عمران خان نخست وزیر پاکستان بار دیگر راهی عربستان شده است. این سفر در حالی صورت می گیرد که در دوران عمران خان روابط دو کشور ابعاد گستردهتری گرفته است چنانکه از یک سو بن سلمان ولیعهد سعودی به پاکستان سفر داشته و از سوی دیگر عمران خان برای ششمین مرتبه راهی ریاض میشود. حال این سوال مطرح است که دلیل سفر وی چیست و چه اهدافی را دنبال می کند؟ یکی از مباحثی که بسیاری از محافل رسانهای به آن تاکید دارند اقدام برای میانجی گری میان سعودی و جمهوری اسلامی ایران است. در ماههای اخیر اسلام آباد بر اقدام برای کاهش تنش میان دو کشور تاکید داشته و رایزنیهایی نیز با طرفین صورت داده است. مسئله میانجی گری عمران خان به عنوان محور سفر در حالی مطرح میشود که روند تحولات از عدم صداقت سعودی برای تحقق این امر حکایت که حماتی سعودی از اختشاشهای اخیر در ایران و جوسازی علیه جمهوری اسلامی در عراق و لبنان نمودی از آن است بر این اساس اصل میانجی گری را نمیتوان محور اصلی این سفر دانست.
بر این اساس بای به دنبال مولفههای دیگری در قبال سفر عمران خان بود. بخشی از این سفر برگرفته از رفتارهای سعودی در قبال اتباع پاکستانی در این کشور است. هر چند که اسلام آباد بارها خواستار حل مشکلات اتباعش در عربستان شده اما تاکنون اقدام خاصی از سوی سعودی صورت نگرفته است که اعتراض مردم به دولت پاکستان را به همراه داشته است. ادامه بررسی وضعیت این پرونده را می توان از اهداف اصلی سفر عمران خان به ریاض دانست. نکته دیگر در باب جنگ یمن و مشارکت پاکستان در این جنگ است که سعودی به شدت به دنبال آن و اسلام آباد به دنبال فرار از این حضور است هر چند که برخی فرماندهان ارشد نظامی این کشور در این جنگ حضور دارند. چگونگی ادامه این حضور از ابعاد این سفر میتواند باشد.
نکته دیگر وضعیت افغانستان و طالبان است که عربستان به دلیل نفوذ در میان آنها همواره از آنان به عنوان ابزار فشار بر اسلام آباد استفاده کرده است و اکنون نیز که مذاکرات صلح آمریکا و طالبان در جریان است دغدغههایی برای اسلام آباد وجود دارد که میتواند در سفر به ریاض مطرح شود. نکته مهم دیگر روابط اقتصادی میان دو کشور است. عربستان وعده دهها میلیارد دلار کمک اقتصادی به پاکستان را داده است در حالی که در عمل کارکرد چندانی در این زمینه نداشته است. تحقق این مطالبات برای دولت عمران خان که با مشکلات اقتصادی و سیاسی مواجه است دارای اهمیت است و لذا از اهداف این سفر را پیگیری این مطالبات میتوان دانست.
نویسنده: علی تتماج