند در غیر این صورت هیچ اتفاق مثبتی از حضور آنها در کمیسیون رخ نخواهد داد. عرصه فرهنگ عرصه بسیار مهمی است و از اینرو معتقدم تمامی افرادی که مایل به حضور در کمیسیون فرهنگی هستند بایستی صلاحیت تخصصیشان توسط گروهی از صاحب نظرات تأیید شود تا ما شاهد تحول مثبت در کمیسیون فرهنگی باشیم؛ ایکاش وضعیتی در مجلس به وجود میآمد که هنرمندان و فرهنگیان دغدغه مند و دردآشنا میتوانستند در این کمیسیون حضور داشته باشند!
تینا پاکروان هم در این خصوص گفت: متأسفم از اینکه تنها ۴ نفر از نمایندگان برای حضور در کمیسیون فرهنگی پیش قدم شدهاند، این مسأله نشان از آن دارد که مقوله فرهنگ و هنر اصلاً دغدغه نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیست و این برای جامعه فرهنگی و هنری کشور مایه افسوس است. متأسفانه همیشه قبل از انتخاباتهای مختلف نمایندگانی که میخواهند رأی جمعآوری کنند خود را پشت چهرههای شاخص فرهنگی و هنری پنهان میکنند و به واسطه محبوبیت آنها از مردم رأی میگیرند؛ این نمایندگان قبل از انتخابات همواره شعارهای زیبایی در رابطه با پیشرفت و اعتلای فرهنگ و هنر میدهند و این امیدواری را در دل بسیاری از هنرمندان دردمند به وجود میآورند که ممکن است اتفاقات خوبی با حضور این نماینده در حوزه فرهنگ و هنر رخ بدهد اما زمانی که به جایگاه مورد نظر خود میرسند تمامی شعارهای شان را فراموش میکنند و تنها مسألهای که برایشان بیاهمیت میشود همین حوزه مهجور مانده فرهنگی است. فرهنگ و هنر مهمترین رکن هر کشوری است و اگر ما میخواهیم در زمینههای مختلف کشورمان را به رشد و شکوفایی برسانیم نیاز به آن داریم که فرهنگ کشورمان را از پایه اصلاح کرده و به آن توجه ویژهای داشته باشیم اما عملکرد نمایندگان مجلس دهم برای ما بسیار دردناک است و این شائبه را به وجود میآورد که هیچیک از این نمایندگان در طول ۴ سال آینده گام مثبتی در این حوزه برنخواهند داشت.