زن و حقوق زن از جمله مباحثی است که همواره مطرح بوده و دیدگاههای متعددی درباره آن مطرح میشود. آزادی زن، حق فعالیت اجتماعی، حقوق زن، جایگاه زن در اجتماع، برابری زن و مردم، تساوی زن و مرد و... همواره در باب زن و حقوق آن مطرح میشود. در این میان یکی از مباحثی که مطرح است نقش و جایگاه زنان در انقلاب اسلامی است.
حال این سوال مطرح می شود که زن در انقلاب اسلامی چه جایگاهی دارد و چگونه میتواند نقش خود را در تحقق اهداف و آرمانها انقلاب که بر گرفته از نگاه اسلامی –ایرانی است ایفا نماید؟ در باب جایگاه زنان در انقلاب اسلامی میتوان به این جمله معمار کبیر انقلاب اشاره کرد که میفرماید: «شما باید در همه صحنه ها و میدانها آن قدرى که اسلام اجازه داده وارد باشید. مثل انتخابات که امروز عملى است که باید انجام بگیرد و صحبت روز است در ایران، خانمها همانطورى که مردها فعالیت مى کنند براى انتخابات، خانمها هم باید فعالیت بکنند براى اینکه فرقى ما بین شما و دیگران در سرنوشتتان نیست. سرنوشت ایران، سرنوشت همه است»
جالب است بدانیم که در طول دفاع مقدس نیز نه تنها زنان در حاشیه نبودهاند بلکه محور پشتیبانی و هدایت جنگ بودهاند چنانکه ۹ماه پـس از شروع جنگ به صورت رسمي, امام خميني ارزش مبارزه و تلاش زنان را بالاتر و ارزشمنـدتـر از مردان اعلام كـرد. ايشان در جمع بانوان عضـو جهاد دانشگاهي فرمـود: عواطفي كه در بانـوان است, مخصـوص خـودشان است و در مـردها ايـن عواطف نيست. لذا آن چيزي كه در پشت جبهه از روي عواطف از بـانـوان صـادر مـي شــود, بيشتر و بالاتـر و ارزنـده تـر است از آن چيزي كه از مـردها صادر مـي شـود. به مـوجب عواطفـي كه بانـوان دارنـد, آنها بـراي جبهه كارهاي بسيار مفيد انجام داده اند و مـي دهند. اینجانب در طول این جنگ، صحنههایی از مادران، خواهران و همسران عزیز از دست داده، دیدهام كه گمان ندارم در غیر این انقلاب نظیری داشته باشد.
این عظمت اسلام است كه در چهره زنان انقلابی ما آشكار شده است و امروز بحمدالله آشكار است.» در همین حال امام خمینی در جایی میفرماید: «زنان حق بیشتری از مردان دارند. زنان مردان شجاع را در دامان خود بزرگ میكنند. اگر زنان شجاع و انسان ساز از ملتها گرفته شود، ملتها به شكست و انحطاط كشیده میشوند.»
بر این اساس است که میگوییم زنان در ایران نباید جایگاهشان را به مسائلی همچون دوچرخه سواری بانوان یا حضور آنها در ورزشگاهها تقلیل دهند چرا که انقلاب اسلامی جایگاه و مسئولیتی برابر و در مواردی بالاتر از مردان برای زنان در نظر دارد که عمل به آنها تحقق بخش حقوق و جایگاه واقعی زنان در همه عرصهها خواهد بود. شاید گفته شود جایگاه زنان در انقلاب اسلامی صرفا در قالب عرصه داخلی باشد و نگاهی به جایگاه جهانی زن ندارد اما نگاهی دقیق به همان روزهای ابتدایی انقلاب نشان میدهد که جایگاه زنان در عرصه سیاست خارجی ایران نیز جایگاهی ویژه بوده است. نمونه بارز آن حضور بانوی مجاهد فقید خانم دباغ در بحبوحه معرفی انقلاب اسلامی در سفر به اتحاد جماهیر شوروی بود .در واقع آن حجم از اعتماد به زنان در آن شرایط حساس گویای اهمیت و اعتماد بیش از پیش به بانوان در سیره و عملکرد امام و انقلاب بوده است.
نویسنده:مهدیس پارسا