مقام معظم رهبری در دیدار با رئیس‌جمهور روسیه با مفید خواندن همکاری برای مقابله مشترک با تحریم‌های آمریکا بر ضد ایران و روسیه فرمودند: «بدون توجه به تبلیغات منفی دشمنان برای تضعیف روابط کشورها، می‌توانیم تحریم‌های آمریکایی‌ها را با روش‌هایی از جمله حذف دلار و جایگزین کردن پول ملی در معاملات اقتصادی دو یا چندجانبه، بی‌اثر و آمریکا را منزوی کنیم.»
با توجه به شرایط کنونی اقتصاد و تحریم‌هایی که هر روز در حال پررنگ‌تر شدن هستند بی‌شک این اقدام نه تنها منافع سیاسی به همراه دارد بلکه می‌تواند به عنوان یک اقدام اساسی ؛مناسب و البته قابل توجه در جهت کاهش نوسان ارزهایی مانند دلار و همچنین بهبود شرایط اقتصادی کشور باشد.
بررسی این مساله که حذف دلار از مبادلات تجاری کشور تا چه اندازه شدنی است و تا چه حد می‌تواند به بهبود وضعیت اقتصاد کشور بینجامد و از همه اثرگذاری این مهم تا چه حد می‌تواند به تسهیل کسب و کار و رفع محدودیت‌های ناشی از نقل و انتقالات منجر شود مبحثی است که کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی با نگاهی مثبت به آن نگریسته و می‌گویند؛ حرکت به این سمت که مبادلات تجاری ایران با سایر کشورها بر مبنای ارزی غیر از دلار انجام شود یک اقدام بالقوه و قابل انجام است و هرچند شکی در این مورد وجود ندارد اما اجرایی شدن آن شرایطی و مناسباتی می‌خواهد که بید از سوی متولیان صورت گیرد.
برخی کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی کشور براین اعتقادند که یکی از بزرگترین اقتدارات جهانی آن است که پول مبادلات جهانی با کدام ارز رایج انجام پذیرد و این نوعی اقتدار برای صاحب آن پول محسوب می‌شود. به گفته این کارشناسان میسر بودن امکان حذف دلار به عنوان یک ارز جهانی همواره به عنوان یک بحث اساسی در دنیا مطرح بوده و هست.
این گروه با بیان اینکه این سوال بحث روز دنیاست و در طول ساهای اخیر اقداماتی در این خصوص از سوی برخی کشورها از جمله ونزوئلا، چین و... درا ین مورد صورت گرفته است می‌گویند؛ در دنیای امروز اقتدار واقعی آن است که هر سرزمینی ذخایر، ثروت و مبادلات خود را براساس اسکناس رسمی کشوری نگه دارد و وارد عرصه کند و هرچند کشوری مانند آمریکا در سطح جهانی دارای چنین اقتداری است چراکه درآمد عظیمی را در اختیار دارد که با بالا و پایین بردن ارزش دلار این کشور، کل نظامات اقتصادی دنیا را دستخوش تغییر خواهد کرد اما این به آن معنا نیست که کشوری مانند ایران نمی‌تواند وابستگی خود را به دلار کم کرده و یا نسبت به حذف آن از معاملات خود اقدام کند.
اراده سیاسی قوی
کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی معتقدند در اجرایی شدن این مساله نکته مهم و کلیدی وجود یک اراده سیاسی قوی بین دولت‌هاست به عنوان مثال دو کشور مانند ترکیه و ایران اگر اراده سیاسی قوی برای این مهم داشته باشند این مهم قابل شکل‌گیری است حتی اگر بنا باشد که مابه‌ازای آن کالا تهاتر شود. این گروه از کارشناسان تصمیم‌گیری و اجرای این مهم در سطوح بالا را امر موثری برشمرده و می‌گویند؛ اگر بنا باشد که صرفا تجار نسبت به این مساله اقدام کنند کار بسیار سخت می‌شود اما در صورتی که در سطح دولتمردان یک تشکلی مانند اتاق بازرگانی شکل بگیرد می‌تواند تسهیل‌کننده بسیاری از مشکلات باشد.
این افراد معتقدند از طرفی دیگر با توجه به مشکلات موجود برای نقل و انتقال پول اقدام دیگری که می‌تواند انجام شود تهاتر کالاست به این ترتیب که به عنوان مثال در صورتی که ایران به ترکیه گاز صادر کند و مابه‌ازای آن تجهیزات نیروگاهی بگیرد و یا اقداماتی از این دست قابل قبول است اما اینکه بنا باشد کالاهایی وارد کند که به حد کفایت توان تولید آن در کشور وجود دارد قطعا اقدام مطلوبی نیست و بیش از آنکه به نفع کشور باشد به ضرر آن است.
این گروه از کارشناسان با اشاره به اقدامات اتحادیه اروپا در رویارویی با محدودیت‌های اعمال شده ناشی از تحریم‌های آمریکا می‌گویند؛ براساس اعلام این اتحادیه قرار است پول حاصل از فروش نفت ایران به کشورهای اتحادیه اروپا در بانکی بماند و مابه‌ازای آن؛ ایران از ۲۸ کشور اروپا کالا خریداری کند و پول از آن بانک به حسابشان واریز شود. بنابران این مهم حتی اگر با ارز‌های دو کشور انجام نشود به شکل تهاتر کالا صورت گیرد اما کالاهایی که تنها در داخل توان تولید آن وجود ندارد و اردات آن به صرفه اقتصاد کشور است.
نیاز اساسی
این تحلیلگران گام اساسی و مهم دیگر در عملیاتی شدن این مساله را در کنار عزم و اراده سیاسی؛ تشکیل یک بانک رابط برشمرده و می‌گویند؛ در اجرایی شدن این مهم، اتصال سیستم‌های بانک‌های مرکزی کشورهای مختلف موضوعی بسیار مهم در کاهش نقش دلار در مبادلات است به اینگونه که افراد بتوانند ارز کشور مقصد را به راحتی در آن کشورها دریافت کنند نیازی به انتقال ارز در این حالت نیست. به گفته این گروه در مورد تسویه مبادلات تجاری که حجم و سقف اعداد بسیار بالا است باید بانک مرکزی کشورها به این امور ورود پیدا کنند و یک ارز پایه را در نظر بگیرند و براساس آن مبادلات را انجام دهند.
این کارشناسان با بیان اینکه واحد پول پذیرفته شده برای مبادلات در بانک توسعه اسلامی، واحد پول خاصی است که متفاوت از دلار و یورو بوده که ارزش برابری برای آن تعیین می‌شود براین باورند که در عملیاتی شدن این مساله نکته بسیار مهم این است که این عزم در تجار و بازرگانان کشور و بانک مرکزی کشورها وجود داشته باشد و حاکمیت سیاسی کشورها این موضوع را تایید و تصویب کند تا بتوان نسبت به اجرای آن اقدام کر د و تا حد امکان از تاثیرات دلار بر اقتصاد کشور کاست.
دریافت صفحه با کد QR