ترکیه طی هفتههای اخیر تحرکات نظامی گستردهای را در خاک سوریه با محوریت ادلب صورت داده است. شواهد و گزارشهای منتشره بیانگر آن است که ترکیه به دنبال اقدام نظامی در این منطقه است چنانکه مرکز آشتی روسیه در سوریه با تکذیب آواره شدن صدها هزار نفر از ادلب، گفت ترکیه طی هفتههای گذشته حجم عظیمی از تسلیحات و تجهیزات نظامی را در ادلب دپو کرده است. همچنین وزیر دفاع ترکیه درخواست این کشور از آمریکا برای ارسال سامانههای موشکی به ادلب سوریه را تأکید. نکته قابل توجه آن است که تحرکات ترکیه نه تنها علیه سوریه بلکه مغایر با توافقات این کشور با روسیه و نشست نشستهای سوچی و آستانه میان جمهوری اسلامی ایران، روسیه و ترکیه در قبال امنیت و ثبات سوریه است چنانکه وزارت خارجه روسیه با اشاره به حمایت نیروی هوافضای این کشور از ارتش سوریه برای دفع حملات تروریستها در ادلب، گفت ترکیه با پشتیبانی از تروریستها، توافق با مسکو را نقض کرده است. نکته دیگر آنکه تجرکات ترکیه با حمایت کشورهای غربی همراه شده است چنانکه شبکه المیادین به نقل از منابع آگاه گزارش داد، دو دسته نظامی آمریکایی وارد فرودگاه رمیلان در شمال استان حسکه شدند.
در همین حال در اقدامی سوال بر انگیز شورای اروپا دیروز با صدور بیانیهای در واکنش به تحولات اخیر ادلب، مدعی شد ازسرگیری تهاجم نظامی در ادلب توسط دولت سوریه و متحدانش، باعث فاجعه انسانی بزرگی شده و غیرقابل قبول است. کشورهای اروپایی همچنین پیش از این ادعای استفاده سوریه از سلاح شیمیایی را مطرح و خواستار توقف عملیات ارتش سوریه شده بودند. همچنین دیروز اتحادیه اروپا از راهکار سیاسی معتبر، مطابق با قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل و روند مذاکرات ژنو حمایت میکند. شورای اروپا در این بیانیه، به بهانه نقض حقوق بشر در ادلب، خواستار ارجاع پرونده وضعیت سوریه به دیوان کیفری بینالمللی شد.
حال این سوال مطرح است که اهداف غرب از حمایت از ترکیه چیست و چرا چنین رویکردی را در پیش گرفته است؟ حمایت از تروریسم و اقدام علیه سوریه و متحدانش سیاست همیشگی اروپا و آمریکا بوده و از این حیث اقدام آنها امری تازه نمیباشد اما نکته اینجاست که تا پیش از این آنها از تروریستها حمایت کرده و با سیاست تحریم علیه سوریه و متحدانش عمل می کردند حال آنکه اکنون موازنه جدیدی را در پیش گرفتهاند و آن ایجاد ابعاد جدیدی از جنگ در سوریه است.
محور این تحرکات در قالب تقابل سوریه با ترکیه و نیز تقابل میان اعضا توافقات آستانه و سوچی یعنی ایران و روسیه با ترکیه است. به عبارتی دیگر آنها به دنبال سایش توان سوریه و متحدانش در تقابل با ترکیه است تا در لوای آن بتوانند هم به حمایت از تروریستها بپردازند و هم اینکه سوریه و متحدانش را به مذاکره با تروریستها و پذیرش خواستههای غرب سوق دهند. نکته مهم آنکه این طراحی همزمان تضعیف ترکیه را نیز در دستور کار دارد تا در حوزه پناهجویان و سایر مطالبات منطقهای اروپا، ترکیه گزینهای جز تسلیم شدن نداشته باشد. در اصل غرب با گرفتار سازی ترکیه در بازی سایش سراسری به دنبال تحمیل خواستههایش به ترکیه نیز هست و لذا تنها راه ترکیه برای فرار از این دام، رویکرد منطقی به سوریه و متحدانش برای مبارزه با تروریسم و برقراری امنیت سراسری در منطقه است.
نویسنده: قاسم غفوری