بالا و پايين عرضه سوخت در اين روز‌ها موضوعي است که بيش از پيش بر ظن تک‌نرخي شدن بنزين در روزهاي آينده دامن مي‌زند. اين روز‌ها موضوع عرضه بنزين آزاد در جايگاه‌ها دچار حرف و حديث‌هايي شده است و اين آشفته بازار هر چند در چارچوب سياست يک بام و دو هواي مسئولان سوختي ارزيابي مي‌شود ولي با اين حال، زمزمه اينکه دولت قصد دارد (شايد) يک بار براي هميشه بنزين را تک‌نرخي کند را بيش از پيش تشديد مي‌کند. چه بسا اين آشفتگي فقط تمريني است براي آماده کردن مردم براي همان ماجراي تک‌نرخي شدن (و شما بخوانيد گران شدن بنزين). کاري که دولت از آغاز هم به آن تمايل نشان مي‌داد. حال اينکه چقدر مي‌توان به انتظار نشست تا کار يکسره شود، بي‌ترديد نيازمند صبر بيشتري است. بنزين محصولي است که تجربه نشان داده تحت هر شرايطي در کشور مصرف زيادي دارد و راهکارهاي مقطعي و از سر عدم مديريت صحيح و اصولي فقط تاثير سوء خود را بر کالاهاي ديگر باقي مي‌گذارد. تاثيري که در نزد عامه به آن مي‌گويند گراني!
سناريوي دولت براي تک‌نرخي کردن بنزين
در راستاي اجراي سياست دولت براي تک‌نرخي شدن بنزين، پيش‌بيني مي‌شود پس از حذف بنزين ۱۰۰ توماني و کاهش سهميه آزاد، با خداحافظي بنزين ۴۰۰ توماني از کارتهاي سوخت، اين فرآورده نفتي به صورت تک‌نرخي در کشور عرضه شود.
اجراي طرح تبديل بنزين ۱۰۰ توماني به بنزين نيمه يارانه‌اي ۴۰۰ توماني و ۲ نرخي شدن عرضه بنزين از ابتداي خرداد ماه سال جاري، گام اول دولت به منظور اجراي چراغ خاموش عرضه تک‌نرخي اين فرآورده پرطرفدار نفتي بود.
بر اين اساس با تبديل باقيمانده سهميه بنزين ۱۰۰ توماني ذخيره‌سازي شده در کارتهاي هوشمند سوخت به بنزين ۴۰۰ توماني، عملا عرضه اين فرآورده نفتي در کشور پس از اجراي فاز اول قانون هدفمندي يارانه‌ها ۲ نرخي شد.
با اين وجود، مسئولان شرکت ملي پخش فرآورده‌هاي نفتي هدف از تغيير سهميه بنزين ۱۰۰ به ۴۰۰ توماني را تغييرات جديد نرم‌افزاري و معماري سامانه هوشمند سوخت عنوان کرده و تاکيد کردند: حذف بنزين ۱۰۰ توماني ارتباطي با اجراي قانون هدفمندي يارانه‌ها ندارد.
همزمان با اجراي اين طرح تبديل بنزيني، با موافقت ستاد هدفمندي يارانه‌ها، شرکت ملي پخش فرآورده‌هاي نفتي اقدام به غير فعالسازي بخش گسترده‌اي از کارتهاي موقت سوخت در کشور کرد.
گام دوم دولت براي عرضه بنزين تک‌نرخي
با گذشت بيش از چهار ماه، دولت دومين گام را براي عرضه تک‌نرخي بنزين با کاهش سهميه بنزين آزاد کارتهاي هوشمند سوخت برداشت، هر چند شرکت ملي پخش فرآورده‌هاي نفتي معتقد است طرح کاهش ۲۰۰ ليتري سهميه بنزين آزاد ماهانه خودرو‌ها به منظور کاهش بار بر روي سامانه هوشمند سوخت بوده است.
از سوي ديگر برخي از مسئولان يکي از اهداف کاهش سهميه بنزين آزاد کارتهاي هوشمند سوخت را مقابله با قاچاق بنزين به ويژه در مبادي مرزي اعلام مي‌کنند، اما نکته قابل توجه آن است که اگر سياست دولت صرفا مقابله با قاچاق بنزين بود، امکان کاهش سهميه بنزين آزاد کارتهاي هوشمند سوخت فقط در شهرهاي مرزي وجود داشت و نيازي به ايجاد بار رواني در کل کشور نبود.
همچنين از اواسط سال جاري طرح عرضه بنزين با قيمت تعادلي در برخي از مبادي مرزي اجرا شده است و در کنار اجراي اين پروژه، امکان مديريت تراکنش کارتهاي سوخت توسط سامانه هوشمند سوخت در تمامي استان‌هاي کشور وجود دارد.
آمارهاي رسمي حاکي از آن است که در حال حاضر به طور متوسط مصرف بنزين آزاد هر خودرو ماهانه حدود ۳۰ ليتر است و در صورتي که تراکنش کارت سوختي به ويژه در مناطق مرزي، مصرف ماهانه ۵۰۰ ليتر بنزين آزاد را ثبت کند امکان غيرفعال کردن اين کارتهاي سوخت براي مقابله با قاچاق وجود داشت.
در همين حال مسئولان دولتي در روزهاي گذشته بار‌ها تاکيد کرده‌اند که محدوديتي در مصرف بنزين آزاد در سطح کشور وجود ندارد و مردم با استفاده از کارت ويژه جايگاه‌داران به صورت نامحدود اقدام به خريد بنزين ۷۰۰ توماني بکنند.
از اين رو اگر هم سياست کاهش سهميه بنزين آزاد خودرو‌ها براي مقابله با قاچاق باشد، افراد سودجو با استفاده از کارت ويژه جايگاه‌داران هم مي‌توانند اقدام به تامين بنزين آزاد و انحراف اين فرآورده به صورت نامحدود به خارج از کشور بکنند.
دلايل محدوديت عرضه بنزين آزاد با کارت جايگاه‌داران
ناصر رئيسي‌فرد رئيس کانون کارفرمايي جايگاه‌داران سوخت سراسر کشور پريروز با اشاره به سرگرداني جديد بنزيني مردم در جايگاه‌هاي سوخت از بروز مشکل فني «کد خطاي ۲۵» و غيرفعال شدن کارت بنزين آزاد جايگاه‌داران خبر داد و گفت: کاهش تعداد کارتهاي بنزين آزاد منجر به افزايش زمان سوخت‌گيري خودرو‌ها شده است.
در حال حاضر ذخيره بنزين نيمه يارانه‌اي (بنزين ۴۰۰ توماني) کارتهاي هوشمند سوخت با احتساب سهميه آبان به بيش از سه ميليارد ليتر رسيده است و براي استفاده از بنزين آزاد بايد ابتدا سهميه بنزين ۴۰۰ توماني به اتمام برسد.
به نظر مي‌رسد يکي از دلايل غيرفعال و محدود شدن کارت ويژه بنزين آزاد جايگاه‌داران ترغيب خودروسواران به استفاده از کارت سوخت شخصي براي خريد بنزين آزاد و اتمام ذخيره بنزين ۴۰۰ توماني کارت‌ها باشد.
از سوي ديگر همزمان با کاهش سهميه بنزين نيمه يارانه‌اي برخي از خودروهاي عمومي در قالب اجراي طرح «ساماندهي ناوگان حمل و نقل عمومي» در يک ماه گذشته، احتمال کاهش سهميه بنزين ۴۰۰ توماني خودروهاي دوگانه‌سوز شخصي و عمومي هم قوت گرفته است.
در نهايت رصد آخرين تغيير و تحولات بنزيني نشان مي‌دهد که اسب دولت براي عرضه بنزين تک‌نرخي زين شده است و اين احتمال وجود دارد که در آينده با حذف بنزين ۴۰۰ توماني و ايجاد يک محدوديت زماني، بنزين با يک نرخ ۷۰۰ توماني در جايگاه‌هاي سوخت به مردم عرضه شود.
بر اساس اين گزارش، براي آبان ماه سال جاري تغييري در سهميه بنزين خودروهاي شخصي، عمومي و خدماتي ايجاد نشده است از اين رو ۶۰ ليتر سهميه بنزين نيمه يارانه‌اي با قيمت ۴۰۰ تومان خودروهاي شخصي تا ساعت ۲۴ يکشنبه ۳۰ مهر ماه به کارتهاي هوشمند سوخت واريز شد.
در همين حال، سهميه بنزين آزاد خودروهاي شخصي بدون هيچ محدوديتي، در صورت اتمام سهميه بنزين نيمه يارانه‌اي ۴۰۰ توماني خودرو‌ها از طريق کارت هوشمند سوخت خودرو قابل برداشت است ضمن آنکه براي آبان ماه امسال هيچگونه محدوديت زماني براي استفاده از سهميه بنزين ۴۰۰ توماني ذخيره شده در کارت‌ها تعيين نشده است.
پس از اجراي قانون هدفمندي يارانه‌ها، بنزين معمولي يارانه‌اي ۴۰۰ تومان، بنزين معمولي آزاد ۷۰۰ تومان، بنزين سوپر نيمه يارانه‌اي ۵۰۰ تومان و بنزين سوپر آزاد ۸۰۰ تومان در سطح جايگاه‌هاي کشور عرضه شده است.
عرضه بنزين سهميه‌اي و آزاد بدون هيچ مشکلي ادامه دارد
در همين حال رئيس ستاد مديريت حمل و نقل و سوخت روز گذشته ضمن رد شايعه کمبود بنزين آزاد گفت: در عرضه بنزين سهميه‌اي و آزاد، هيچگونه مشکلي در کشور نداريم.
سردار محمد رويانيان افزود: در زمينه عرضه بنزين آزاد هيچگونه مشکلي وجود ندارد و متقاضيان مي‌توانند بنزين مورد نياز خود را تهيه کنند.
رويانيان ادامه داد: شرکت نفت نيز بايد جايگاه‌هاي بنزين را توجيه کند تا چنانچه مشکلي دارند، فوري موضوع را حل کنند، زيرا از نظر دولت، عرضه بنزين سهميه‌اي براساس سقف سهميه موجود در کارت‌ها همچنين بنزين آزاد هيچگونه مشکلي ندارد و بايد خدمات لازم در اين زمينه ارائه شود.
به هر حال آنچه کماکان باقي خواهد ماند موضوعي است که به نظر مي‌رسد هيچکدام از مسئولان تمايلي ندارند آن را بصورت روشن براي مردم تبيين کنند؛ يعني تک‌نرخي شدن يا نشدن نرخ سوخت. چرا که بهترين بهانه قضيه سوء استفاده‌کنندگان از آب گل‌آلودي است که پس از اعلام رسمي بوجود خواهد آمد. غافل از اينکه اين آب گل‌آلود مدتهاست محل ماهي‌گيري خيل سوء استفاده‌کنندگان است.
فرزين سوادکوهي
دریافت صفحه با کد QR