بانک مرکزی با انتشار اطلاعیهای اعلام کرد که فعالیت موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز ظرف سالهای گذشته ساماندهی شده است.
بانک مرکزی در این اطلاعیه یکی از اقدامات جدی نظارتی خود را در طول چهار سال اخیر، ساماندهی موسسات و تعاونیهای موجود فعال در حوزه بازار غیر متشکل پولی و نیز جلوگیری از ایجاد و توسعه نهادهای پولی غیرمجاز با همکاری سایر دستگاههای ذیربط باعلام کرد.
در این اطلاعیه آمده است: بانک مرکزی در دولت یازدهم با همکاری مراجع قضایی و انتظامی، ضمن جلوگیری از توسعه قارچگونه موسسات اعتباری غیرمجاز با ساماندهی و برخورد با متخلفین بازار غیرمتشکل پولی، سهم این بازار از سپردههای مردمی را از بیش از ۲۰ درصد بازار پول به کمتر از ۱۰ درصد تقلیل داده است.
هدفهای بلندی که محقق نشد
در سالهای گذشته ولیالله سیف بارها بر ساماندهی موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز تاکید کرده بود.وی بارها از اجرای برنامههایی وعده داده بود که منجر به ساماندهی اینگونه موسسات میشد.
در این راستا بانک مرکزی سایت مخصوصی معرفی کرده بود تا مردم از سراسر کشور اینگونه موسسات غیرمجاز را شناسایی و به بانک مرکزی معرفی کنند. خیز بانک مرکزی در تا نیمه سال ۹۴ برای ساماندهی موسسات غیرمجاز کاملا ملموس بود اما رفته رفته از این اشتیاق بانک مرکزی کاسته شد و شرایط به گونهای پیش رفت که در ماجرای موسسه میزان و تبعاتی که از ورشکستگی این موسسه غیرمجاز گریبانگیر بانک مرکزی شد،به تدریج گفتمان ساماندهی موسسات غیرمجاز کمرنگ شد.
اگر تا پیش از آن ولیالله سیف تقریبا در همه سخنرانیها و مصاحبههایش به موسسات غیرمجاز حمله و آنها را تهدید میکرد رفته رفته تمرکز سخنان وی از روی این موسسات بر داشته شد و هر از گاهی یادی از آنها میکرد و به انتقاد از آنها میپرداخت. به نظر میرسید که گسترش و ریشه داشتن اینگونه موسسات در نظام بانکی به قدری بود که سیف ترجیح داد تا تمرکز خود را از بستن اینگونه موسسات بردارد.البته همانطور که در این اطلاعیه تاکید شده است در دوران ریاست وی بر بانک مرکزی این حسن وجود داشت که موسسات غیرمجاز جدیدی از بوته سر بر نیاوردند.
اما با این وجود بانک مرکزی امیدوار بود که اثرگذاری اینگونه موسسات بر نظام بانکی را به صفر برساند.
وعده کمیجانی هم سرانجامی نیافت
اکبر کمیجانی قائم مقام بانک مرکزی در یکی از نشستهای توجیهی خود با روسای بانکها برای کاهش بانکها به آنها اطمینان داده بود که "با تمهیدات اندیشیده شده"دیگر اینگونه موسسات هیچ تاثیر و دخالتی نمیتوانند بر نظام پرداخت سود داشته باشند.
به این ترتیب سود بانکی به ۱۵ درصد کاهش یافت اما موسسات غیرمجاز همچنان به روشهای غیر معمول خود برای رداخت سودهای غیر متعارف ادامه دادند تا جایی که این موضوع به شکست نرخ سود رسمی و زیر پا گذاشتن آن در بازار بانکی رسید. بنابراین اقدامات صورت گرفته در این دوره از بانک مرکزی درباره موسسات غیرمجاز مفید بوده اما کافی نبوده است و نیاز به برنامه و عزمی محکم دارد تا برای همیشه بساط اینگونه موسسات در نظام بانکی برچیده شود.