روز گذشته فاز نخست پالایشگاه ستاره خلیجفارس در استان هرمزگان با ظرفیت تولید روزانه ۱۲۰۰هزار بشکه میعانات گازی افتتاح شد. در نخستین فاز از پالایشگاه ستاره خلیجفارس، روزانه ١٢ میلیون لیتر بنزین یورو ٤، چهار و نیم میلیون لیتر گازوئیل یورو٤، یک میلیون لیتر نفت سفید یورو ٤ و یک میلیون و ۳۰۰ هزار لیتر گاز مایع (الپیجی) یورو ٤ تولید میشود.
کاهش خامفروشی، قطع وابستگی کشور به واردات بنزین و همچنین کاهش ضربهپذیری در برابر تحریم خرید نفت، سه دستاورد بهرهبرداری از پالایشگاه ستاره خلیجفارس بهعنوان بزرگترین پالایشگاه میعانات گازی خاورمیانه است.
فعالیتهای عملیاتی طرح احداث پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیجفارس پس از انجام مطالعات امکانسنجی و طراحی پایه از بهمن ماه سال ۱۳۸۵ با ثبت و تأسیس شرکت نفت ستاره خلیجفارس و با ترکیب سهامداران بهصورت زیر آغاز شد.
شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی۴۰ درصد.
شرکت پتروگاس (اندونزی)۵۰.۰۱ درصد.
صندوقهای بازنشستگی صنعت نفت ۹.۰۹ درصد.
در ابتدا شرکتهای تهران جنوب و بینا بههمراه دو شریک خارجی "اسنم پروجتی" و "گلدن گروپ" عملیات طراحی را آغاز کرده ادامه دادند ولی بهعلل متعدد از جمله درخواست اعتبار تأیید شده (Confrimed LC) و عدم امکان اجرای آن در شرایط وقت، پس از تکمیل مطالعات FEED، دو شرکت خارجی از کنسرسیوم خارج شدند، ازاین رو عملاً کار از خردادماه سال ۸۷ توسط دو شرکت ایرانی تهران جنوب و بینا ادامه یافت و به موازات آن، کار تسطیح و آمادهسازی زمین آغاز شد.
در اواخر سال ۸۷ بهدنبال عدم فعال بودن شرکت پتروگاس و همچنین ورود شرکت نفت و گاز تأمین، ترکیب سهامداران به صورت زیر تغییر کرد.
شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی۴۰ درصد.
شرکت پتروگاس (اندونزی) ۱۵ درصد
صندوقهای بازنشستگی صنعت نفت ۱۰ درصد.
شرکت نفت و گاز تأمین ۳۵ درصد.
همزمان با عملیات اجرایی، فعالیتهای مهندسی ادامه پیدا کرده و قراردادهای خرید تجهیزاتی چون آبشیرینسازها، توربوژنراتورها و بسیاری از تجهیزات پالایشگاهی منعقد شد. فعالیت اجرایی این پروژه از اواسط سال ۸۸ تا اواسط سال ۸۹ با رکود شدید منابع مالی مواجه شده و بسیاری از فعالیتهایی که قرار بود در مسیر توسعه آن آغاز شود، آغاز نشد، برخی فعالیتها متوقف شد و برخی با کندی بسیار ادامه پیدا کرد تا اینکه در اواخر بهمنماه سال ۱۳۸۹ شرکت فرادست انرژی فلات (از شرکتهای زیرمجموعه قرارگاه سازندگی خاتمالانبیا(ص)) به عنوان عضو جدید با نقش راهبری به کنسرسیوم تهران جنوب بینا اضافه شد و شرکت فلات که عملاً به عنوان یک شرکت اصلی گروه بود، پس از سازماندهی و تقسیمبندی کل پالایشگاه به چند ناحیه و واگذاری آنها به شرکتهای زیرمجموعه و با تأمین نسبی منابع مالی، عملیات اجرایی را ادامه داد.
در تیرماه سال ۹۰ مجدداً ترکیب سهام تغییر کرد.
شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ۴۸ درصد.
شرکت پتروگاس (اندونزی)۲.۱۶ درصد.
صندوقهای بازنشستگی صنعت نفت ۱۱.۰۸ درصد.
شرکت نفت و گاز تأمین ۳۸.۷۷ درصد.
با اتمام عملیات نصب پایپرکها و لولهگذاریهای زیرزمینی و شروع نصب سازههای فلزی، در طول سالهای ۹۰ و ۹۱ عملیات نصب لولههای روزمینی و تجهیزات پالایشگاهی ادامه پیدا کرد.
با روی کار آمدن دولت یازدهم بار دیگر ترکیب سهامداران شرکت جهت اخذ تسهیلات بانکی تغییر کرد.
شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی از ۴۸ درصد به ۱۷.۹ درصد.
صندوقهای بازنشستگی صنعت نفت از ۱۱.۰۸ درصد به ۳۳.۱ درصد.
شرکت نفت و گاز تأمین از ۳۸.۷۷ درصد به ۴۹ درصد.
و شرکت پتروگاس (اندونزی) بهطور کلی از ترکیب سهامداران خارج شد.
روند اجرای این پروژه با احداث بخشهای مختلف پالایشگاه، مخازن و خطوط لوله ادامه یافت. از حدود ۵۲۰ میلیون یورو مورد تقاضای مدیران پروژه پالایشگاه ستاره خلیجفارس، تا پایان سال ۹۴ حدود ۲۱۸ میلیون یورو از بانک عامل دریافت شد اما فاز نخست پالایشگاه که مقرر بود در ابتدای سال ۹۵ به بهرهبرداری کامل برسد، تکمیل نشد و نبود سرمایههای لازم برای اتمام این پروژه از مهمترین دلایل تأخیر در بهرهبرداری آن عنوان شد، ازاینرو در ماههای ابتدایی سال ۹۵ تخصیص ۶۵۰ میلیون یورو تسهیلات از صندوق توسعه ملی برای پروژه "ستاره خلیجفارس" مصوب شد.
همچنین بخشی از تامین مالی این پروژه ملی با مشارکت متولیان بازار سرمایه و از طریق انتشار اوراق سلف استاندارد بنزین تولیدی این پالایشگاه در بورس انرژی تامین شد.
محمودرضا خواجه نصیری مدیر سابق نظارت بر بازارها و بورسهای سازمان بورس در این زمینه گفت: با توجه به اتمام فاز اول پالایشگاه ستاره خلیجفارس و نیاز به سرمایه درگردش این پالایشگاه بزرگ در راستای خودکفایی کشور به واردات بنزین؛ شرکت تامین سرمایه آرمان پیشنهاد انتشار اوراق سلف استاندارد بنزین تولیدی این پالایشگاه را به شرکت بورس انرژی ارایه و با دریافت مجوز از سوی هیات پذیرش بورس انرژی؛ اقدام به انتشار ۳ هزار میلیارد ریال ازاین اوراق کرد.
به گفته وی افتتاح این پروژه؛ در کنار خودکفایی کشور از واردات بنزین در صورت بهره برداری کامل؛ میتواند ایران را به یک هاب قیمتگذاری در زمینه فرآوردههای نفتی در منطقه تبدیل کند.
مدیرعامل تامین سرمایه آرمان افزود: بهرهبرداری کامل این پالایشگاه، از ۲ بعد تولید و استفاده از میعانات گازی میتواند نقش مهمی را در راستای "اقتصاد مقاومتی؛ تولید و اشتغال "ایفا کند.
در حال حاضر با توجه به ظرفیت کلی این پروژه که در صورت بهرهبرداری کامل در سه فاز، قابلیت پالایش روزانه ۳۶۰ هزار بشکه میعانات گازی و تبدیل آن به فرآوردههای نفتی را دارد، این پروژه ملی حدود ۹۲ درصد پیشرفت فیزیکی دارد که از این مقدار سهم دولتهای نهم، دهم و یازدهم بدین شرح است:
میزان پیشرفت پروژه در دولت نهم ۳۵ درصد
میزان پیشرفت پروژه در دولت دهم۳۵ درصد
میزان پیشرفت پروژه در دولت یازدهم۲۲ درصد (تا امروز).
تکمیل ۸ درصد باقیمانده که تکمیل و بهرهبرداری از فازهای دوم و سوم پالایشگاه ستاره خلیجفارس خواهد بود به دولت دوازدهم موکول میشود.