گویا رییس جمهور آمریکا قصد دارد با چینش سه پرونده برجام، هزینه‌های نظامی ناتو و تعرفه‌های گمرکی علیه کالاهای اروپایی، قدرت مانور سران اروپایی را نسبت به وضعیت فعلی نیز کاهش دهد و در این امر موفق نیز عمل کرده چرا که غرب حتی توان مقابله با سیاست‌های ضد برجامی آمریکا را ندارند ونمی‌تواند بنگاه‌های اقتصادی‌اش را برای بر هم نزدن قراردادشان با ایران راضی کند!
برجام به صورت ظاهری یکی از مهمترین مسائل مورد اختلاف اروپا و آمریکا در یکسال‌و نیم حکمرانی ترامپ بوده است و با وجود خروج آمریکا از این توافق، کشورهای اروپایی همچنان بر سر ادامه داشتن این توافق اصرار دارند.
رهبران اتحادیه اروپا درعمر سه ساله توافق هسته‌ای بیشترین بهره را از محتوای توافق نامه برجام برده‌اند و حالا هم برای به فنا نرفتن این منافع و هم حفظ حیثیتشان جنگ زرگری با آمریکا به راه انداخته‌اند
البته از این هم نباید غافل شویم که اروپا به دنبال راهکارهایی برای خنثی سازی مجازات‌های آمریکا علیه شرکت‌ها و کمپانی‌های خود برآمده است اما هنوزبرای راضی نگه داشتن آنها و برهم نزدن توافقاتشان با ایران تلاشش موثر واقع نشده است مهمتر از وابستگی اقتصادی اروپا به بازارهای ایران، جایگاه تعیین کننده تهران در مناسبات منطقه‌ای و جهانی است که نزد سران اتحادیه اروپا اهمیت دارد. در صورت پشت پا زدن اروپا به برجام، تهران به سوی شرق به ویژه روسیه و چین کشیده خواهد شد؛ موضوعی که هرگز مقبول اروپا نیست.
صدر اعظم آلمان در تازه‌ترین سخنان خود، از اختلافات جدی میان اروپا و واشنگتن بر سر برجام و وضع تعرفه‌های گمرکی بر فولاد و آلومینیوم وارداتی اروپا در آمریکا خبر داده است. آنگلا مرکل در این خصوص گفته است: اختلافات بین آلمان و آمریکا و در واقع بین اروپا و امریکا درباره برجام، ایران و تعرفه‌های گمرکی جدی و بسیار مهم است.
در کنار این دو موضوع، مسئله افزایش بودجه نظامی کشورهای عضو ناتو و اختصاص ۲ درصد تولید ناخالص داخلی این کشورها به هزینه‌های دفاعی دراین مجموعه نیز همچنان نارضایتی بازیگران اروپایی از ترامپ را برانگیخته است. تحلیلگران مسائل نظامی و امنیتی در اروپا معتقدند که این موضوع، درحاشیه نشست گروه ۷ بار دیگر از سوی مرکل و ترامپ مورد بحث ( منازعه) قرار خواهد گرفت.
صدر اعظم آلمان در سفر اخیر خود به ایالات متحده آمریکا و دیدار با ترامپ، درخصوص هر سه موضوع با وی گفت‌و گو کرده بود. با این حال نتیجه این گفت‌و گوها کاملا به ضرر اتحادیه اروپا بود. ترامپ پس از دیدار اردیبهشت ماه خود با مرکل، از توافق هسته‌ای با ایران خارج شد. او سپس بار دیگر مواضع خود در قبال دیگر اعضای ناتو (وافزایش بودجه نظامی اعضای پیمان آتلانتیک شمالی) را مورد تاکید قرار داد.
سرانجام رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا در تازه ترین اقدام خود، تعرفه‌های گمرکی ۱۰ و ۲۵ درصدی را برای آلومینیوم و فولاد وارداتی از اروپا وضع کرد. به عبارت بهتر، آخرین سفر مرکل به واشنگتن سفری کاملا شکست خورده بود. او هم اکنون قصد دارد بار دیگر بر سر این سه موضوع با رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا وارد مذاکره ( و بلکه معامله) شود. با این حال بسیاری از تحلیلگران مسائل آمریکا و اروپا معتقدند که احتمال عقب‌نشینی ترامپ از مواضع و دستوراتی که اتخاذ کرده است، دشوار به نظر می‌رسد.
طی ماه‌های اخیر بسیاری از سیاستمداران غربی از جمله مخالفان آنگلا مرکل، رویکرد انفعالی وی در برابر ایالات متحده و دولت ترامپ را به چالش کشیده و خواستار مواجهه قاطعانه صدر اعظم آلمان با رئیس جمهور آمریکا شده‌اند. در جریان رقابت‌های انتخابات سراسری آلمان در سال ۲۰۱۷ میلادی نیز "مارتین شولتز" رقیب وی رویکرد مرکل در برابر اقدامات ترامپ را غیر قابل قبول خوانده بود. در چنین شرایطی مرکل از یک سو با مانعی به نام دولت آمریکا و شخص ترامپ مواجه است و از سوی دیگر، عملکرد وی در قبال ترامپ زیر ذره بین نقد مخالفان سیاسی وی قرار دارد. همین مسئله، سردرگمی صدر اعظم آلمان در قبال وضعیت موجود را تشدید کرده است.
سوال دیگری که در این خصوص مطرح می‌شود، به احتمال معامله مرکل و ترامپ بر سر موضوعات سه گانه فوق مربوط می‌شود. اصلی ترین اولویت مرکل در این خصوص، موضوع "روابط تجاری آمریکا- اروپا" و خصوصا اختلافات گمرکی موجود با واشنگتن می‌باشد. صدر اعظم آلمان به خوبی می‌داند که اعمال سیاست‌های حمایت گرایانه دولت ترامپ در حوزه اقتصادی، صرفا محدود به فولاد و آلومینیوم نخواهد شد و در آینده‌ای نزدیک، مواردی از جمله وضع مالیات‌های سنگین بر خودروهای وارداتی از آلمان و دیگر اقلام وارداتی اروپایی را شامل خواهد شد. صدر اعظم آلمان در صدد است این روند را در کاخ سفید ( از طریق معامله با آمریکا) مهار کند. با این حال مرکل به خوبی می‌داند که در زمینه "افزایش بودجه ناتو" نمی‌تواند اقدام خاصی صورت دهد زیرا این مسئله از دوران ریاست جمهوری اوباما مصوب شده است.
در این میان، تنها موردی که باقی می‌ماند، توافق هسته‌ای با ایران است. به نظر می‌رسد صدر اعظم آلمان به مانند رئیس جمهور فرانسه و نخست وزیر انگلیس نسبت به امتیازگیری از واشنگتن به واسطه برجام (همراهی با سیاست‌های برجامی کاخ سفید) بی‌میل نیست. یکی از دلایلی که مرکل اخیرا موضوع "بسط برجام" را مطرح کرده است، همین موضوع است. صدر اعظم آلمان مایل است در ازای کاهش تهدیدات تجاری و اقتصادی ایالات متحده آمریکا علیه اروپا، برجام را وجه المصالحه قرار دهد.
"انفعال اروپا در برابر آمریکا" مهم ترین خطای راهبردی این مجموعه در برابر واشنگتن محسوب می‌شود. در این معادله، افرادی مانند امانوئل ماکرون و آنگلا مرکل نقش پررنگ و بسزایی دارند. صاحب نظران مسائل بین‌المللی معتقدند که هر اندازه زمان می گذرد، بر شدت آسیب پذیری اتحادیه اروپا در نظام بین الملل افزوده می شود. عدم اراده و توانایی مقامات ارشد اروپایی در تحقق استقلال این مجموعه از ایالات متحده آمریکا، اصلی ترین معضل افرادی مانند مرکل و ماکرون محسوب می‌شود.
اگرچه بسیاری از رسانه‌های غربی طی روزهای اخیر از شکل گیری نوعی تقابل تمام عیار در دو سوی آتلانتیک خبر داده‌اند، اما تلاش خاص مقامات اروپایی برای "مدیریت تنش‌ها با آمریکا" و "ادامه بازی در زمین واشنگتن، این فرضیات را مخدوش می‌سازد. در حال حاضر، دونالد ترامپ قصد دارد با چینش سه پرونده "برجام، "هزینه‌های نظامی ناتو" و "تعرفه‌های گمرکی علیه کالاهای اروپایی، قدرت مانور سران اروپایی را نسبت به وضعیت فعلی نیز کاهش دهد. در این میان، تنها راه مقابله با ایالات متحده آمریکا، شکل دهی نوعی تقابل واقعی، تمام عیار و جدید با واشنگتن است.
با این حال نوع رفتار مرکل و ماکرون و ترزا می نشان داده است که آنها اراده‌ای در این خصوص ندارند. نتیجه این روند، افزایش ضریب آسیب پذیری اتحادیه اروپا در مقابل ایالات متحده آمریکا خواهد بود. موضوعی که طی سال‌های گذشته نیز به کرات شاهد آن بوده‌ایم. در هر حال، مرکل نمی‌تواند با ادامه بازی در زمین ایالات متحده، از خود به عنوان سیاستمداری قدرتمند و صاحب نفوذ در اروپا یاد کند. صدر اعظم آلمان نباید فراموش کند که افکار عمومی اروپا به شدت نسبت به رویکرد منفعلانه وی در قبال دولت ترامپ خشمگین است؛ خشمی که در آینده‌ای نزدیک می‌تواند مرکل و نسل فعلی سیاستمداران اروپایی را به سیاستمدارانی شکست خورده تبدیل کند. تسنیم
دریافت صفحه با کد QR