بانک مرکزی در گزارش اخیر خود از گران شدن قیمت مسکن خبر داده و اعلام کرده است که در آبانماه سالجاری در قیاس با مدت مشابه سال قبل قیمت هر مترمربع ملک رشد بیش از ۷ درصدی را شاهد بوده است. این اتفاق در حالی رخ داده که تا پیش از این برخی کارشناسان و فعالان بازار نسبت به رشد قیمت و بیدار شدن بازارمسکن هشدار داده بودند.
رئیس اتحادیه املاک کشور از جمله این افرادبود که در پاسخ به رشد قیمتی ایجاد شده در برخی از ماههای اخیر اعلام کرد: این رقمها اصلا قابل توجه نبوده و نشانگر رونق بازار نیست ضمن آنکه تاثیری بر رکود مسکن ندارد. البته خیز خروج از رکود با افزایش قیمت متفاوت است، یعنی در فرهنگ اقتصادی ما رونق مترادف با گرانی شده است در حالیکه تفسیر ما از افزایش معاملات یا دوران پیش رونق که معتقدم ۶ ماهه امسال دوران پیش رونق و خیز خروج از رکود بوده است، افزایش حجم معاملات است.
در حالی که رئیس اتحادیه مشاوران املاک و برخی دیگر از متولیان تصمیمگیر بر ثبات قیمت در سالجاری تاکید داشتند اما انبوهسازان همواره از رشد قیمت مسکن در نیمه دوم سال خبر میدادند و اعلام میکردند که گرانی مسکن در سالجاری دور از ذهن نیست. بعداز تمام اما و اگرها و تایید و تکذیبها حالا بانک مرکزی هم از افزایش قیمت مسکن خبر داده و این روند افزایش قیمت شکل رسمیتری به خود گرفته است.
آیینه آمار
طبق جدیدترین آمار منتشره بانک مرکزی درباره تحولات بازار مسکن شهر تهران در آبانماه امسال از این حکایت داشت که تعداد معاملات آپارتمانهای مسکونی شهرتهران به ۱۲ هزار و ۵۰۰ واحد مسکونی رسیده که در مقایسه با مهرماه ۲۱.۲ و نسبت به ماه مشابه سال گذشته ۴.۱ درصد افزایش دارد.
در ماه مورد بررسی متوسط قیمت خرید و فروش یک متر مربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده از طریق بنگاههای معاملات ملکی حدود چهار میلیون و ۴۰۰ هزار تومان بوده که حدود ۰.۱ درصد نسبت به ماه قبل افزایش دارد. قیمت خرید هر متر زیربنای واحد مسکونی درآبانماه امسال نسبت به آبان سال گذشته تا ۷.۳ درصد گران شده است.
در تحولات قیمتی نیز از میان مناطق ۲۲گانه تهران بیشترین متوسط قیمت یک مترمربع زیربنای مسکونی معامله شده حدود ۹ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان در منطقه یک و کمترین آن با ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان به منطقه ۱۸ تعلق داشت.
بررسی توزیع تعداد واحدهای مسکونی معامله شده به تفکیک عمر بنا نشان میدهد که واحدهای تا پنج سال ساخت با سهم ۵۲.۲ درصدی بیشترین تعداد از واحدهای معامله شده را به خود اختصاص دادهاند. این در حالی است که در مناطق ۲۲گانه تهران منطقه پنج با سهم ۱۶.۴ درصد از کل معاملات بیشترین تعداد قراردادهای مبایعه نامه را به خود اختصاص داده است.
مناطق ۴، ۲ و ۱۴ در ردههای بعدی قرار دارند. در مجموع حدود ۷۳ درصد از کل معاملات انجام شده در تهران مربوط به ۱۰ منطقه (۵، ۴، ۲، ۱۴، ۸، ۱۰، ۷، ۱۵، ۱ و ۳) بوده و ۱۲ منطقه باقی مانده حدود ۲۷ درصد دیگر معاملات را پوشش میدهد.
اما در رابطه با تحولات اجارهبهای مسکن شاخص کرایه در تهران حدود ۱۰.۴ و در کل مناطق شهری تا ۹.۳ درصد رشد دارد. ماهیت قراردادهای اجاری مسکن که غالبا یکساله تنظیم میشود و از سیاستهای کنترل و مهار تورم تاثیرپذیری دارد سبب تغییر متناسب اجارهبها با تحولات نرخ تورم شده است.
اما در مجموع حجم معاملات و متوسط قیمت یک مترمربع واحد مسکونی که در آبان ثبت شده موجب شده تا بانک مرکزی اعلام کند با توجه به رشد ملایم قیمت مسکن در سطحی کمتر از نرخ تورم در هشتماه منتهی به آبانماه و از سوی دیگر گشایشهای مالی اخیر نظام بانکی به ویژه تکرقمی شدن نرخ سود تسهیلات شرایط مناسبی جهت خانهدار شدن زوجهای جوان و خانهاولیها فراهم شود.
چشمانداز بازار مسکن
کارشناسان و تحلیلگران بازار مسکن در تشریح تایید بانک مرکزی مبنی بر گران تر شدن ملک این نکته را مطرح میکنند که بازار مسکن دیگر دچار رکود نیست اما برخی سیاستها که همه آنها مربوط به امروز هم نیست منجر به آن شده که روند معاملات آن قفل شود. به سخن دیگر این گروه از منتقدان براین باورند که از مجموع عوامل درونی و بیرونی در شرایط کنونی این عوامل بیرونی هستند که بازار مسکن را دستخوش نوسان کرده است.
منتقدان بازار مسکن در انتقاد به اقدامات متولیان دولتی دربازار مسکن این مساله را مطرح میکنند که مجموعه فعالیتهای انجام شده از سوی متولیان مبنی بر ارایه وام ۱۶۰ میلیون تومانی، پیشفروش مسکن، فروش اقساطی و... نمیتواند این بازار را به شرایط قابل قبول برساند اما روند روبه رشد بازار مسکن از مدتها پیش شروع شده هشداری برای این موضوع است که این بازار در حال خروج از رکود چند ساله خود است.
برپایه این گزارش، البته این ادعا هم وجود دارد که مجموع تحولات رخ داده در بازار مسکن با این تحلیل بانک مرکزی همراه بود که با توجه به رشد ملایم قیمت مسکن در سطحی کمتر از نرخ تورم طی ۹ ماهه منتهی به آذرماه و همچنین گشایشهای مالی اخیر در نظام بانکی برای کاهش نرخ سود تسهیلات صندوق پسانداز یکم در مجموع شرایط مناسبی را برای خانهدار شدن زوجین جوان و خانه اولیها فراهم آورده است.