طی روزهای اخیر مقام معظم رهبری در دیدار با جمعی از کارگران مسائل مختلفی را در حوزه اقتصاد و رونق تولید مطرح و مورد تاکید قرار دادند که از جمله آن می‌توان به مساله صادرات نفت و محدودیت‌های پیش آمده برای نفت ایران به آن اشاره کرد.
مقام معظم رهبری در فرمایشات خود با اشاره به تلاش آمریکا برای مسدود کردن راه‌های صادرات نفت ایران، فرمودند: «ملت فعال و مسئولان هوشیار ایران نشان داده‌اند اگر همت کنند همه‌ی بن‌بست‌ها را میشکنند و قطعاً این تلاش آمریکایی‌ها هم به جایی نمیرسد و جمهوری اسلامی هر مقدار لازم داشته باشد و اراده کند، نفت صادر خواهد کرد."ایشان با یادآوری یک نکته‌ی مهم خطاب به دشمنان ملت ایران تأکید کردند: "بدانید دشمنی‌های شما بی‌پاسخ نخواهد ماند و ملت ایران، ملتی نیست که علیه او کار و توطئه کنند و او بنشیند و تماشا کند.»
در این دیدار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در نکته‌ای دیگر در زمینه تشدید فشارهای نفتی آمریکا، به این مساله اشاره کردند که: «کاهش وابستگی به فروش نفت را قدر و نوعی فرصت میدانیم و از آن برای تکیه‌ی بیشتر بر توانایی‌های داخلی استفاده میکنیم.»
آیینه آمار
براساس آمار و اطلاعات منتشر شده در اسفندماه ۹۷ و با استناد به گزارش رسانه‌های خارجی؛ صادرات نفت ایران با وجود تحریم‌های آمریکا، به دلیل افزایش خرید برخی از مشتریان، در ژانویه بالاتر از حد انتظار بوده است. آمار رفینیتیو آیکان و منابع آگاه نشان داد صادرات نفت ایران در فوریه به ۱.۲۵ میلیون بشکه در روز می‌رسد. میزان صادرات ایران در ژانویه بین ۱.۱ تا ۱.۳ میلیون بشکه در روز بود که بالاتر از حد انتظار بود.
طبق آمار رفینیتیو آیکان، صادرات نفت ایران در فوریه بالاتر از ۱.۱ میلیون بشکه در روز در ژانویه بوده است. منبع صنعتی آگاه در گفت‌وگو با رویترز میزان صادرات ایران در ژانویه را ۱.۳ میلیون بشکه در روز برآورد کرد که نزدیک سطح فوریه است.
در هر صورت آمار ژانویه بالاتر از برآوردهای اولیه بوده‌اند. برخی پیش‌بینی کرده بودند که صادرات نفت ایران در ماه میلادی گذشته پایین یک میلیون بشکه در روز خواهد بود. یک منبع آگاه دیگر به رویترز گفته است: صادرات نفت ایران در ۱۰ روز نخست فوریه بالای ۱.۱ میلیون بشکه در روز بوده و روند بالاتر از حد انتظار وی را داشته است.
این آمارها به خوبی مهر تایید بر فرمایشات معظم‌له و همچنین سخنان رئیس‌جمهور که در سفر اخیر به اروپا همزمان با شروع تهدیدهای آمریکا برای ممنوعیت صادرات نفت ایران اعلام کرده بودند؛ زد . رئیس‌جمهور در سفر خود گفته بودند: «اگر نفت ایران صادر نشود، نفت هیچ کشوری در منطقه صادر نخواهد شد» اما مساله مهمتر در کنار این موارد تاکید معظم‌له بر تبدیل این تهدیدها به فرصت‌هاست.
مسیر درست
به سخن دیگر در کنار این پیش‌بینی‌ها درست و منطقی نکته مهم و کلیدی‌تر آن است که با وجود چنین شرایطی چطور می‌توان به سمتی حرکت کرد تا از اتکای کشور به درآمدهای نفتی کاسته شده و به واسطه آن هرگونه اهرم فشار در دست بیگانگان برای درآمدزایی کشور را بی‌اثر کرد بدین‌گونه که کاهش وابستگی به فروش نفت را فرصت برشمرده و با تکیه بر سایر ظرفیت‌های داخلی در مسیر توسعه و خودکفایی گام برداشت.
علی خشنود کارشناس اقتصادی در ارزیابی این مساله و در پاسخ به این سوال که در شرایط کنونی چه مسیری می‌تواند درست‌ترین مسیر برای حرکت یه سمت توسعه و رشد خواهد بود می‌گوید: محیط اقتصاد کشور کاملا تحت تاثیر تحریم‌ها قرار گرفته است. از آن‌سو افق تحریم‌ها نامشخص است. به نظر می‌رسد که حتی در شرایط بروز گشایش در این مقوله، رفع محدودیت‌ها به مانند دوران پس از انتخاب رئیس‌جمهور فعلی زمانبر خواهد بود، بنابراین بهتر است که سیاستگذاری‌ها بر مبنای انتظارات واقعی از سرانجام تحریم‌ها صورت پذیرد.
وی افزود: به نظر می‌رسد که از نظر اقتصادی در آغاز دوره‌ای جدید قرار داریم و برای برنامه‌ریزی استراتژیک کسب و کارمان ناگزیر از در نظر گرفتن شرایط دوران جدید هستیم. به گفته خشنود اقتصاد ایران رویاروی ابرچالش‌هایی است که خود حاصل انباشت سیاست‌های نادرست ۵۰ سال گذشته هستند و اکنون به مرز مخاطره رسیده‌اند و متاسفانه حل آنها به سادگی امکان‌پذیر نیست.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه در سال ۲۰۰۸ سوپر سیکل رشد اقتصاد جهانی به سرآمده و همراه با آن پیشرفت تکنولوژی‌های حفاری و ظهور نفت شیل باعث شده که در افق پیش‌رو جهش قیمت نفت قابل تصور نباشد گفت: این مساله بدان معنی است که دولتی نفتی در سایه تحریم‌ها دلار کافی برای پرداخت هزینه‌های جاری‌اش نداشته و شرایط خوبی برای حل ابرچالش‌هایش ندارد و با کمبود مزمن منابع روبه‌رو خواهد شد.
این کارشناس اقتصادی معتقد است در چنین شرایطی با وجود رشد نرخ ارز و به تبع آن تورم و کاهش درآمد واقعی مردم ادامه‌دار و درپی آن درآمد واقعی مردم پیوسته رو به کاهش خواهد بود و مشکل کمبود نقدینگی در سطح افراد و شرکت‌ها تداوم خواهد داشت.
خشنود می‌گوید: با این تفاسیر امکان تداوم سیاست سرکوب نرخ ارز وجود ندارد، بنابراین استراتژی اقتصادی برآمده از این سیاست که جایگزینی واردات بود دیگر توان ادامه نداشته باشد. به اعتقاد وی ایران فردا محتاج چرخش به سوی توسعه صادرات خواهد بود آن هم در شرایطی که زیر فشار تحریم‌هاست. پس در میان صنایع مختلف آن رشته هایی پیروز خواهند بود که بتوانند از دیوار تحریم عبور نمایند. مانند گردشگری و صنایع کوچک غیرتحریمی.
به اعتقاد این قبیل کارشناسان ظرفیت‌های صادراتی ایران به حدی است که اگر تمام این ظرفیت‌های مورد بررسی و استفاده قرار گیرد و به نوعی برای هر کدام یک برنامه استراتژی تدوین شود می‌توان امیدوار بود که با تکیه بر همین صنایع حتی در شرایط تحریم به سرمنزل مقصود که همانا توسعه و شکوفایی است دست یافت.
دریافت صفحه با کد QR