طی روزهای اخیر بازار ارز کاهش قابل توجهی را تجربه کرده است به طوریکه تا پایان معاملات روز پنجشنبه ۸ آذر ماه معامله گران رقمهای ۱۰ هزار و ۵۰۰ تومان را نیز ثبت کردند.
طی ماههای اخیر بازار ارز هیچگاه متعادل حرکت نکرده است و برآیند رشد قیمتی آن به رقمهای ۲۰ هزار تومان و همچنین افت بیرویه آن در این روزها این موضوع را به خوبی تایید میکند.
کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی در واکاوی روند حرکتی دلار و ارزیابی این مساله که این روند کاهشی درکجا متوقف خواهد شد نقطهنظرهای متعددی را مطرح میکنند که برخی از آنها به اثرگذاری سیاستهای بانک مرکزی و برخی دیگر به نظاره گر شدن دلالان بازار نسبت میدهند و میگویند؛ بازار ارز از ابتدای سال تاکنون چنین آرامشی را به خود ندیده است و در یک کلام میتوان گفت این روند کاهشی قیمت دلار از ابتدای سال جاری بدون سابقه بوده است.
کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی با مدنظر قرار دادن مدیریت بانک مرکزی این نکته را مطرح میکنند که نحوه مدیریت بانک مرکزی در شرایط کنونی اتفاق قابل ملاحظه است به این ترتیب که اگر بنا باشد همین روند در بازار ادامه داشته باشد سیاستگذار ارزی باید به شکلی عمل کنند که اعمال این سیاستها حالت دخالت گونه نداشته باشد و این باور را ایجاد نکند که به نوعی نرخشکنی در حال رخ دادن است.
نگرانیهای همیشگی
این روزها که قیمت ارز روند نزولی به خود گرفته است همچنان برخی فعالان این بازار را دچار نگرانی کرده است.نگرانی از این حیث که مبادا این افت قیمتها موقتی بوده باشد و مجدد با خوردن دلار به یک کف قیمتی مجدد روند رو به رشد را از سر بگیرد و مجدد بازار همان شکل بی ثبات را به خود بگیرد.
کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی همچنین در ارزیابی عوامل این مساله میگویند؛ نگرانی فعالان از این جهت که روند حرکتی دلار مجدد افزایشی شود به این باز میگردد که در طول سالهای اخیر این اتفاق به کرات رخ داده و پیرو آن همواره متولیان برای در دست گرفتن قدرت بازار ؛به قیمت دخالت هم که شده به آن ورود کرده و کوشیدند حتی به صورت مقطعی هم که شده نرخ ارز را به کمتر ین رقم ممکن در بازار برسانند و ماحصل آن هم چیزی جز این نبوده که قیمت این محصول برای مدت کوتاهی افت را تجربه و مجدد به مانند فنر قیمت آن سربه فلک گذاشته است.
فرکانسهای مثبت
برخی دیگر از کارشناسان و تحلیلگران در ارزیابی رود کنونی نرخ دلار با بیان اینکه قیمت دلار به هیچ وجه تا پایان سال رشد جهشی نخواهد داشت میگویند؛ قیمت دلار به قیمتهای قبلی باز نخواهد گشت چرا که در شرایط فعلی زهر تحریمها ریخته شده و فضایی که با آغاز تحریمها منجر به پرتلاطم شدن بازار ارز بود به پایان رسیده و ماحصل آن این شده که قیمت ارز رو به کاهش رفته است.
این کارشناسان با مبنا قرار دادن کانالهای مالی باز شده توسط اروپا و همچنین معافیت ۸ کشور برای خرید نفت از ایران معتقدند این اقدامات در کنار سایر اقدامات و تحولات رخ داده در بانک مرکزی و همچنین انسجام مطلوبی که در تیم اقتصادی دولت در حال شکل گیری است منجر به حرکت نزولی قیمت دلار شده است.
دلار زیر ۱۰ هزار تومان
به اعتقاد این تحلیلگران و براساس برآورد متغیرهای بنیادی اقتصاد، قیمت دلار نباید مجدد روند جهشی به خود بگیرد چرا که در حال حاضر شرایط بحران تحریم را نیز پشت سرگذاشته شده است و در یک کلام میتوان مدعی شد که افزایش مجدد قیمت دلار تا پایان سال رخ نخواهد داد.
این کارشناسان وعتقدند که روند نزولی قیمت دلار ادامه خواهد داشت و براین اساس اگر بپذیریم که متغیرای بنیادی اقتصادی سیگنالهای درستی مخابره میکنند بنابراین قیمت واقعی دلار باید رقمی کمتر از ۱۰ هزار تومان باشد و هرگاه رقم این ارز به بالای ۱۰ هزار تومان برسد نشانگر آن است که عوامل سیاسی در این رشد قیمیت تاثیر داشته اند.
البته این کارشناسان به این نکته نیز اشاره دارند که اگر در بدبینانه ترین حالت نرخ تورم در پایان سالجاری به رقم حدود ۳۰ درصد برسد قطعا در سال آتی رشد قیمت دلار مجدد رقم خواهد خورد اما با همه وجود تمام این پیش بینیها به سیاستهای بانک مرکزی و متولیان بازارهای مالی کشور باز میگردد.
البته دراین زمینه رییس کل بانک مرکزی طی روزهای اخیر این نکته را مطرح کرد که اگر مردم بهسمت بازار ارز بروند، به داراییهایشان آسیب برسد. من راجع به نرخ ارز صحبت نمیکنم اما معتقدم که باید بهسمتی برویم و با اطلاعی که از صادرات و منابع ارزی دارم میگویم که بهسمت تعادل واقعی پیش خواهیم رفت و نگرانی ندارم.
وی با تأکید براینکه اقتصاد در مسیر تعادل قرار گرفته است، همچنین مدعی شد که دولت در تنظیم بازار ارز اقتدار دارد ولی دشمن، تمامی امکانات را بسیج کرده است که نظام جمهوری اسلامی ایران را دچار مشکل کند، بنابراین ما برنامهریزی کردیم تا در طول دو ماه اخیر، نشان دهیم بر این مشکلات فائق خواهیم آمد.
رئیس کل بانک مرکزی همچنین با بیان اینکه در حال حاضر بازار ارز تحت کنترل کامل بانک مرکزی است و این بانک مسیر خود را ادامه خواهد داد مدعی شد که بانک مرکزی هدفمند بازار را به سمت تعادل پیش خواهیم برد و در آینده مردم شاهد آن خواهند بود که برنامههای عملیاتی را پیش خواهیم برد.
نویسنده: سارا علیاری