بالاخره سه کشور فرانسه، آلمان و انگلیس بعد از ۹ ماه مذاکره و خلف وعده، سرانجام آغاز به کار سازوکار ویژه مالی را با نام جدید اینستکس اعلام و بیانیه‌ای را ذیل آن منتشر کردند اما، آنطور که در این بیانیه تاکید شده این سازوکار در چارچوب تامین نیازهای دارویی و غذایی اجرا و از طرف دیگر سه کشور اروپایی از ایران درخواست کردند تا همه عناصر برنامه اقدام اف.ای.تی .اف خود را سریعا اجرا کند!
درخواست اجرای اف.ای.تی.اف در این بیانیه یعنی شرط گذاری اروپایی‌ها در قبال اجرای این سازوکار مالی، به بیان دیگر اگر تهران به اف.ای.تی.اف نپیوند، آنها نیز این حق را برای خود قائلند تا تسهیل مراودات مالی در حوزه غذا و دارو را نیز با ایران متوقف کنند که این خود امتیازگیری اروپا از ایران محسوب می‌شود.
ژان ایو لودریان، هایکو ماس، جرمی هانت و وزرای خارجه سه کشور اروپا رسماً ثبت سازوکار مالی ویژه اروپا برای ایران را اعلام کردند.
این سه کشور در بیانیه‌ای مطرح کردند، در راستای تعهد قاطع و تلاش‌های مستمر خود برای حفظ برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که به تایید قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل رسیده، ایجاد اینستکس که سازوکاری ویژه با هدف تسهیل تجارت مشروع میان عوامل اقتصادی اروپا با ایران است را اعلام می‌کنند.
سه کشور اروپایی تاکید می‌کنند که بهره‌مندی‌های اقتصادی برجام مشروط بر پایبندی کامل ایران به تعهدات هسته‌ای خود ذیل برجام است که همکاری کامل و به موقع با آژانس بین المللی انرژی اتمی را نیز شامل می‌شود.
اینستکس از تجارت مشروع اروپا با ایران حمایت می‌کند؛ این تجارت در ابتدا بر بخش‌های بسیار ضروری برای مردم ایران مثل دارو، دستگاه های پزشکی و کالاهای کشاورزی-غذایی تمرکز دارد. در رابطه با مقابله با پولشویی، مبارزه با تامین مالی تروریسم و انطباق با تحریم‌های اتحادیه اروپا و سازمان ملل، INSTEXT تحت بالاترین معیارهای بین المللی عمل خواهد کرد. در این راستا، سه کشور اروپایی از ایران انتظار دارند همه عناصر برنامه اقدام اف.ای.تی .اف خود را سریعا اجرا کند.
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان طی پیامی در توئیتر ثبت رسمی کانال تجارت اتحادیه اروپا نوشت: ایران از اینستکس گام بسیار پرتاخیر اول- در اجرای تعهدات می ۲۰۱۸ اعضای اروپایی برجام برای حفظ برجام با تضمین بهره‌مندی ایرانیان از مزایای این توافق پس از اعمال مجدد تحریم غیرقانونی آمریکا استقبال می‌کند. ما برای تعامل سازنده با ارپوا با شرایط برابر و احترام متقابل آماده هستیم.
فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا طی بیانیه‌ای از ساز و کار ویژه مالی با ایران به عنوان کانال تجارت مشروع اتحادیه اروپا با تهران استقبال و آن راه گامی مهم در تعهد اروپا به برجام عنوان کرد.
در همین رابطه وزیر امور خارجه ترکیه آغاز سازوکار مالی ویژه کشورهای آلمان، فرانسه و انگلستان با ایران را مثبت ارزیابی کرد.
مولود چاووش اوغلو در این زمینه گفت: باور داریم که با مذاکره و همکاری بیشتر این مشکلات حل خواهد شد. چنین تحریم‌هایی در تجارت نه تنها ایران بلکه کشورهای اروپایی و ژاپن و تمام دنیا را تحت تاثیر قرار می‌دهد. لذا گام‌های اروپا جهت مقابله با این موضع ایالات متحده آمریکا را مثبت ارزیابی می‌کنیم.
میخائیل اولیانوف نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین المللی در وین، از جمله آژانس بین المللی انرژی اتمی در گفت‌وگو با خبرگزاری نووستی اعلام کرد که راه اندازی مکانیزمی برای محاسبات مالی با ایران، یک پاسخ سیاسی قدرتمند به مخالفان توافق هسته ای است.
اولیانوف تاکید کرد که روسیه فعالانه به کشورهای اروپایی در جهت تحقق موفقیت آمیز مکانیزم مالی با ایران همکاری خواهد کرد. وی گفت: در وهله نخست حمایت سیاسی از این طرح اهمیت دارد و سپس زمانی که این مکانیزم برای طرف‌های ثالث نیز ممکن شد، احتمالا بسیاری از شرکت‌های روسی مایل باشند تا از این کانال مالی مطمئن برای مبادلات بازرگانی با طرف‌های ایرانی استفاده کنند و من مطمئن هستم که این علاقه مندی صرفا از سوی شرکت‌های روسی نخواهد بود. البته وزارت خارجه آمریکا در واکنش به اجرایی شدن این سازوکار مالی اعلام کرده است؛ به دقت گزارش‌ها را درباره کانال ویژه مالی دنبال می‌کنیم تا جزئیات بیشتری درباره ساز و کار آن به دست بیاوریم.
اروپا به دنبال امتیازگیری بیشتر از ایران است
عبدالرضا فرجی راد، کارشناس مسائل بین الملل درگفت و گو با دیپلماسی ایرانی در خصوص راه اندازی کانال مالی اروپا و رفتار دو گانه آنها با ایران گفت: در گام اول این سازوکار برای تامین دارو، مواد و کالاهای اساسی مورد استفاده قرار می‌گیرد اما، برای مسئله فروش نفت و نیز مسائل پولی و بانکی به نظر می‌رسد که قاره سبز و سه کشور اروپایی راه اندازی آن را در گام های بعدی منوط به امتیازگیری از تهران در خصوص دیگر مسائلی مانند توان موشکی و دفاعی و نیز دیپلماسی منطقه‌ای ایران کرده است
وی افزود: یعنی فرانسه به دنبال این مواضع اخیر وزیر امور خارجه‌اش خواهان انجام مذاکره و نشست با تهران بر سر مسائل دفاعی است تا بتواند مستقل از ایالات متحده آمریکا شرایطی را شکل دهد که منجر به امتیاز گیری از ایران شود اما، در مجموع باید عنوان داشت که به نظر نمی‌رسد این ساز و کار چندان مسئله گسترده و اساسی باشد، ولی سه کشور اروپایی می‌خواهند از این سازوکار نهایت بهره برداری را در چند بعد داشته باشند.
دریافت صفحه با کد QR