سيد فواد نبوي : بحران جهاني اقتصاد و رکود مالي ناشي از آن هنوز هم گريبان خودروسازان جهان را گرفته است فروش پي‌درپي کارخانه‌هاي خودرو ساز معتبر يا ادغام آنها به يکي از عادي‌ترين خبر‌هاي صنعت خودرو تبديل شده است. اولين شوک را در سال 2008 و با فروش جگوار به مهاراجه‌ها در بازار خودرو شاهد بوديم و تاتا موتورز هند که اين روزها به يکي از غول‌هاي خودروساز تبديل شده است مالك جديد اين کارخانه در کنار شرکت روور ديگر خودروساز قديمي انگليس شد. جنرال موتورز هم که غول آمريکايي خودرو در آمريکاي شمالي است تا مرز ورشکستگي پيش رفت و بسياري از کارکنان خود را اخراج کرده و چندين کارخانه خود را تعطيل کرد. اما اين روزهاهمين ورشکسته ديروز با کمک‌هاي مالي دولت دوباره جان گرفته و خبر از افزايش صادرات خود مي‌دهد. آلمان‌ها هم که يکه‌تاز فروش خودرو در اروپا هستند اين روزها با مشكلات مالي شرکت اوپل و فروش آن گريبانگير هستند اما در اين سوي جهان اوضاع کمي بهتر است و فقط ژاپني‌ها از بحران اقتصادي گله دارند و کره جنوبي، چين و هند به سرعت در حال گسترش فعاليت‌هاي خود در کنار افزايش فروش مي‌باشند.هرچند كه به تازگي تويوتا خبر از بازگشت به روزهاي خوش گذشته خود داد. بسياري از کارشناسان سالهاي آينده را به ويژه در آسيا متعلق به چين و هند مي‌دانند و حتي اين دو کشور را بالاتر از کره و ژاپن در سالهاي آينده از نظر ميزان توليد و فروش خودرو ارزيابي مي‌کنند. در اينجا نبايد روسيه و برزيل را فراموش کرد چون روسها بازارهاي شوروي سابق را در دست گرفته و برزيل‌ها هم در آمريکاي جنوبي در حال جولان دادن هستند. يکي از دلايل اهميت کشورهاي بريکس (هند ـ چين ـ برزيل و روسيه) در بازارهاي جهاني خودرو اين است که مردم عادي از نظر مشکلات اقتصادي و رکود جهاني کمتر دچار مشکل هستند و همين امر باعث شد که بيش از 14 ميليون خودرو را در سال 2008 به بازارهاي جهاني صادر کنند که در نوع خود بي‌نظير بوده است و کارشناسان پيش‌بيني مي‌کنند که تا سال 2010 چين‌ گوي سبقت را از تمام خودروسازان جهان بربايد امري که غيرقابل پيش‌بيني نيست و يا روسيه که احتمال مي‌رود جاي آلمان را در بازار اروپا بگيرد. به هر حال بازارهاي جهاني خودرو در سالهاي آينده شاهد دگرگوني‌‌هاي زيادي خواهد بود و غول‌هاي جديد به رقابت با غول‌هاي قديمي مي‌آيند اما نکته‌اي که ضروري است بدان اشاره شود حضور قدرت‌هاي قديمي در کشورهاي مورد اشاره است مثلا فولکس واگن شريان اصلي خودرو در برزيل به شمار مي‌آيد يا رنو در روسيه 25 درصد سهم شرکت اوتوواز را داراست. همانطور که بيشتر ذکر شد کارشناسان صنعت خودرو هند را يکي از قدرت‌هاي بلامنازع آينده در خودروسازي مي‌دانند. شرکت تاتاموتورز با مديريت راتان تاتا مدير ايراني الاصل خود پس از آنکه بازار هند را به تسخير خود درآورد. در حال جهاني شدن است چيني‌ها هم در آسيا با چري و جيلي قدرت خود را به رخ هندي‌ها مي‌کشند اما باز هم اين هند و تاتاموتور است که به علت وجود برنامه ريزي‌هاي كلان و سرمايه گذاري‌هاي ميلياردي از نظر كارشناسان اينده روشني را نسبت به رقبا دارا است. اما حال ببينيم خودروسازان ايراني در کجاي اين بازارها قرار دارند ايران خودرو و سايپا دوغول خودروساز داخلي در يک دهه اخير با ساخت واحدهاي توليد خودرو در خارج از کشور در تلاش براي ورود به معاملات جهاني خودرو مي‌باشند از سوريه و الجزاير گرفته تا بلاروس و آذربايجان اين خودروسازان وطني در حال توليد سمند و پرايد هستند و تاکنون عملکرد بدي را هم در اين وادي نداشته‌اند. اما در يکي دو سال اخير همزمان با رکود جهاني صنعت خودرو خودروسازان ايراني هم روزهاي پرتنشي را پشت سر گذاشتند از جمله داستان قديمي توليد تندر که رنو پارس با ايران خودرو و پارس خودرو چالش‌هاي خاص خود را به وجود آورد. از نظر قيمت هم برخلاف ساير کشورهاي جهان توليد‌کنندگان داخلي خودرو، خودرو را ارزان نکردند و حتي در مواردي گران‌تر از قبل هم به بازار عرضه کردند و همين امر بود ه اشتياق براي خريد خودروهاي وارداتي را افزايش داد به نحوي که اين روزها هيونداي، تويوتا و کياموتور در بازارهاي ايران رقابت سختي را با خودروهاي توليد داخل آغاز کرده‌اند و مردم با توجه به قيمت‌هاي نزديک آنها با توليدات خودروسازان کشور ميل به خريد اين خودروهاي وارداتي را بيش از قبل دارند خودروهاي لوکس هم که هنوز مشتريان خاص خود را دارند از بنز و بي‌ام وو لکسوز گرفته تا پورشه اکنون در حال خودنمايي در بازارهاي ايران هستند. با توجه به نکات ذکر شده شايسته است خودروسازان داخلي فکري به حال افزايش کيفيت محصولات خود کنند تا اعتماد مردم به توليدات آنها افزايش يابد. به غير از سايپا و ايران خودرو که نبض بازار ايران را در دست دارند ساير خودروسازان نيازمند حمايت‌هاي دولت جهت بهره‌وري و کارآيي بيشتر هستند و برخي از خودروسازان بخش خصوصي از عدم همکاري بانکها با آنها گله‌مند هستند و چشم به حمايت وزارت صنايع جهت رفع مشکلات خود دارند. به هر حال اگر ما مي‌خواهيم براي خود اعتبار بيشتري در بازارهاي جهاني کسب کنيم بايد با افزايش تنوع محصول‌هاي توليدي و ارتقاء کيفيت آنها به رقابت با قدرت‌هاي جهاني خودروساز بپردازيم بطور مثال اگر سمند را در يک کشور توليد مي‌کنيم يا مي‌خواهيم صادر کنيم محصول‌هاي جديد و متنوع را عرضه کنيم تا قدرت انتخاب و در نهايت خريد مردم افزايش يابد که اين امر در صورت مديريت و برنامه‌ريزي دور از دسترس نيست و همانطور که هندي‌ها و چيني‌ها توانستند خود را وارد بازارهاي جهاني کنند ما نيز با توجه به امکانات و وجود زيرساخت‌هاي موجود اين توان را داريم ومي‌توانيم خود را در بازارهاي منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي مطرح نمائيم.