کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی در بررسی مشکلات و معضلات اقتصادی کشور متفق القول بر دو معضل بیکاری و تورم تاکید دارند و معتقدند حل هر یک این دو مشکل میتواند راه را برای حرکت رو به توسعه اقتصاد هموار کند. این گروه بارها و بارها بر روی راه‌حل‌های این مشکلات اقتصادی بحث و بررسی کرده و آنها را به متولیان ارائه کرده‌اند اما متاسفانه متولیان و تصمیم‌گیران همچنان بر این باورند که چاره کار را باید از راه‌های دیگری جست.
هفته گذشته اعضای هیات دولت در جریان بررسی لایحه «قانون بانک مرکزی» در رابطه با بند (ب) ماده (۲) آن تصمیم به تغییر واحد پول ملی از ریال به تومان گرفتند و این در حالی است که بانک مرکزی در لایحه پیشنهادی عنوان کرده بود که واحد پول ملی ایران ریال است.
هرچند این لایحه در کنار لایحه حذف صفر از پول ملی مطرح شده اما به نظر می‌رسد در میان موارد موجود در این لوایح، جذابیت تبدیل واحد پول کشور از ریال به تومان ببیشتر بوده که متولیان به آن اولویت داده و آن را در سرلوحه کارهای خود قرار داده‌اند.
گفته می‌شود این موضوع بعد از نهایی شدن در هیات دولت رهسپار مجلس خواهد شد اما سوالی که در این میان اذهان را درگیر کرده آن است که تبدیل واحد پولی آن هم با استدلال‌هایی که رئیس کل بانک مرکزی دارد تا اندازه‌ای برای اقتصاد ایران حیاتی است.
ولی‌الله سیف پس از انتشار این خبر و ابهاماتی که پیرامون آن ایجاد شده بود با بیان اینکه تبدیل واحد پول ایران به تومان، تنها تطبیق قانون، براساس عرف جامعه است مدعی شد مکه برای ایجاد سهولت و احترام قائل شدن به فرهنگ و در حقیقت ایجاد سهولت روانی برای مردم این مساله انجام شده است.
وی در تشریح اقدامات صورت گرفته در این مورد تصریح کرد: در زمانی که لایحه قانونی بانک مرکزی در دولت بررسی می‌شد در آن ماده‌ای بود که اشاره داشت که واحد پول ریال و از ۱۰۰ دینار تشکیل می‌شود. این بحث مطرح شد که ریال بر می‌گردد به ۷۰ تا ۸۰ سال قبل و در آن زمان هم مردم هیچ‌گاه با آن کنار نیامدند و همیشه تومان واحدی است که مردم در محاوره‌ها و به‌صورت لفظی استفاده می‌کنند. در همین راستا این موضوع جنبه احترام گذاشتن به ذهنیت در جامعه بود و بر این اساس آن، ماده به این نحو اصلاح شد که واحد پول در ایران تومان و مرکب از ۱۰ ریال باشد.
رئیس کل بانک مرکزی با این باور که این اتفاق هیچ مشکلی را ایجاد نمی‌کند و به نظر نمی‌آید که هزینه چندانی هم داشته باشد اعلام کرد: در صورتی که این پیشنهاد و لایحه در مجلس تصویب شود از اسکناس‌های چاپ شده می‌توان تا آخرین لحظه استفاده کرد و به تدریج اسکناس‌های جدید به‌جای ریال به تومان چاپ و تا زمانی که اسکناس‌های قدیمی وجود دارد، می‌توان همزمان استفاده شود.
به اعتقاد سیف بقیه آن موارد پیچیده‌ای نیست و با دستورالعمل‌هایی میتواند حل و فصل شود که جای نگرانی نیست.
براساس اخبار منتشر شده اگر مصوبه هیات دولت برای تغییر واحد پول ملی از ریال به تومان به تایید و تصویب نمایندگان مجلس برسد و بعد از تعیین ساز و کار در دستور کار بانک مرکزی قرار گیرد، این بانک از ابتدای سال آینده برای چاپ و تزریق اسکناس‌های جدید با یک‌صفر کمتر و بر مبنای تومان اقدام خواهد کرد.
نگاه بهارستانی‌ها
برخلاف نگاه سیف و همراهانش ،نمایندگان مجلس که بناست به این مهم رای دهند و آن را مصوب کنند بر این اعتقادند که حذف سه صفر از پول ملی و بررسی آن به مراتب مهمتر و پراولویت‌تر از سایر موارد مورد بررسی است و اگربنا باشد کاری را در اولویت قرار دهند، آن کار لایحه حذف سه صفر از پول ملی است.
حذف صفر از پولی در سال ۷۲ در دستور كار اداره بررسي‌هاي اقتصادي بانك مركزي قرار گرفت. اما برخي مسئولان بعدي با اين اقدام موافق نبودند و بررسي‌های لازم متوقف شد. پس از گذشت ۱۸ سال و در سال ۹۰ از اين طرح سرانجام بررسي حذف ۴ صفر از پول ملي مجددا در بخش‌هاي تخصصي بانك مركزي مطرح شده استاما برخلاف اعلام متولیان آن دوره این مهم تاکنون که حدود به ۲۳ از آن می‌گذرد به مرحله اجرا نرسیده و متولیان وقت براین نظر هستندکه تا زمان مناسب اجرا باید از عملیاتی کردن آن خودداری کرد.
هرچند در زمان انتشار خبر تغییر واحد پول ملی کشور به تومان بسیاری آن را با طرح حذف صفر از پول ملی اشتباه گرفتند اما رئیس کل بانک مرکزی در پیامی با تاکید بر اینکه اکنون زمان مناسبی برای حذف صفر از پول ملی نیست، از تصمیم اخیر هیات وزیران برای تغییر واحد پولی ایران دفاع کرد.
این اقدام سیف در حالی صورت گرفته که وی در فروردین‌ماه سال ۹۴ در گفت‌و‌گو با مهر در پاسخ به این سؤال که با توجه به کاهش تورم امکان حذف صفر از پول ملی وجود دارد؟ اعلام کرده بود: حذف صفر یکی از اقداماتی است که در آینده جزء اولویت‌های بانک مرکزی است، اما برای این اقدام باید تورم به یک درجات قابل قبولی برس و در تورم دورقمی امکان حذف صفر از پول ملی وجود ندارد، ما باید به تورم تک‌رقمی و با ثبات برسیم تا این اقدامات بتواند توجیه داشته باشد.
در حال حاضر کشور به گفته متولیان به تورم تک رقمی در مرز ۷ درصد رسیده اما همچنان سیف به عنوان سکان دار اصلی اقتصاد معتقد است ،الان زمان حذف صفر از پول ملی نیست چراکه امسال نسبت به سال گذشته به ثبات اقتصادی رسیده‌ایم و باید یکی دو سال این شرایط ادامه داشته باشد. اقتضائات اقتصادی باید در موضوع مدنظر قرار گیرد.
این نکته را سیف در روزهای اخیر و در جلسه کارگروه اقتصاد مقاومتی در استان فارس نسبت به اعلام آن اقدام کرد اما با وجود تمام این اظهارنظر‌ها و تحلیل‌هایی که سیف به عنوان رئیس کل بانک مرکزی عنوان کرده؛ مساله‌ای که همچنان اذهان کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی را درگیر کرده است آن است که چرا از میان این همه مشکل اقتصادی ریشه‌دار متولیان این موضوع را در اولویت قرار داده و به آن پرداخته‌اند. آیا رکود و مشکلات واحدهای تولید و اقتصادی و کمبود نقدینگی‌های که هریک از این صنایع با آن درگیر هستند نمی‌توانست از اولویت بالاتری برخوردار باشد. به اعتقاد کارشناسان حل مشکل آنها و قرار گرفتن آنها درچرخه تولید میتواند علاوه بر حل بسیاری از معضلات منجر به چرخیدن چرخ اقتصاد کشور و حرکت به سمت رشد و توسعه شود.
دریافت صفحه با کد QR