طی روزهای اخیر تنش‌ها میان ترکیه و فرانسه ابعاد تازه تری گرفته است چنانکه درتازه ترین تنش میان پاریس و آنکارا، دو طرف بر سر مواضع اخیر و اسلام‌ستیزانه مکرون رئیس جمهور فرانسه و واکنش تند ترکیه و تحریم کالاهای فرانسوی دچار اختلافی تازه شده‌اند و آتش اختلاف‌ها بین این دو عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی شعله ورتر از پیش شده است. اردوغان رئیس جمهور ترکیه، خواستار تست مغزی همتای فرانسوی خود شده است. همچنین احزاب پارلمان ترکیه در یک بیانیه مشترک اظهارات مکرون درباره تصاویر توهین آمیز علیه پیامبر اسلام (ص) را محکوم کردند.چهار حزب عدالت و توسعه، حرکت ملی، جمهوریخواه خلق و حزب نیک در بیانیه مشترک خود هشدار دادند که اظهارات مکرون می‌تواند باعث ایجاد مناقشه‌های ویرانگر شود. از سوی دیگر مکرون نیز خواستار اعمال تحریم اتحادیه اروپا علیه ترکیه شده است. حال این سوال مطرح است که چرا تنش‌ها میان طرفین تا این حد شدت گرفته است و ریشه آن چیست؟ هر چند که اقدامات ضد اسلامی مکرون و سیاست‌های اردوغان برای نشان دادن چهره‌ای اسلام مدار از ترکیه بخشی از این مناقشات را تشکیل می‌دهد بویژه اینکه ترکیه سعی دارد تا خود را کانون حمایت از مسلمانان و اسلام معرفی تا افکار عمومی جهان اسلام را به دست آورد. اما نگاهی ریشه‌ای به مناسبات دو کشور بیانگر نکاتی فراتر از این اهداف است. به صورت سنتی در چند دهه اخیر تنش میان ترکیه و فرانسه بر سر عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا برقرار است و آنکارا همواره پاریس را از عوامل مخالفت اروپایی‌ها با پذیرش ترکیه می‌دانند. در ماه‌های اخیر بعد جدیدی از تنشها میان دو کشور روی داده که محور آن را منافع اقتصادی دو کشور بویژه در حوزه انرژی تشکیل می‌دهد. دو کشور رویای سلطه بر منابع نفتی مدیترانه و دریای سیاه را در سر دارند که نتیجه آن را در مناقشات اخیر در این مناطق و تحولات لیبی می‌توان مشاهده کرد. مناقشه‌ای که در ادامه به تنشها میان طرفین در بحران اخیر قره باغ میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان نیز رسید و طرفین یکدیگر را به دخالت در ناامنی‌های این منطقه متهم کردند. با توجه به این پیشینه می‌توان گفت که درگیری‌های کنونی میان فرانسه و بیش از آنکه برگرفته از اسلام ستیزی مکرون باشد، ناشی از تقابل‌های سنتی طرفین بویژه مناقشه اخیر آنها در مدیترانه و دریای سیاه است. اکنون ترکیه سعی دارد از موج ضد فرانسوی در جهان برای اعمال فشار بر پاریس بهره گیرد و از سوی دیگر فرانسه نیز سعی دارد تا از ظرفیت‌های ناتو و اتحادیه اروپا برای مقابله با آنکارا بهره گیرد. 

^{نویسنده: قاسم غفوری}