نشست سه جانبه محمدجواد ظریف، سرگئی لاوروف و ولید المعلم وزرای خارجه ایران، روسیه و سوریه درباره آخرین تحولات سوریه در حالی در مسکو برگزار شد که اوضاع پیرامون سوریه بعد از اتفاق انفجار شیمیایی در استان ادلب که گروه‌های مخالف سوری و کشورهای غربی و عربی، دمشق را عامل آن معرفی کرده‌اند و همچنین بعد از حمله موشکی آمریکا به پایگاه هوایی ارتش سوریه در استان حمص، پیچیده‌تر از قبل شده است.
از منظر ناظران سیاسی هماهنگی بین وزرای خارجه روسیه، ایران و سوریه در مورد اقدامات مشترکی برای حفظ و ادامه مذاکرات سیاسی برای حل و فصل مناقشه نظامی در سوریه بعد از دو حادثه ذکر شده در سوریه، از اهمیت زیادی برخوردار است.
هرچند لاوروف گفته است که بعد از دیدار اخیر خود با "رکس تیلرسون" وزیر خارجه آمریکا، توانسته با وی به درک مشترکی در این خصوص برسد که حمله موشکی آمریکا به خاک سوریه نباید دوباره تکرار شود، ولی وزیر امور خارجه سوریه در این مورد چندان خوش‌بین نیست. المعلم بعید دانسته که اقدامات متجاوزانه آمریکا به سوریه، متوقف شود.
به باور ناظران بین‌المللی روسیه یکی از قدرتهای بزرگ جهان است که فعالانه به حل و فصل بحران سوریه مشغول بوده و عملیات نظامی-هوایی نیز در حمایت از ارتش سوریه در خاک این کشور انجام می‌دهد. سوریه و ایران هم روابط متحدانه‌ای دارند. مقامات تهران از "بشار اسد" رئیس جمهوری قانونی سوریه حمایت کرده و ایران به همراه روسیه و ترکیه، یکی از سه کشور ضامن آتش‌بس در سوریه و برگزار کننده مذاکرات آستانه (پایتخت قزاقستان) برای حل و فصل مشکلات نظامی در این کشور است.
روسیه و ایران از جمله معدود کشورهایی هستند که اقدام دولت "دونالد ترامپ" در حمله موشکی به پایگاه هوایی «الشعیرات» سوریه را محکوم کرده و آن را تجاوز نظامی به یک کشور مستقل و در مغایرت با قوانین بین‌المللی دانستند. دولت آمریکا نیز در پاسخ روسیه را متهم کرده که نتوانسته تسلیحات شیمیایی سوریه را بطور کامل از بین ببرد و به خاطر حمایت از دمشق، تهدید کرد که تحریمهای جدیدی علیه مسکو اعمال خواهد کرد، البته ظاهرا در نشست اخیر وزرای خارجه کشورهای عضو گروه هفت در ایتالیا، این نظریه مورد حمایت قاطع قرار نگرفته است.
علاوه بر این، روسیه در نشست اخیر شورای امنیت سازمان ملل مانع از تصویب پیش‌نویس قطعنامه پیشنهادی کشورهای غربی در مورد تحقیقات پیرامون حمله شیمیایی ارتش سوریه به مردم این کشور شده و این سند را وتو کرد.
به گزارش تسنیم، حمله موشکی آمریکا به خاک سوریه باعث شد تا ضرورت پیدا کند که وزیران امور خارجه روسیه، ایران و سوریه با یکدیگر دیدار کرده و در مورد اقداماتی که ضروری است بطور مشترک برای جلوگیری از وخامت بیشتر اوضاع در سوریه، به توافق برسند.
"فرزاد رمضانی" کارشناس مستقل ایرانی در زمینه مسائل سیاسی در خاورمیانه معتقد است که دیدار سه جانبه وزرای خارجه روسیه، ایران و سوریه، در واقع پاسخی دیپلماتیک به اقدام نظامی آمریکاست. این کارشناس گفته است: «افزایش سطح وخامت اوضاع سیاسی پیرامون سوریه و اقدام دولت ترامپ در استفاده از توان نظامی علیه سوریه، بدون تردید همکاری همه نقش آفرینان منطقه برای جلوگیری از وخامت بیشتر اوضاع را بیشتر ضروری کرده و اکنون لازم است تا برای حل و فصل بحران، اقدامات دیپلماتیک و نظامی بین دولت سوریه و دو متحد اصلی آن، یعنی روسیه و ایران، هماهنگ شود و دیدار وزرای خارجه سه کشور در مسکو نیز در همین راستا صورت می‌گیرد.» رمضانی با تاکید بر اینکه، تنها چنین برخوردی، اقدام اساسی برای حل و فصل بحران در سوریه است، افزود: «تنها به خاطر مشارکت روسیه و ایران در روند حل و فصل بحران سوریه است که مذاکرات در این زمینه به سطح تازه‌ای ارتقاء یافته و امکان آن به وجود آمده است که راه حل مسالمت‌آمیز و سیاسی در مقابل روشهای نظامی آمریکا، ناتو و متحدین آنها در منطقه برای حل مشکلات در سوریه پیدا شود. در غیراین صورت، سناریوی نظامی و اقدامات غیرقانونی آنها برای حل این بحران، کاملا ممکن خواهد بود.»
این نشست در حالی برگزار شد که وزیر امور خارجه ایران، در بدو ورود گفت: ما معتقدیم تحولاتی که در دو هفته گذشته در منطقه ما اتفاق افتاده تحولات بسیار قابل توجهی است، به ویژه اینکه ما به عنوان قربانی سلاح شیمیایی همواره هرگونه استفاده ازسلاح شیمیایی را توسط هر کسی و علیه هر کسی محکوم کردیم.
وی اضافه کرد: این بار تمام تحقیقات نشانگر یک واقعیت است و آن اینکه هیچ شواهدی برای اتهام مطرح شده مبنی بر استفاده دولت و ارتش سوریه از سلاح شیمیایی در خان شیخون و اینکه کسانی براساس این اتهام غیرمستند اقدام به تجاوز نظامی به سوریه کردند، وجود ندارد.
ظریف ادامه داد: این نشانگر تحولی خطرناک در منطقه ما و اوج‌گیری مجدد سیاست یکجانبه‌گرایی است که این سیاست در دوره‌ای هم خود آمریکا را با مشکل مواجه کرد و هم منطقه ما را و هم اینکه نباید فراموش کنیم داعش و گروه‌های تندرو و افراطی زاییده اقدام یکجانبه غیرقانونی آمریکا در منطقه ما هستند.
رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران گفت: ضرورت دارد کشورهایی که با این حرکت موافق نیستند، هم برای یک تحقیق بین‌المللی به منظور روشن شدن ابعاد فاجعه شیمیایی در خان شیخون و هم برای مقابله با یکجانبه‌گرایی‌های آمریکا با هم مشورت و هماهنگی کنند و این فرصت بسیار خوبی بود که بنده و وزیر خارجه سوریه در مسکو هستیم.
در این سفر حسین جابری‌انصاری معاون عربی و آفریقایی و ابراهیم رحیم‌پور معاون آسیا و اقیانوسیه ظریف را همراهی کردند.
رایزنی با ولیدالمعلم
رئیس دستگاه دیپلماسی پس از حضور در مسکو با ولیدالمعلم همتای سوری خود آخرین تحولات سیاسی و میدانی سوریه را بررسی کرد. اقدام نظامی یکجانبه آمریکا علیه سوریه به بهانه حمله مشکوک شیمیایی و اقدامات سیاسی در سطوح منطقه‌ای و بین‌المللی از دیگر محورهای گفت‌وگوی دو وزیر خارجه بود. ظریف همچنین پس از آن با سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه به گفت‌وگو نشست.
در این دیدار وزیر امور خارجه روسیه ضمن ابراز خرسندی از حضور ظریف و هیأت همراه در روسیه، از اعلام همدردی دولت و ملت ایران برای حادثه تروریستی سن پترزبورگ تشکر و قدردانی کرد. لاوروف همچنین با اشاره به همکاری‌های مشترک دو کشور در مبارزه با تروریسم بویژه در سوریه اظهار داشت: این همکاری‌ها همزمان با تلاش‌های سیاسی برای حل و فصل مسالمت‌آمیز بحران در سوریه ادامه دارد.
در ادامه این دیدار ظریف با ابراز همدردی مجدد به مناسبت حادثه تروریستی سن پترزبورگ اظهار داشت: گسترش تاسف‌بار اقدامات تروریستی و خشونت بار در منطقه و جهان دلیل محکمی بر همکاری‌های ما و همه کسانی است که از تروریسم استفاده ابزاری نمی‌کنند.
وزیر امور خارجه کشورمان افزود: پاسخ به تحرکات تروریست‌ها تنها با همکاری بین‌المللی و پایبندی به راهکارهای سیاسی در مناطق بحرانی امکانپذیر است. ظریف در ادامه با اشاره به حمله شیمیایی در خان شیخون سوریه و محکومیت مجدد هرگونه استفاده از سلاح‌های شیمیایی تصریح کرد: در عین حال استفاده از بهانه حمله شیمیایی برای اقدام یکجانبه و غیرقانونی علیه سوریه هم محکوم است و لازم است بیطرفانه به این موضوع رسیدگی شود تا حقیقت روشن شود.
وزیر امور خارجه کشورمان همچنین گفت: همکاری‌های ایران و روسیه برای صلح سازی و یافتن راهکارهای سیاسی در منطقه، محدود به سوریه نیست و همزمان دیپلمات‌های ارشد دو کشور در نشست منطقه‌ای با موضوع افغانستان در مسکو حضور دارند.
آمادگی روسیه برای مشارکت در کمیته حقیقت‌یاب
نشست خبری مشترک با همتای سوری و روسی یکی دیگر برنامه‌های آقای ظریف بود در این نشست وزیر خارجه روسیه از آمادگی کشورش برای مشارکت در کمیته حقیقت‌یاب درباره خان شیخون خبر داد و گفت: نگران آینده سوریه هستیم و باید آینده آن به دور از جنگ، تروریسم و خشونت بوده و تحقیقات درباره آن باید از شفافیت و صداقت برخوردار باشد.
سرگئی لاوروف طی اظهاراتی درباره حمله موشکی اخیر آمریکا به پایگاه العشیرات در سوریه گفت: چنین رفتارهای یکجانبه روند صلح بین‌المللی را به خطر می‌اندازد. شورای امنیت می‌تواند به این مسئله ورود کند.
لاوروف با بیان اینکه شورای امنیت مصوب کرده ملت سوریه می‌توانند سرنوشتشان را تعیین کنند ، عنوان کرد: چنین رفتارهایی می‌تواند صلح بین‌المللی را به مخاطره بیندازد. ما از این رفتارها استقبال نمی‌کنیم و امیدواریم همه به تصمیمات شورای امنیت پایبند باشند.
وی در پاسخ به سوالی گفت: اینکه تلاش‌هایی صورت می‌گیرد تا پیشنهاد ایران و روسیه برای تشکیل کمیته حقیقت‌یاب به نتیجه نرسد، به نظر می‌رسد افرادی که به دنبال کارشکنی در این پیشنهادها و تصمیمات سازنده هستند، صداقت ندارند و نشانه‌های زیادی هم وجود دارد که نشان می‌دهد آنها صداقت ندارند.
وزیر خارجه روسیه گفت: در استان ادلب این اتهاماتی که زده شده این کمیته می‌تواند نشان دهد که واقعیت چیست. تناقض‌های زیادی بین روایتی که از سوی غربی‌ها مطرح می‌شود و واقعیات وجود دارد. در شورای امنیت می‌خواست تصمیمی اتخاذ شود و مجادله جدی در این زمینه صورت گرفت، همکاران غربی ما به دنبال جنجالی کردن موضوع بودند.
آمریکا مایل به تحقیقات درباره حمله شیمیایی خان شیخون نیست
وزیر خارجه کشورمان نیز در این نشست خبری اقدام یکجانبه و توسل به زور را غیرقانونی خواند و گفت: آمریکا نشان داد که رغبتی ندارد تحقیقی درباره حمله شیمیایی خان شیخون صورت گیرد و قبل از روشن شدن نتیجه، به سوریه حمله کرد. ظریف با بیان اینکه ما در سه حوزه قصد داریم فعالیت‌هایمان را ادامه دهیم، عنوان کرد: اول معلوم شدن این واقعیت که چگونه از یک فاجعه انسانی برای اقدامات نظامی سوء استفاده شد. ضرورت دارد یک تحقیق مستقل بین‌المللی برای روشن شدن ابعاد فاجعه خان شیخون و فدا شدن انسان‌های بیگناه به عمل بیاید و ما و روسیه قویا به دنبال چنین تحقیقی هستیم. وزیر خارجه افزود: مورد دوم همکاری برای مبارزه با تروریسم است و مورد سوم زنده کردن طرح سیاسی و کنار گذاشتن پیش شرط‌هایی است که به مدت ۶ سال مذاکرات را به بن بست کشانده است.
وی افزود: جامعه بین‌المللی اجازه نخواهد داد با استفاده از بهانه، یکی از فجیع‌ترین سلاح‌های ضد بشری که ایران بارها قربانی آن بوده و دولت‌هایی که امروز ادعای مبارزه با این سلاح‌ها را می‌کنند امروز در صف مقدم فراهم کردن این سلاح‌ها برای صدام بودند امروز به بهانه دروغین استفاده از سلاح شیمیایی توسط دولت سوریه اقدام به تهاجم می‌کنند.
دریافت صفحه با کد QR