سران کشورها در هفتاد و دومین سالگرد تاسیس سازمان ملل در نیویورک گردهم آمدند و از تشکیل این سازمان ابراز خرسندی کردند در حالی که همزمان در گوشهای از این کره خاکی خانههای مردمانی به جرم نژاد و دینشان در حال سوختن بود.
سازمان ملل با هدف مقابله با جنگ و کشتار و حمایت از بشریت تاسیس شد اما گویی این نام صرفا یک نمایش و ژست حقوق بشری بوده است چرا که از همان روزهای نخستین تاسیسش نه تنها گامی در این راه بر نداشته بلکه خود مولفهای برای بحرانها و چالشهای جهانی شده است. هفتاد و دو سال از بمباران هستهای هیروشیما و ناکازاکی میگذرد و چند دهه از استفاده آمریکا از عنصر شیمیایی زرد در ویتنام و سه دهه از کشتار صبرا و شتیلا، و دو دهه از کشتار در سربرنیتسا، اما این سازمان هیچ اقدامی برای مجازات عاملان این کشتارها که محور آن آمریکا است صورت ندادهاند.
نشست امسال در حالی برگزار شد که ادعای صلح و امنیت پایدار جهانی را سر دادند اما آنچه در عالم واقع روی داده نشانگر تشریفاتی بودن این واژگان است. نمود عینی این امر را در میانمار میتوان مشاهده کرد. سرزمینی که بخشی از جمعیت آن به جرم مسلمان بودن به صورت سیستماتیک قتلعام میشوند و گزارشها از نسلکشی سراسری آنان حکایت دارد. مردمانی که در طول سالهای اخیر از سوی ارتش و حاکمیت تحت سرکوب قرار گرفتهاند چنانکه از یکسو خانههای آنها و روستاهایشان به آتش کشیده شده و از سوی دیگر دهها هزار نفر از آنان آواره شدهاند. کودکان این سرزمین در آغوش مادرانشان یا از گرسنگی جان میدهند یا از ضرب گلوله ارتش میانمار.
آنان زخمها بر تن دارند اما آنچه بیش از هر چیز بر داغ آنها میافزاید سکوت کر کننده جامعه جهانی است. پس از هفتهها کشتار مواضعی آن هم در حد محکوم سازی ظاهری و درخواست برای تغییر رفتار دولت میانمار صورت گرفت اما اقدامی برای پایان دادن به وضعیت بحرانی این افراد انجام نشده است. درد ساکنان این مناطق آن است که در نشست سازمان ملل به هر مسئلهای پرداخته شد اما چنان که باید نامی از میانمار برده نشد. سخنی از محاکمه سران این رژیم به جرم نسلکشی مردمانی که سالها ساکنان این سرزمین بودهاند به میان نیامده است.
گویی جهانیان چشم فروبستهاند و نمیبینند که میانمار نیز بخشی از نقشه جهان است و مسلمانان ساکن این سرزمین نیز بخشی از جامعه جهانی. شاید دلیلش این باشد که مسلمانان میانمار در تعریف جامعه جهانی از نگاه آمریکا نمیگنجد. نگاهی که در آن گفته میشود هرکس برای ما منفعتی دارد حق حیات دارد و در غیر این صورت مرگش اولاتر است. کودکان این سرزمین نشست سازمان ملل را نه نشستی برای صلح و امنیت بلکه جایگاهی میدانند که جز نادیده گرفتن حقوق آنان کارکردی نداشته است. ساکنان این سرزمین در آتش کین ارتش و حکومت خانههایشان سوخت اما آنچه بیش از هر چیز وجودشان را آتش زده است بیتفاوتی سازمان مللی است که این روزها با ادعای صلح جهانی خود را اولین نهاد جهانی مینامند.
سکوت کشورهای غربی در حالی همچنان در برابر نسلکشی مسلمانان میانمار راه سکوت در پیش گرفتهاند که، سازمان عفو بینالملل با ارائه مستندات جدیدی از آتشسوزی در روستاهای مسلمانان روهینگیا گفته کمپین خشونت علیه آنها هنوز متوقف نشده است.
عفو بینالملل میگوید سه ویدئوی جدید که بعد ازظهر جمعه از داخل ایالت «راخین» در میانمار گرفته شدهاند، برخاستن دود غلیظ از روستاهای میانمار را نشان میدهند. منابع محلی در ایالت راخین گفتهاند این آتشسوزیها را نیروهای امنیتی میانمار راه انداختهاند.
یک مقام عفو بینالملل گفت که شواهد جدید، با اظهارات «آنگ سان سو چی»، رئیسجمهور میانمار مبنی بر پایان یافتن "عملیات پاکسازی" (به قول وی) در ایالت راخین از روز ۵ سپتامبر تناقض دارند. تیرانا حسن گفت: «حدوداً سه هفته بعدتر، ما میتوانیم ببینیم که هیچ وقفهای در کمپین خشونت علیه مسلمانان روهینگیا در ایالت شمالی راخین وجود نداشته است. خانهها و روستاهای روهینگیا کماکان در آتش میسوزند.» وی اضافه کرد: «مقامهای میانمار ظاهراً تنها به فراری دادن مردم روهینگیا از خانه و کاشانههایشان راضی نیستند و ظاهراً مصمم هستند کاری کنند که آنها خانهای برای بازگشت در اختیار نداشته باشند.»
صدها هزار مسلمان آواره روهینجایی که آژانسهای امدادی برای دسترسی به آنها تقلا میکنند، با خطر افزایش خصومتها از جانب بوداییان راخین مواجه هستند؛ کسانی که سازمان ملل و گروههای امداد خارجی را تنها به کمک به مسلمانان متهم میکنند.
تاکنون دولت میانمار تنها به سازمان صلیب سرخ اجازه دسترسی به این منطقه را داده است. سازمان ملل متحد فعالیتهایش را به حالت تعلیق درآورده و کارکنان غیرضروری را پس از آنکه از سوی دولت به پشتیبانی از "شبهنظامیان" روهینجایی متهم شد، از میانمار خارج کرد.
صلیبسرخ که با بدی آب و هوا، ناهمواری زمین و موانع بروکراسی دست و پنجه نرم میکند، همچنین مورد هجوم گروهی قرار گرفت که معتقدند آژانسهای امداد خارجی بوداییهای راخین را در این ایالت فقیر نادیده میگیرند.
چهارشنبه گذشته گروهی از بوداییان در مرکز راخین مانع از ورود یک کشتی صلیب سرخ به این ایالت شدند. این مهاجمان که چوب، چاقو و بمب آتشزا به همراه داشتند پس از آن متفرق شدند که پلیس گلوله پلاستیکی شلیک کرد. چند روز پیش از آن هم یک کامیون صلیب سرخ از سوی افرادی متوقف شد و مورد بازرسی قرار گرفت.
پییر پرون، سخنگوی دفتر هماهنگی امور انساندوستانه سازمان ملل برای میانمار گفت: با توجه به افزایش تنشها در ایالت راخین، نیروهای امدادی و مقاطعهکاران خصوصی با چالشهای بسیاری در اجرای فعالیتهای حیاتی مواجه هستند.
در ماه گذشته ۴۲۰ هزار روهینجایی به سمت بنگلادش گریختند تا از آنچه رئیس امور بشردوستانه سازمان ملل به عنوان پاکسازی قومی یاد کرد، در امان بمانند. گروههای امداد خارجی اکنون برای کمک به بنگلادش برای مدیریت این فاجعه انسانی تلاش میکنند.
پییر پرون همچنین گفت: بسیاری از فعالیتهای انساندوستانه که پیش از حملات ۲۵ اوت پا بر جا بوده، هنوز از سر گرفته نشده است. به خاطر مردم آسیبپذیر در تمام جوامع ایالت راخین، درخواست داریم تدابیری اتخاذ شود تا فعالیتهای انسانی حیاتی از سر گرفته شود. در راخین واقع در شمال میانمار، دهها هزار تن از مردم که اکثر روهینجایی هستند، بیخانمان شدند اما به سمت بنگلادش نرفتند. در نزدیکی شهر سیتوه، مرکز ایالت راخین ۱۴۰ هزار روهینجایی آواره از ناآرامیهای گذشته در کمپها مستقر شدند. آنها به کمک خارجی وابسته هستند که از اوت ۲۵ که گروهی از "شبهنظامیان" رهینجایی به نیروهای امنیتی حمله کردند، شدیدا محدود شده است.
لازم به ذکر است تحت فشار افکار عمومی جهان فرانسه، بریتانیا، آمریکا به همراه ۴ کشور دیگر خواستار برگزاری نشست شورای امنیت طی هفته آینده برای مذاکره درباره ادامه خشونتها در میانمار شدهاند. فرانسه، بریتانیا، آمریکا، فرانسه، مصر، قزاقستان، سنگال و سوئد از آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل خواستهاند تا شورای امنیت را در جریان عملیات نظامی ارتش میانمار علیه مسلمانان روهینگیا در استان راخین بگذارد.
اتیوپی به عنوان رئیس دورهای شورای امنیت اعلام کرده است که در حال رایزنی برای تعیین زمان دقیق برگزاری این نشست است.شورای امنیت خواستار پایان خشونتها شده است ولی سازمانهای حقوق بشری اعلام کردهاند که خشونتها همچنان ادامه دارد.سازمان ملل عملیات نیروهای امنیتی میانمار علیه مسلمانان روهینگیا را پاکسازی قومی خوانده است. امانوئل ماکرون رئیسجمهور فرانسه نیز تاکید کرده است که این عملیات در میانمار، نسلکشی است.