اهمیت محیط‌زیست در زندگی همه مردم ایران اسلامی به قدری حائز اهمیت است که مقام معظم رهبری در این مقوله به راهنمایی مسئولان کشور می‌پردازند. «من خواهش می‌کنم مسئولین که در بخش‌های مختلف هستند به این نکته توجه کنند که نگاه به مسئله آب و هوا، نگاه به مسئله غبار، نگاه به مسئله دود، نگاه به مسئله هوای سالم، نگاه به مسئله آب سالم، نگاه به محیط‌زیست، نگاه به جنگل‌ها، نگاه‌های اصلی است. اینها را در متن برنامه‌ها، در مجاری همه برنامه‌های زندگی بگنجانید و در جای دیگر می‌فرمایند «نادیده گرفتن محیط طبیعی زیست انسان هم نتیجه طغیان، خودبینی و خودخواهی در مقابل طبیعت است» برنامه جامع حسن روحانی برای دولت دوازدهم و با عنوان «دوباره ایران» در حوزه محیط‌زیست و توسعه پایدار با هدف تداوم دولت محیط‌زیست از طریق رعایت استانداردهای محیط‌زیست، پیگیری اقتصاد سبز و ارتقای سطح شفافیت محیط‌زیست در قالب کتابی با ۲۲۴ صفحه در پایگاه اطلاع رسانی رئیس‌جمهور منتشر شد که این رویکرد حامل آگاهی بر عمق بحران‌های محیط‌زیستی ایران بوده و بایستی با شدت ادامه داشته باشد.
در این شرایط بحرانی رئیس محیط‌زیست ایران دکتر عیسی کلانتری چهل روز قبل در ۲۳ مرداد و با مطرح کردن شرطش با رئیس‌جمهور برای پذیرش پست ریاست سازمان حفاظت محیط‌زیست مبنی بر اینکه تصمیم‌گیر اصلی درباره آب کشور شورای عالی آب باشد نه وزارت نیرو و موافقت رئیس‌جمهور سکان هدایت توفان زده محیط‌زیست ایران را با همه مسائل و مشکلات عدیده پذیرفتند. اعتقاد راستین رئیس محیط‌زیست ایران در مورد مسئله آب در کشور این است که ادامه وضع فعلی و نوع مصرف آب در کشور موجب خشکسالی در ۱۵ سال آینده و از دست دادن آبهای شیرین زیرزمینی می‌شود. وی معتقد است ۱۱۰ درصد آبهای تجدیدپذیر کشور مصرف می‌شود این در حالی است که هر کشور می‌تواند با ۴۰ درصد آبهای تجدیدپذیر خود را مورد استفاده قرار دهد. در واقع کلانتری مهمترین مسئله زیست‌محیطی کشورمان را بحران آب می‌داند و تاکید دارد سازمان حفاظت محیط‌زیست باید حق آبه محیط‌زیست را به صورت جدی و با تعامل با سازمان‌ها و وزارتخانه‌های مختلف طلب کند و به هیچ وجه نباید خود را از مسئله آب کنار بکشد.
با توجه به شرایط بحران آب که در ایران آغاز شده است، زندگی به خصوص در دنیای فعلی بدون حفظ محیط‌زیست و در راس آن آب امکان‌پذیر نیست و هر ایرانی در هر پست و مقامی وظیفه دارد در جهت بقای زندگی و در حفظ محیط‌زیست تلاش و فداکاری کند و در غیر این صورت در آینده‌ای نه چندان دور نه آب کافی وجود داشته و نه پوشش گیاهی مناسب باقی مانده و نه خاک مناسب بر جای خواهد ماند، هوا هم که آلوده است پس مردم اجبار دارند که در بازسازی محیط‌زیست مشارکت کنند شاید ۴۰ سال پیش وضعیت به این صورت نبود ولی در شرایط فعلی کار به جایی رسیده است که هر فرد ایرانی و در هر جای این کشور بخواهد زندگی کند اولویت کارش به طور یقین با محیط‌زیست عجین شده است و باید به محیط‌زیست برای بقای زندگی خود و خانواده بها بدهد. در این ۳۵ سال فقط ۱۲۰ میلیارد مکعب آبهای شیرین فسیلی صدها هزار ساله که حدود ۷۵ درصد آبهای شیرین زیرزمینی بوده را مصرف کردیم که حدود ۷۵ میلیارد مترمکعب آن در ۸ سال گذشته بوده است یعنی بدین ترتیب منابع خدادادی آب کشور را تاراج کرده‌ایم.
امروز هیچ تالاب درون سرزمینی آب ندارد از ارومیه گرفته تا بختگان، گاوخونی وهورالعظیم و آبهای زیرزمینی ما در حال شور شدن هستند. در استاندارد جهان کشوری که ۲۰ درصد از آبهای تجدیدپذیرش را هر سال استفاده کند هیچ خطری از نظر منابع آب متوجه‌اش نمی‌باشد. اگر ۲۰ تا ۴۰ درصد استفاده شود به شرط مدیریت می‌تواند در دراز مدت منابع آب را تامین کند. اما اگر بالای چهل درصد استفاده کنند وارد بحران شده‌اند. دو کشور در دنیا بالای ۴۰ درصد استفاده می‌کنند. اولی مصر با ۴۶ درصد و ایران با ۸۵ درصد، این یعنی در آینده نه چندان دور همه جای ایران خشک خواهد شد حتی امروز هم دیر شده است.
دکتر کلانتری زنگ خطر را به صدا درآورده و می‌گوید برای کل کشور احساس خطر می‌کنم. پتانسیل برداشت بیش از حد آبهای زیرزمینی را نداریم. سال گذشته برای ۴۴ میلیون جمعیت کشور غذا وارد کردیم و فقط برای ۳۳ میلیون نفر در داخل کشور غذا تولید کردیم و بیش از این توانایی نداریم و اگر فشار بیش از حد وارد شود، مرگ سرزمین ایران سریعتر اتفاق خواهد افتاد. متاسفانه سازمان محیط‌زیست یکی از ضعیف‌ترین سازمانهای نظار از نظر مالی است و بودجه این سازمان در کل کشور کمتر از بودجه یک ناحیه از یک منطقه شهرداری تهران است و جامعه هم با این عدیده مشکلات حیاتی انتظار دارد که محیط‌زیست کشور را این سازمان پاسداری کند و در واقع با فقر بودجه نمی‌توان محیط‌زیست یعنی بقای زندگی مردم را حفظ کرد.
یادمان باشد که توسعه تکنولوژی و گسترش و تنوع فعالیت‌ها موجب تخریب طبیعت کره زمین که دست کم در منظومه شمسی تنها سیاره قابل زیست است، گردیده و به تازگی و پس از تحمیل آسیب‌های جبران ناپذیر بر محیط‌زیست، انسان دریافته است که منافع تسلط بر زمین در حفظ محیط طبیعی آنست. اینگونه نگرانی‌ها باعث تشدید فعالیت جنبش زیست‌محیطی در قالب گروه‌ها و سازمان‌هایی به عنوان سازمانهای غیردولتی N.G.O)ها( شده است. رئیس محیط‌زیست ایران با توجه و اهمیت دادن به مسئله آموزش می‌گوید اکثریت مردم ایران بی‌اطلاع از مسائل محیط‌زیستی هستند.
در واقع سازمان محیط‌زیست توجه ویژه به توسعه واقعی و نه نمایشی N.G.O اهتمام سازنده‌ای را معطوف کرده و ضمن گسترش و فعال کردن این گروه‌ها آنها را از شکل حرکت‌های نمایشی و فانتزی درآورده و با سازمان‌دهی دقیق، نظارت و حمایت اصولی و با بهره‌گیری از همه اقشار علاقمند کشور علی‌الخصوص هنرمندان، ورزشکاران، دانشگاهیان، متخصصان کارآفرین، فرهنگیان و همه مردم ایران که عاشق طبیعت سالم برای ادامه بقای زندگی سالم هستند را به صورت فعال اداره نموده که سازمانهای مردم نهاد می‌توانند در توسعه حقوق محیط‌زیست مشارکت و نقش بسیار موثر و عملی داشته باشند.
نویسنده: پرویز عطایی - دبیرکل توسعه کارآفرینی و تعاون استان تهران
دریافت صفحه با کد QR