هر چه به فصل کاشت برنج نزدیکتر میشویم و موجودی محصول داخلی در بازار کمتر میشود، قیمت آن نیز گرانتر میشود که به گفته مدیرکل دفتر غلات وزارت کشاورزی هماکنون از نظر تولید داخلی و واردات کمبودی در بازار برنج مشاهده نمیشود و قیمت منطقی این محصول نهایتا کیلویی ۱۰ تا ۱۲ هزار تومان است. هرچند متولیان این نکته را بارها و بارها اعلام کرده و میگویند تمام تدابیر برای تامین نیاز داخل صورت گرفته اما دروازههای واردات برای این محصول و سایرمحصولها همچنان باز است.
به گفته مدیرکل دفتر غلات وزارت جهاد کشاورزی هماکنون بازار برنج از محصول کیفی داخلی تا نمونه وارداتی با هیچ کمبودی مواجه نیست و با توجه به شرایط کنونی که در آستانه فصل کشت قرار داریم و به مرور موجودی بازار از برنج داخلی کمتر میشود، قیمتها نیز با توجه به تقاضا افزایش مییابد.
خاکسار با بیان این مطلب اعلام کرده است؛ در این شرایط حداکثر قیمت منطقی برای هر کیلوگرم برنج کیفی ایرانی ۱۰ تا ۱۲ هزار تومان است و امروز در حالی که در استانهای شمالی و دیگر مناطق کشور بازار خالی از برنج داخلی نیست، بعضا قیمتهای غیر منطقی در بازار مشاهده میشود که دستگاههای نظارتی باید با آنها برخورد کند.
به گفته وی وزارت جهاد کشاورزی از سالهای گذشته برنامه افزایش تولید کمی و کیفی برنج را از طریق افزایش سطح زیر کشت مجدد برنج و افزایش عملکرد آن در دستور کار قرار داده است؛ به گونهای که نقاط مختلفی را برای پایش عملکرد این محصول در دو استان شمالی در سال گذشته مدنظر قرار دادیم تا بتوانیم در سالهای پیش رو تولید این محصول را با توجه به نیاز بازار افزایش دهیم.
این اتفاق در حالی رخ داده که در کمتر از یک ماه اخیر واردات یک میلیون تن برنج به کشورانجام شد و پیرو آن قنبری معاون وزیر جهاد کشاورزی بابیان اینکه میزان مصرف برنج در کشور طی سال سه میلیون و ۲۰۰ هزار تن است اعلام کرد؛ از این میزان حدود دو میلیون و ۲۰۰ هزار تن در داخل کشور تولید میشود گفت: همچنین یک میلیون تن نیز وارات برنج به کشور داریم.
البته کارشناسان و متخصصان همواره گرانی این محصولات را به گردن کمبود آن میاندازند و معتقدند هر گونه افزایش قیمت به عدم تعادل عرضه و تقاضا باز میگردد. از سوی دیگر متولیان دولتی اعلام کردند که اگر برنجی وارد شده است در راستای سفارشات ثبت شده بوده و ثبت سفارش جدیدی رخ نداده است و اگر هم وارداتی صورت گرفته برای حل مشکلات و کمبود داخل بوده است.
واردات آزاد
بهمن ماه سال ۹۵ بود که گمرک واردات انواع برنج خارجی تا مرداد ۹۶ را آزاد اعلام کرد و در ابلاغیهای آورد: بر اساس بخشنامههای وزارت جهاد کشاورزی و سازمان توسعه تجارت، واردات برنج تا مردادماه سال آینده آزاد شده است.
این اتفاق در شرایطی رخ دادکه درسال ۹۴, مدت ممنوعیت واردات برنج ۴ ماه بود؛ اما وزارت جهاد کشاورزی برای سال ۹۵، مدت زمان ممنوعیت برنج را بیش از ۵ ماه قرار داده بود .
بر اساس ابلاغیه هیات دولت، در ابتدای بهمن ماه ۹۵ نرخ حقوق ورودی انواع برنج سفید و قهوهای از ۳۲ درصد به ۵ درصد، کاهش پیدا کرد. چندی پیش اطلاعاتی مبنی بر واردات برنج ازهند منتشر شد که در آن آمده بود ؛ کشور هندوستان طی ۴ماهه مرداد، شهریور، مهر و آبان ۹۵ با وجود ممنوعیت واردات برنج به ایران ۴۴هزار و ۴۶۷ تن برنج به کشور ما صادر کرده است.
اطلاعات گمرکی هند نشان میدهد که این کشور در فصل ممنوعیت واردات ایران از صادرات به کشور ما دست نکشیده است و طبق آمار موجود این کشور در ۸ماهه فروردین تا آبان ۹۵ ؛ ۴۴۸ هزار تن برنج بهارزش ۳۴۵ میلیون دلار به ایران صادر کرده است به طوریکه ارزش متوسط هر کیلو برنج صادراتی هند به ایران در این دوره ۷۷ سنت برابر با حدود ۳ هزار تومان محاسبه شده است.
بنابراین آمارها ؛ در ماه آبان ۶۹۷۱ تن برنج هندی بهارزش ۶.۲۸۴ میلیون دلار و در ماههای مهر، شهریور و مرداد نیز بهترتیب ۱۴۷۳۹ تن، ۱۳۱۹۹ تن و ۹۵۵۸ تن از این محصول به کشور ما وارد شده است.
طبق آمارهای منتشر شده در کنار این واردات گمرکی حدود ۵۰۰ هزار تن برنج از دبی به صورت قاچاق به کشور وارد میشود که به راحتی میتوان آن را رصد کرد. در حال حاضر کشور هند سالانه ۶۰۰ هزار تن برنج به دبی صادر میکند؛ در سایت گمرک دبی آمار ترخیصها مشخص است که ۱۰۰ هزار تن از این برنج به سرزمین خودشان رفته است و مابقی به ایران ترانزیت شده است.ناگفته نماند که به طور متوسط حدود ۱۰۰ هزار تن هم از سوی کشورهایی مانند پاکستان به ایران قاچاق میشود.
تمام این واردات به گفته مدیرکل دفتر غلات وزارت جهاد کشاورزی هماکنون بازار برنج از محصول کیفی داخلی تا نمونه وارداتی با هیچ کمبودی مواجه نیست.