در راستای صحبتهایی که در رسانههای غربی از احتمال خروج امریکا از برجام و مشکلات بعدی و ناکامی ایران از برنامه جامع اقدام مشترک میشود، روز گذشته رئیسجمهوری با سخنرانی کوبندهای اعلام کرد که خروج یا عدم خروج امریکا از برجام تاثیری در توسعه فناوری صلحآمیز هستهای کشور نداشته و ندارد. همین سخنان رئیسجمهور با وجودی که مردم بابت سکوت او از نوسانات ارزی و خلف وعدهاش درباره ثبات ارز ناراحت هستند، توانست امید تازهای را به جامعه تزریق کند. شاید این صحبتهای دیرهنگام روحانی توانست جبران ایجاد انتظارات کزایی از توافق برجام باشد و واقعیت بیتاثیری این تفاهمنامه در اوضاع معیشتی مردم و توسعه فناوری کشور را عیان کند. با این مقدمه بخشی از سخنان روحانی را که روز گذشته در روز ملی فناوری هستهای بیان کرد، مورد تحلیل و بررسی قرار میدهیم.
چرا تا قبل از این از دستاوردها نمیگفتید؟!
حجتالاسلام حسن روحانی با تاکید بر اینکه ایران اسلامی در مسیر کسب فناوری علمی به راه خود ادامه خواهد داد، به آمار دستاوردهای ارزنده کشور در حوزه فناوری هستهای اشاره و خطاب به ملت ایران اظهار داشت: گزارش امروز از دستاوردها و پروژههایی که افتتاح و رونمایی شد، پیام خیلی روشنی برای برخی کسانی دارد که گاهی بدون دقت حرف میزنند. بعضی فکر میکنند در دولتهای یازدهم و دوازدهم حرکت هستهای ما کند شده و سانتریفیوژها نمیچرخند و یا کند میچرخند. میخواهم با صراحت و شفافیت به ملت بزرگ ایران اعلام کنم که صنعت هستهای ما امروز با توان و دقت بیشتر و محاسبه دقیق تر و سرعت بیشتر نسبت به دیروز در حال حرکت است. ما پارسال ۴۳ پروژه در عرصه هستهای افتتاح کردیم و دستاوردهایش را نیز شاهد بودیم و امسال ۸۳ پروژه افتتاح شد که این نشانگر آن است که در مسیر فناوری علمی، راه خودمان را ادامه دادیم و خواهیم داد.
ضمن تشکر از صحبتهای دیروز روحانی که قطعا به مذاق هر ایرانیای خوش میآید باید این نکته را به رئیسجمهور محترم یادآور شویم که اولا چرا در صحبتهای خود مدام سعی دارد به جای برخورد محکم با معاندان منتقدان را با کنایه بیازارد! دوما چرا تاکنون خبری از دستاوردهای هستهای بیان نشده و در مرور این اخبار در اختیار منتقدان قرار نگرفته است. سخن بعدی اینکه چرا تا قبل از اینکه خروج امریکا از برجام جدی شود سخنی درباره دستاوردهای هستهای دولت تدبیر و امید به میان نمیآید؟! و نهایتا سوال آخر ما درباره این بخش از صحبتهای رئیسجمهور این است که چرا او و همکارانش در پاسخ به منتقدان و بیان مسائلی منطقی در پاسخ به آنهایی که بارها متذکر شدند در چارچوب برجام ما از حقوق آتی هستهای و فناوریهای آینده چشم پوشیدیم سخنی نگفتید و در مواجهه با منتقدانی که چهار سال توقف فناوری فضایی را به این موضوع ارتباط میدادند اقدامی عملی نکردید؟
قدرت ملی
روحانی خاطرنشان کرد: همه باید توجه داشته باشیم که یکی از اهداف مهم ما کسب قدرت و توان مشروع، یعنی اقتدار ملی است. اقتدار، قدرتی مشروع و مفید برای کشور و جامعه است؛ قدرتی که مبنایش تهدید، زورگویی و تجاوز نیست بلکه قدرتی است مشروع برای منافع ملی و ثبات و امنیت منطقهای و صلح جهانی. ما در مسیر کسب این اقتدار ملی، نیاز به قدرت نرم و سخت داریم که ترکیب صحیح این دو قدرت، قدرت هوشمند را برای ما می سازد. دیپلماسی و فعالیت دانشمندان هستهای ما دو روی یک سکه هستند. از یکسو ما تلاش می کنیم تا به فناوری هستهای به عنوان یک دانش و فناوری روز که برای انرژی، بهداشت و سلامت، کشاورزی، معادن و صنعت و برای مواد غذایی و امنیت غذایی ما لازم است و ضرورت دارد دست یابیم و در این مسیر تلاشهای خودمان را به شکل مستمر ادامه میدهیم که در مسیر این تلاشهای مستمر، قدرت علمی و فناوری برای ما ساخته می شود، اما از سوی دیگر و در کنار این قدرت، به قدرت دیپلماسی نیز نیاز داریم. قدرت دیپلماسی همان هنری است که حق و قدرت ما را تثبیت میکند؛ حقی که بدخواهان میخواهند آن را متزلزل کنند یا از ما بگیرند یا در برخی مراجع بینالمللی حق ما را نامشروع جلوه دهند. دیپلماسی حق ما را تثبیت میکند و نشان میدهد که ملت ایران، ملتی نیست که تنها در عرصه دفاعمقدس پیشتاز باشد و به خوبی از کشورش دفاع کند یا فقط در صحنه اقتصادی بتواند قدمهای مهم و موثری بردارد، بلکه منطق و استدلال کافی برای حرف زدن پای میز مذاکره را هم دارد و میتواند از لحاظ فنی، سیاسی و حقوقی با بزرگترین قدرتهای دنیا بر سر میز مذاکره بنشیند، حرف بزند و حق خود را تثبیت کند و به توافقی برسد که بتواند بار را از دوش مردم کم کند.
درباره تلاشی که در جهت قدرت ملی میکنید و دانش و بهداشت و سلامت و اقتصاد را با هم پیش میبرید تشکر داریم و اگر مجالی فراهم کنید قطعا سوالهایی در راستای بهبود تلاشها در جلسات پرس و پاسخ از شما خواهیم پرسید.
تعریف دیپلماسی قهرمانانه
رئیسجمهور اظهار داشت: دیپلماسی مسیر پیشرفت را برای مردم فراهم کرده و به راه ما سرعت میدهد و هزینه ما را کم میکند. بدون دیپلماسی هم میشود کار کرد، اما با هزینه بسیار بالا. دیپلماسی موانع را برمیدارد و به حرکت ما سرعت داده و هزینههای ما را کاهش میدهد و مسیر را برای دستیابی به منافع ملی کوتاهتر میکند. ما به همه قدرتها نیاز داریم؛ ما قدرت نظامی، دفاعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی در سیاست داخلی و خارجی نیاز داریم. ما به قدرت سخت و قدرت نرم نیاز داریم. ما به اقتدار مشروع در سطح منطقه و جهان نیاز داریم اما بعضیها فقط به یک روی سکه نگاه میکنند. این افراد خیلی راحت میتوانند آن روی سکه را نیز ببینند اما حوصله ندارند پشت آن را نگاه کنند و فقط روی سکه را میبینند.
صحبتهای شما درست مانند تعبیر رهبری در کارهای دیپلماتیک است همان تعبیری که باعث میشود یک کشتیگیر نرمش قهرمانانه نشان داده و در اوج قدرت برای پیروزی از تاکتیکی استفاده کند که در ابتدا به نظر بیاید که قصد خاک شدن دارد، اما در واقع تاکتیکی برای برد و ضربه فنی است.
روحانی با بیان اینکه عدهای میخواهند ما تسلیم و تابع باشیم، گفت: برخی که شاید در میان آنها دشمنان هم باشند، میخواهند ما از منافع خود چشمپوشی کنیم، اما ما هیچوقت به فکر رضایت و خشنودی بدخواهان و دیگران نبوده و نیستیم.
کاش بیشتر درباره این جمله که فرمودید شاید دشمن هم در میانشان باشد. توضیح میدادید که افکار عمومی هم بدانند منظورتان از آنهایی که از شما میخواهند از منافع چشمپوشی کنید و دشمن هم نیستند؛ کیست؟! اینطور برداشت کردیم که روی صحبتتان به حکومتهای کوچکی مانند آلسعود است به حساب نمیآوریمشان و دشمنی میکنند.
پشت مظلومانیم
روحانی افزود: برای ما اول رضایت خداوند و بعد از آن خشنودی ملت ایران اهمیت دارد و برای همه ملتهای جهان، آرزوی خوشبختی داشته و به آنها کمک میکنیم، کما اینکه دنیا شاهد بود، که برای کمک به ملتها در برابر تروریسم ایستادیم و پشت تروریسم و آنهایی که این تروریستها را پرورش داده و میخواستند از این گروههای تروریستی در راستای منافع خودشان در منطقه بهرهبرداری کنند، شکستیم.
این اظهارنظرتان که در راستای شعارهای انقلابی و اهداف انقلابیگری است قطعا جزو صحبتهایی است که به دل مظلومان جهان و مردم انقلابی کشور مینشیند.
راهحل مشکلات را داریم اما مشکل هم داریم
رئیسجمهور با اشاره به اینکه معلوم است دشمنان از ما ناراضی هستند و اگر مشکلی در جامعه ما به وجود آید آن را بزرگ جلوه میدهند و تصور میکنند که ما برای حل مشکلاتمان راهحل نداریم، گفت: ما برای حل همه مشکلات دیروز، امروز و مشکلات احتمالی در آینده راهحل و برنامهریزی داریم و همه باید بدانند که هر مشکلی در کشور ما بوجود بیاید، ملت ما از آن مشکل بزرگتر و خدای قادر ما توان و قدرتاش بینهایت است.
اینکه برنامهریزی در کشور وجود دارد اقدام پسندیدهای است که باید نمود عینی و عملی آن در جامعه حس شود. این برنامهریزی چطور میتواند رکود چهار ساله بازار مسکن، نوسانات ناگهانی ارز، عقب ماندن از برنامههای توسعهای را توجیه کند؟! و مشکلات دیگری که شاید از دیروز باقی مانده و هنوز هم ادامه مییابد چطور با این راهحلها و داشتن مسیر برای حل مشکلات میتواند توجیه شود.
روحانی با تأکید بر اینکه اتکای ما به خدا بوده و به ملت یکپارچه و متحد خود اطمینان داریم، خاطر نشان کرد: در طول سالهای گذشته بدخواهان و دشمنان ملت ایران میخواستند اینطور در دنیا جلوه کنند که ایران به دنبال اهداف غیرقانونی و نامشروع بوده و حرف و عمل ملت ایران و مسئولان با هم فاصله دارد و میخواستند در قطعنامههای نابحق خود این کشور و ملت را سالها زندانی کرده و با تحریمهای غلط و غیرانسانی ملت ما را در فشار نگه دارند.
در خلال صحبت از مشروعیت داشتن اقدامات جمهوری اسلامی یادتان نرود که مشروعیت در تعریف جمهوری اسلامی با مشروعیت از دید غرب و حتی سازمان ملل تفاوت دارد، آنها درباره کشتار یمنیها و غیرنظامیان غره سکوت کردهاند و این نمونه فاحش این تفاوتهاست.
روحانی با تأکید بر اینکه در مسیر فناوری خود کوتاه نیامده و نمیآییم، افزود: ملت ایران بدانند، جوانان غیور کشور برای دستیابی به دستاوردهای علمی و فناوری خود، حتی یک لحظه درنگ نمیکنند. اگر میخواهید نقض عهد کنید، باید بهای آن را هم خودتان بپردازید.
در نهایت بابت حرفهایی که امروز در جلسه روز ملی فناوری هستهای بیان شد باید بنویسیم که خوشحالیم از این همه حرفهای امیدوارکننده درباره صنعت هستهای و دستاوردهایی که امیدواریم در عمل به قدری که بیان کردید، بزرگ و قابل دفاع باشد اما ناراحتیم از اینکه با وجود نقض وعدهتان درباره آرامش بازار ارز و صحبتی که در برابر میلیونها جفت چشمی که از رسانه ملی نظارهتان میکرد، انجام دادید، امروز خیال مردم در بازار ارز بر عکس چیزی که گفتید، آسوده نیست و شما خود را پاسخگو به افکار عمومی نمیدانید.
ناراحتیم که همچنان موضعی نمیگیرید و به سکوت ارزیتان ادامه میدهید. سکوتی که گاهی از سوی مردم اینطور تلقی میشود که به علت نادیدهگرفتن و یا کوچک شماردن آنها استمرار یافته است. کاش امروز که خیال مردم را از چرخش سانتیریفیوژ راحت کردید و به دوربینهای سیما نگاه کردید و گفتید چرخ سانتیریفیوژ میگردد، درباره وعده انتخاباتی که برای گردش چرخ زندگی مردم دادید پاسخی به افکار عمومی داشتید. کاش در برابر همین چشمهایی که از دریچههای تلویزیون نظارهتان میکنند میگفتید که چرخ زندگی مردم هم در گردش است و مشکلات معیشتی رو به بهبود میرود.
آقای رئیسجمهور؛ جناب حجتالاسلام روحانی آیا حواستان آنقدر که در شعارهای انتخاباتی تاکید داشتید به گردش چرخ زندگی مردم هست؟! آیا حواستان هست که روزی توسط آیندگان قضاوت میشوید و روزی که معلوم نیست کی فرا میرسد باید در پیشگاه خداوند درباره وعدههایی که به مردم دادید، پاسخگو باشید؟
امیدواریم که به زودی اخبار خوشایندی را از راهحلهایی که برای مشکلات مردم وعده دادید در عمل نشانمان دهید و دل مردم را به این موضوع خوش کنید که حواستان به گردش چرخ زندگیشان هست. دل مردم را خوش کنید که اگر انتخابات تمام شد و رئیسجمهور شدید هنوز هم به وعدههایتان پایبندید و خود را در برابر همه مردم مسئول میدانید و رئیسجمهور همه هستید. بگذارید مردم شاد شوند و احساس خوبی داشته باشند.
نویسنده: مائده شیرپور