دغدغهای در اذهان مردم درباره آنچه در مناظرات انتخاباتی علیه هر کاندیدایی مطرح شد ایجاد شده، دغدغهای که اگر پیگیری نشود میتواند مانند آتش زیر خاکستر مانده و رفته رفته باعث ایجاد تشویش اذهان و البته سوء استفاده مغرضان شود و علیه جمهوری اسلامی ایران بهکار برده شود. اگر از همان مناظره نخست به شفافیت با مردم میپرداختیم حتما هزینههای کمتری را متحمل میشدیم. اما امروز واجب به نظر میرسد که باید درباره اتهامات وارده کاندیداها به یکدیگر کاری کلان در کشور صورت گیرد. چند مورد از اتهامات را که میتواند در اذهان آتشی زیر خاکستر ایجاد کند را مرور میکنیم:
رانت درصد کمی از جامعه
به کرار در مناظرات و سخنرانیهای انتخاباتی از نامزدها شنیدیم که رانتی برای اقلیت در کشور وجود دارد رانتی که باعث شده بسیاری از نزدیکان دولت روحانی به نوا برسند. مثلا در مناظره نخست محمدباقر قالیباف گفت که «۴ درصد افراد جامعه ما از همه چیز برخوردارند و ۹۶ درصد هستند که از هیچ امکاناتی برخوردار نیستند که این بدلیل رانت بازی افراد صورت گرفته است.» یا او در جایی دیگر عنوان کرد که «فرصتهای اجتماعی نابرابر است چراکه فرصتهای اجتماعی که چهار درصد جامعه از آن برخوردارند ۹۶ درصد دیگر برخوردار نیستند.»
اگر به زودی فکری به حال شفافیت درباره رانتی که از مناظرات قبلی هم به آن اشاره میشد نشود مردم در آیندهای نزدیک دچار یاس و ناامیدی از مسئولانشان میشود چراکه این موضوع همان مساله ایست که دولت مستقر درباره دولت نهم و دهم هم بیان میکرد و هیچ وقت شفاف درباره آن اظهار نظر نشد و این روند از پیش از این دولت نیز وجود داشت و رییس دولت نهم و دهم هم اسامی رانتخواران را مدعی بود که در جیبش وجود دارد!
مسکنهای خالی
بارها و بارها درباره وجود مسکنهای خالی که باعث رکود و البته قیمت بالای مسکن است صحبت شده و البته خیلیها سعی داشتند که این خانههای خالی را به گردن رقیب و دوستدارانش بیندازند و این موضوع هم یکی دیگر از تشکیکهایی است که باید رفع ابهام شود.
در مناظره هم به این موضوع اشاره شد و یکی از کاندیداها گفته بود که «۳ میلیون مسکن در کشور داریم که خالی است و معلوم نیست که اینها به چه کسانی تعلق دارد و مشخص است که آنها به افراد مرفه و ویلاداران خارج از شهرها متعلق دارد.»
این موضوع هم در دراز مدت یاس را در جامعه افزایش خواهد داد.
وامهای بلاتکلیف
موضوع دیگری که تقریبا پای ثابت مناظرات انتخاباتی تبدیل شده و به همه دولتها نسبت داده میشود این نکته است که دولتها در اعطای وام به نزدیکان خود زیادهروی کرده و بیحساب و کتاب این کار را انجام دادهاند.
این موضوع در مناظرات اتنخاباتی اما اینطور مطرح شد که «در سال ۹۵، ۵۳۰ هزار میلیارد تومان وام داده شده است که این وامها تنها به تعدادی افراد محدود داده شده و چند ده نفر از آن بهرههای میلیونی بردهاند و بسیاری از افراد همچنان در انتظار گرفتن وام هستند.»
این اتفاق هم یکی دیگر از جنبههایی است که باید پاسخی شفاف و روشن داده شود حق مردم است که بدانند این اتهامات چقدر درست و چقدر نادرست است. چراکه مردم برای گرفتن وامهای خرد دچار بروکراسی اداری میشوند و بعضا از گرفتن آن منصرف میشوند اما آنطور که در اتهامات است عدهای همیشه بدون چون و چرا وامهای کلان و بیبازگشت دریافت میکنند.
البته در خلال این موضوع اقدامات ربوی بانکها نیز جزو مسایلی است که تنها در مناظرات میشنویم و بعد از رای آوردنها به جز مراجع تقلید پیگیری رباخواری احتمالی متوقف میشود!
وعدههای دروغ!
گفته شده رقیب روحانی درباره وعده صد روزه و اشتغالزایی چهار میلیونی دروغ گفته است. این نسبت اگر دروغ یا راست است باید پیگیری و آشکارا برای مردم بیان شود که اگر دروغ بوده دیگر کسی برای جلب رای دروغ نگوید و اگر راست است کسی جرات نکند به رقیبش در جلوی میلیونها نفر تهمت دروغگویی بزند.
این موضوع یکی از چالشهای بزرگی است که در اغلب مناظرات به شیوههای مختلف به آن پرداخته میشود.
حمله به سفارت!
موضوعی در مناظرات طرح شد که با واکنشهای بینالمللی همراه و حتی باعث شد از آن در لحظه سوءاستفاده شود، جهانگیری با بیان اینکه چه کسی به سفارت عربستان حمله کرد و چه کسانی سبب ممانعت از ورود ۷۰۰ هزار شیعه به مشهد که زندگی ساکنان این شهر را میچرخاند و شغل ایجاد میکرد گفت: «آقای قالیباف ما نمیتوانیم به سفارت حمله کنیم، ما نمیتوانیم زندگی مردم را به خاطر منافع خودمان دچار آسیب بکنیم چه کسانی به سفارت حمله کردهاند آنها هماکنون در ستادهای کدام کاندیداها فعالیت میکنند و کدام کاندیداها آنها را حمایت میکردند به آنها پول پرداخت کرده و آنها را شکل میدادند.»
این اتهام باید به صورت ویژه بررسی و اگر راست بود با قالیباف و تشویقی که برای حمله به سفارت داشته برخورد شده و اگر دروغ بود با جهانگیری که اجازه سوءاستفاده از صحبت دروغش را به غرب داده برخورد شود. از این موضوع نمیتوان ساده گذشت و باید راستگوی ماجرا به صورت ویژه مشخص و به مردم معرفی شود.
بریدن صدای یک جریان!
در مناظره عنوان شده که جریان اصلاحطلب از همه حقوق محروم شده است. این موضوع هم از آن جمله اتهاماتی است که میتواند به راحتی مورد سوءاستفاده و مظلومنمایی واقع شود چراکه اگر راست گفته شده رفتاری خلاف نظر قانون اساسی که اجازه حضور همه جریانهای سالم را دارد صورت گرفته که باید با تخطی کننده آن برخورد صورت گیرد و اگر دروغ است که هزاران سوء برداشت و تحریمهای حقوق بشری ناروا را میتواند روانه کشور کند و گوینده باید خسارت احتمالی را خودش جبران کند.
در خلال صحبتها هم گفته شد که رقیب انتخاباتی دولت با آقای هاشمیرفسنجانی، آقای ناطقنوری چهها کرده و همه را خانهنشین کرد به همه ضربه زد و روبهروی هم قرار داد و در فضای اقتصادی۷۰۰ میلیارد دلار درآمد کشور را خرج کردند و جز بیکاری چه چیزی برای کشور به جای گذاشتند؟ این موضوع هم باید روشن شود اگر این افراد خانهنشین هستند و خلاف قانون با آنها رفتار شده است باید این رفتار ناعادلانه مورد بررسی قرار گیرد و اگر نسبت ناروا زده شده نباید اجازه داد این تهمتها و صحبتهای بیاساس بنای رای جمع کردن شود.
برجسازیها!
در مناظرات هر طیفی بلندمرتبهسازی پایتخت را نفی و گناه را به گردن دیگری میانداخت روحانی به قالیباف گفت که مجوز این برجهای بزرگ را شما به گروه ۴ درصد میدهید؟ اما شما که مرتب این شعار را میدهید مجوز این برجهای بلند را به چه کسی دادهاید؟ او البته در ادامه با اشاره به صدور مجوز از سوی آقای قالیباف برای برج ۳۳ طبقه به شخصی که اموال مردم را معادل ۳/۸ میلیارد دلار غارت کرد، گفت: شما برچه مبنایی مجوزهای ساخت برجهای ۲۰ طبقه را در کوچههای ۱۰ متری و ۱۲ متری صادر کردهاید؟
این نیز موضوعی است که گرچه در قانون مجوزدهنده آن ذکر شده است اما لازم است درباره آن شفافسازی و با متخلفان آن برخورد شده و به مردم معرفی شوند.
دلالبازی و زمین خریدن و املاک نجومی و...
اتهامات طرفین به یکدیگر تمامی نداشت یکی دیگری را به دلالی پتروشیمی و... متهم کرده و میگفت این دلالهای زالو صفت در اطراف رقیب هستند و دیگری حمله به علی مطهری با آجر را گردن رقیب میانداخت و میگفت: دوستان شما با آجر به ماشین مطهری حمله میکنند!
دیگری درباره زمین گرفتنهای خارج از عرف دو کاندیدا با رقمهای بسیار نازل صحبت میکرد و آن یکی واردات عجیب دختر وزیر را توجیه میکرد.
یکی دیگر هم میگفت که بسیاری از مدیران و وزرا هستند که کاسب هستند و از اطلاعات به نفع خودشان استفاده میکنند. یکی هم ادعا میکرد بسیاری از دانشجویان من جرأت نمیکنند اختراعاتشان را ثبت کنند چون میترسند اطلاعاتشان دزدیده شود. یکی دیگر میگفت که برجام تا الان ایران را تبدیل به مرکز واردات از اروپا کرده است و دیگری درباره قرارداد کرسنت میگفت که ما ۱۴.۵ میلیون دلار به خاطر آن جریمه شدیم. همه اینها ابهاماتی است که اگر قوه قضاییه پیگیری نکرده و درباره آن به مردم توضیح ندهد ضمن برچیده نشدن اظهارات بیاساس در مناظرات فرصتی برای سوء استفاده به رقبا را فراهم میکند. قوه قضاییه اولین ارگانی است که باید پاسخگو باشد که اگر این اتهامات درست است چرا به آن رسیدگی نکرده و دومین ارگان باید شورای نگهبان که این افراد را تایید صلاحیت کرده پاسخ دهد و اگر همه این اتهامات کذب است باید سازوکاری تعبیه شود و کذابان به مردم معرفی شده و تحت پیگرد باشند تا دیگر شاهد این بداخلاقیها که مردم را دچار تشویش میکند و راه سوءاستفاده از معاندان را باز میکند نباشیم.
سوشیانت آسمانی