ترامپ در حالی وارد دومین سال ریاست جمهوریاش بر آمریکا شده که نطق سالیانه خود در کنگره را برگزار کرد. این سخنرانی در حالی برگزار شد که در سخنان وی چند نکته مطرح است. وی تلاش بسیار داشته تا خود را یک فاتح نشان دهد که به وعدههای خود عمل کرده و میتواند اجراکننده تمام خواستههای رایدهندگان به او باشد. وی همچنان سیاست اتهامزنی به رسانهها و جریانهای حزبی را درپیش گرفته و تلاش کرده تا
ناکامی های خود را به آنها نسبت دهد. البته وی تلاش کرده تا همچنان رویکرد حمایت از لابی صهیونیستی را حفظ کند و اقداماتش در قبال قدس را امری مثبت و قابل تقدیر عنوان کرد. اما در بعد سیاست خارجی ترامپ واژههای قابل توجهی را به زبان آورد که بیانگر ساختار حاکم بر دیدگاه جهانی آمریکاست.
وی تاکید میکند هرکس که دوست ما باشد به آن کمک میکنیم. در همین حال وی برخی از کشورها را به عنوان تهدید آمریکا معرفی کرده که نام جمهوری اسلامی ایران، روسیه، چین و کره شمالی در این جمع است. این سخنان یادآور آن جمله معروفی است که از زمان جرج بوش و سپس اوباما وارد ادبیات سیاسی آمریکا شده و آن اینکه هر که با ما نیست علیه ماست. سیاستی که براساس آن آمریکا محور شرارت را تدوین و اقدام نظامی و اقتصادی علیه آنها را محور برنامههای خود قرار داد. در همین راستا نیز آمریکاییها اصل حمله پیشدستانه را نیز مطرح کردند که محور آن را مقابله پیشدستانه با آنچه تهدیدات امنیت و منافع آمریکا ذکر شده قرار دادند.
هر چند که در ظاهر بوش تروریسم را ادعای کلامی خود قرار داده و با این ادعا نیز به اشغال افغانستان و عراق پرداختند اما در واقع هدف آمریکا مقابله با ایران، روسیه، چین و در بعد وسیعتر مقابله با جبهه مقاومت و اسلام تشکیل میدهد چنانکه بوش از واژه جنگ صلیبی برای جنگ افغانستان استفاده کرد.
آنچه از زبان ترامپ مطرح شده ادامه سیاست همان ساختار حاکم بر آمریکاست که براساس تفکرات سلطهگرایانه و یکجانبهگرایانه آمریکایی طراحی شده است. آنهایی که ادعا دارند آمریکا تنها تصمیم گیر در عرصه جهانی است و جهان دو گزینه بیشتر ندارد یا باید زیر چتر و مطیع آمریکا باشند و یا اینکه باید به عنوان دشمن آمریکا آماده واکنشها و بازخواستهای این کشور باشند.
بر این اساس میتوان گفت آنچه از سوی ترامپ مطرح شده سخنان جدیدی نبوده بلکه ادامه همان مواضع دولتمردان سابق آمریکاست که با تصور قدرت برتر بودن آمریکا مطرح شده است. رویکردی که نشان میدهد همچنان سیاست این کشور بر اصل یکجانبهگرایی و سلطهگری استوار است و آمریکا همچنان ساختاری غیرقابل اعتماد است که سیاستهایش جز نابودی عرصه بینالملل هیچ کارکرد دیگری ندارد.
نویسنده: علی تتماج