سخنگوی وزارت خارجه کشورمان در نشست خبری با خبرنگاران در پاسخ به سوال سیاست روز درباره اظهارات یکی از نمایندگان مجلس درباره اخراج بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفت: باید از ایشان سؤال کنید. من سخنگوی ایشان نیستم. این قانون کاملا روشن است. شاید ایشان سهو لسان داشتند و احتمال دارد به بند۶ قانون میخواهد ارجاع دهد که آن بند میگوید در صورتی طرفهای متعاهد در برجام به تعهداتشان عمل نکنند، نظارتهای فراپادمانی متوقف میشود و این نظارتها به معنای اخراج بازرسان نیست در چارچوب ان.پی.تی و تعهداتمان در فضای عدم اشاعه همکاریهای ما با آژانس ادامه خواهد داشت.
تاکید خطیب زاده بر اخراج نشدن بازرسان آژانس در حالی مطرح شد که چند روز پیش احمد امیرآبادی فراهانی عضو هیات رییسه مجلس شورای اسلامی در برنامه صبح بخیر ایران شبکه یک سیما، اعلام کرد که اگر تا سوم اسفندماه تحریمها علیه جمهوری اسلامی ایران به ویژه در زمینههای مالی، بانکی و نفت برداشته نشود، قطعاً بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی را از کشور اخراج خواهیم کرد.
وی گفت: در صورت برداشته نشدن تحریمها تا تاریخ ذکر شده (سوم اسفند)، جمهوری اسلامی ایران حتماً اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف خواهد کرد، این موضوع قانون مجلس شورای اسلامی بوده و دولت موظف به اجرای آن است. عضو هیئت رئیسه مجلس افزود: ما یک فرصت یک ماهه به آمریکاییها داده ایم و دوم بهمن ماه دولت جدید آمریکا مستقر میشود، آنها تا سوم اسفند فرصت دارند اقدامات خود را برای رفع تحریمها انجام دهند در غیر این صورت جمهوری اسلامی ایران پای منافع ملت خود خواهد ایستاد.
محکومیت تصمیم آمریکا برای تروریستی خواندن انصارالله یمن
خطیبزاده در پاسخ به سوال دیگر سیاست روز درباره تصمیم آمریکا برای قرار دادن انصارالله یمن در فهرست گروههای تروریستی گفت: مدتهاست این گزارشها را میبینیم. بعید نیست دولت ورشکسته آمریکا در روزهای پایانی خراش دیگری بر حیثیت آمریکا بکشد و میراث آمریکا در منطقه را مسمومتر کند. این اقدامات واقعا محکوم است.
وضعیت بسیار نامطلوب آمریکا در غرب آسیا
وی اقدام آمریکا در تحریم فالح الفیاض رئیس الحشد الشعبی را محکوم کرد و افزود: اینها استفادههای بسیار ملال آور از فرآیندی است که اعتبار خود را از دست داده است. اینکه در عراق مسؤول یک نهاد کاملا دولتی، این چنین هدف نیات شوم آمریکا و تحریمها قرار بگیرد، نه تنها محکوم است، بلکه محکوم به شکست نیز هست.
خطیبزاده افزود: روشن است اقداماتی از این دست ناظر بر وضعیت بسیار نامطلوب آمریکا در منطقه غرب آسیاست. در عراق از مصوبه پارلمان برای اخراج نیروهای آمریکایی بسیار ناراحت و نگران هستند.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: در یمن سالهاست که از یک جنگ ناعادلانه و بسیار شرم آور بر علیه مردم بی پناه حمایت کردهاند. ۲۰ میلیون یمنی را در محاصره قرار دادهاند. مردم یمن هیچگاه فراموش نمیکنند در یک محاصره کامل برای دارو، غذا، نان آب و ... بودند و بیماریهای فراوان در آن کشور بیداد میکند و همه اینها رخ نمیداد مگر با یک چک سفید امضایی که آمریکا در اختیار سعودی و متحدان آن قرار داد.
وی گفت: بعد از چندین سال بمباران یمن امروز به جایی رسیدند که امروز ناتوانی خود را در پس این اقدامات محکوم به شکست پنهان میکنند. آمریکا و هیچ کشور سرکشی در این منطقه نمیتواند اقدامی انجام دهد، مگر اینکه به واقعیات منطقه احترام بگذارد. دیر یا دور نخواهد بود که با این گروههای بومی و مسؤول از جمله در یمن گفتوگو خواهند کرد. خطیبزاده بیان کرد: این اقدامات ارزش جدی ندارد و روزهای پایانی رژیم ترامپ در کاخ سفید است.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره سانحه سقوط هواپیمای اوکراینی گفت که ایران به عنوان دولت مسؤول و در چارچوب فنی و مستقل این موضوع را پیگیری کرده و پاسخگو بوده و اسیر سیاست زدگی و فشارهای ساختگی عناصر ورشکسته نخواهد شد. سعید خطیبزاده درباره سقوط هواپیمای اوکراینی و اظهارات دبیر شورای عالی امنیت ملی اوکراین که ایران را به کتمان حقیقت و عدم شفافیت در تحقیقات پرونده متهم کرده و این اقدام را تروریستی خوانده و همچنین بیانیه صادر شده توسط پنج کشور (کانادا، افغانستان، سوئد، انگلیس و اوکراین) که خواستار توضیحات کامل ایران درباره جزییات این سانحه شدهاند و اظهارات پامپئو وزیر خارجه آمریکا که خواستار پاسخگویی ایران به این سانحه شده که سؤال خبرنگار خبرگزاری فارس بود، ضمن عرض تسلیت مجدد به خانوادههای قربانیان این سانحه، گفت: واژه ناتوان مطلق است در بیان همدردی با خانوادهها.
خطیبزاده به تشریح اقدامات ایران در این خصوص پرداخت و بیان کرد: جمهوری اسلامی ایران از باب اینکه صلاحیت انحصاری در موضوع پیگرد قضایی متهمان این واقعه داشته است از روز اول با جدیت دادستانی نظامی تهران این موضوع را در دستورکار قرار داد و متهمان را دستگیر کرده و مراحل قضایی در حال پیگیری است و وفق مقررات با جدیت این موضوع در حال پیگیری است.
وی با بیان اینکه ما یک قرارداد معاضدت قضایی با اوکراین در سال ۱۳۸۳ داریم، اظهار داشت: به رغم این صلاحیت انحصاری در چارچوب آن گفتوگوهای خوبی در دو دور با اوکراین داشتیم که مسائل مختلف فنی و غیرفنی بحث شد. در دور دوم این مذاکرات که در تهران برگزار شد، نمایندگان و مقامات بخشهای مختلف اعم از نظامی، کشوری، حقوقی، سیاسی و سازمان هواپیمایی با طرف های مقابل اوکراینی در فضای کاملا فنی و حرفهای تمامی مباحث را مورد بحث قرار دادند.
سخنگوی وزارت خارجه اضافه کرد: دور سوم قرار بود در نوامبر ۲۰۲۰ در اوکراین برگزار شود که به رغم پیگیریهای متعدد، همچنان طرف اوکراینی تاریخ دقیق را مشخص نکرده است. جمهوری اسلامی ایران از روز اول با جدیت در این موضوع به این پیچیدگی کار خود را انجام داده است. وی یادآور شد: البته خطاهای انجام شده را هم نهادهای نظامی و حقوقی اذعان کردند که باید رسیدگی شود. وفق ضمیمه ۱۳ معاهده شیکاگو موظف بودیم یک سال پس از وقوع این واقعه گزارش فنی خود را ارائه کنیم و این گزارش میتوانست تمدید هم بشود و در موارد مشابه تمدیدهای مکرر صورت گرفته است. ولی با یک جدیت در سازمان هواپیمایی کشوری و عزیزان فنی، این کار را صورت دادند و هم به صورت ویدئو کنفرانس و هم در نهم دی ماه به صورت کتبی به طرفهای ذیربط ارسال و همه کشورهای ذیربط دریافت آن را تایید کردند.
وی گفت: طبق استانداردهای هواپیمایی ۶۰ روز فرصت دارند تا نظرات فنی خود را در خصوص گزارش فنی ارائه شده بدهند. سازمان هواپیمایی کشوری ما میتواند آن را تکمیل و رسما منتشر کند. ایران با جزییات و دقت این کار را صورت داده است. اتفاقا رویکرد برخی کشورها و ورود برخی عناصر شناخته شده ورشکسته به این پروسهها نشان میدهد تا چه حد برخی به دنبال سیاسی کردن این موضوع هستند و به دنبال حل آن نیستند.
وی درباره بیانیه تروئیکای اروپا در خصوص غنی سازی ۲۰ درصد که آن را بدون توجیه خوانده و خواستار توقف آن شده و همچنین اظهارات مایک پامپئو وزیر خارجه آمریکا که ایران را به باج گیری هستهای متهم کرده و گفته که ایران باید در هیچ سطحی غنی سازی کند، که سؤال دیگر خبرنگار خبرگزاری فارس بود گفت: ما گرفتاری بزرگی با برخی کشورهای اروپایی داریم و آن این است که برخی از کشورهای اروپایی به عنوان امضا کنندگان و مشارکت کنندگان برجام وظایف قطعی داشتند و متاسفانه نه تنها به وظایف خود عمل نکردند بلکه شریک آمریکا در نقض برجام بودند.
خطیبزاده ادامه داد: این کشورها بهتر میدانند آنچه امروز توسط ایران در خصوص کاهش تعهدات انجام میشود، وفق برجام و در چارچوب برجام و در ذیل بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام است و اقدامات ایران برای حفظ برجام است. مهمتر از همه، این سه کشور اروپایی بهتر میدانند آنچه در ایران رخ میدهد، نشانه یک بیماری و معضل است نه ریشه یک معضل. آنچه ایران انجام میدهد در پاسخ به یک ریشه مشکل بزرگ است و آن نقض مکرر و تمام و کمال برجام در ابعاد رفع تحریمی توسط آمریکا و اروپاست.
وی درباره سفر هیأت کره جنوبی به تهران گفت که این سفر از قبل تنظیم شده و برای پرداختن به موضوعات فیمابین دو کشور و در رأس همه آنها پولهای بلوکه شده ایران در بانکهای کره بود و افزود: پولهای بلوکه شده ایران باید به سرعت در اختیار ایران قرار بگیرد. صحبتهایی شده و اینکه دولت کره به فرمول کاملا مشخصی برای پیشنهاد رسیده نمیتوانم با قطعیت بیان کنم و اینها در تاریخ روابط دو کشور باقی خواهد ماند.
خطیبزاده عنوان کرد: طرف کره را همچنان ترغیب میکنیم که منتظر ۲۰ ژانویه ننشیند. ۲۰ ژانویه اقدامات کشورها گونه دیگری تعریف خواهد شد، اگر براساس آن برنامه تنظیم میکنند.
مرجع خرید واکسن کرونا وزارت بهداشت است
وی درباره خرید واکسن کرونا و اینکه توافقی با طرف کرهای برای خرید واکسن از پولهای بلوکه شده صورت گرفته است؟ نیز گفت: مرجع خرید واکسن کرونا وزارت بهداشت است. ایران از همان ابتدا در چارچوب کنسرسیوم کواکس درخواستی برای خرید از آمریکا و انگلیس نداشت. انتخاب ما در مجموعه کواکس اختیاری است. از وزارت بهداشت و سخنگوی این وزارتخانه درخواست میکنم مسائل فنی را برای آگاهی جامعه با دقت بیان کنند. وزارت خارجه تسهیل کننده است و هر زمان برای ما هدفی تعیین کردند همکاری کردیم از جمله در زمینه واکسنهای مشارکتی همچون همکاری با کوبا که در پی سفر ظریف به هاوانا حاصل شد.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین درباره کره جنوبی گفت: متاسفانه به دلیل عدم همکاری کره دچار مشکلاتی هستیم و امیدواریم این موضوع زودتر حل شود.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی مبنی در خصوص مشکلات رفت و آمد تجار بخش خصوصی برای سفر به سوریه نیز گفت: یکی از ضمایم همکاریهای ما با سوریه همکاری اقتصادی است. در بحث همکاریهای اقتصادی، وزارت خارجه یک پایه تسهیل کننده است. وزارت صمت و برخی نهادهای دیگر در این زمینه مسؤول هستند. ما در چارچوب وظایف خود هیچ کاری را فروگذار نکردیم. ملاقات مکرر بین مقامات ایران و سوریه بوده است و در سفر وزیر خارجه سوریه یکی از مهمترین مباحث همکاریهای اقتصادی و تجاری بود. در حال تلاش هستیم که بخشهای خصوصی را به فعالیت اقتصادی در سوریه ترغیب کنیم. وی افزود: علی اصغر خاجی دستیار ارشد وزیر امور خارجه در امور ویژه سیاسی در ارتباط مستمر با مقامات سوریه است. به رغم تمامی مضایق و پروتکلهای کرونا و اینکه نقش وزارت خارجه نقش محدودی در برخی حوزههاست تمام تلاش خود را کرده و باز هم خواهیم کرد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی بیان کرد: ما همه ستادها و ارگانهای مرتبط را سعی کردیم در ستاد هماهنگی اقتصادی خارجی گردهم بیاوریم. برخی موانع وجود دارد که از عهده وزارت خارجه خارج است ولی تلاش خود را کردیم. روابط ما با سوریه آنچنان که باید در ابعاد اقتصادی گسترش نیافته است. از نهادهای مسؤول این سؤال را بپرسید تا کار زودتر جلو برود.
نویسنده: هدی دهقان بذرافشان