یکی از آسیب‌های مهمی که در مسیر شناخت افراد تاثیرگذار و السابقون می‌تواند صورت گیرد شناسایی غیردقیق از افرادی است که به عنوان طیف تفکر خاصی مطرح بوده‌‌اند، در این مسیر فرقی ندارد که گزینشی‌نگری را نسبت به قرآن داشته باشند یا احادیث و یا حتی سبک زندگی معصومین و افراد نامی. هر کدام از این تحریف‌ها می‌تواند زیان‌های جبران‌ناپذیری را پیش آورد، نمونه زیانبارترین اتفاق در حوزه بخشی‌نگری به ایجاد داعش براساس نگاه به قرآن تحریف شده می‌تواند باشد، اما کمترین آسیب این بخشی‌نگری و مصادره مطلوب ایجاد بی‌اعتمادی نسبت به گوینده در بین افکار عمومی است. اما متاسفانه از زمان روی کار آمدن دولت تدبیر و امید شاهدیم که در مواردی رئیس‌جمهوری سخنانی را بر زبان می‌آورند که از سوی علما و مراجع و حتی مقام معظم رهبری بعدا اصلاح شده است تا تصویر اشتباهی را از آن واقعه تاریخی در اذهان ایجاد نکند. «دکتر» روحانی در اظهارنظری جدید، این روزها در سالگرد رحلت هاشمی‌رفسنجانی به نوعی آن را در محدوده‌ای جدید تکرار کردند.
مذاکره در عاشورا!
یادمان نرفته که روحانی در ۳۰/۷/۹۳ تصریح کرد: درس و پیام امام حسین(ع) درس برادری، وحدت، گذشت و قبول توبه از یکدیگر است و درس کربلا هم درس تعامل سازنده و مذاکره در چارچوب منطق و موازین می‌باشد. در شب تاسوعایی که شما مردم زنجان بزرگترین مراسم گرامیداشت را برای آن برگزار می‌کنید به طوری که مایه افتخار و غرور همه ایرانیان است، امام حسین(ع) خیمه‌ای برپا کرد و عمر سعد را به مذاکره دعوت نمود؛ امامی که آگاه است که فردا او و یارانش توسط همین عمر بن سعد و یاران نادانش به شهادت خواهند رسید، اما خواست که با دنیا اتمام حجت کند و از همین‌رو در آن شب، ساعت‌ها با عمر سعد مذاکره کرد، تا نتیجه رویارویی آنان به جنگ ختم نشود. این به معنای آن نیست که امام حسین(ع) از شهادت می‌ترسید، بلکه امام حسین(ع) از شهادت استقبال هم می‌کرد اما با این حرکت خود به ما یاد داد که حتی با دشمن خود باید به گونه‌ای رفتار کنیم که دنیا منطق ما را در صحنه مذاکره پیروز بداند.» هر چند که درست چهار سال بعد این اظهارنظر روحانی توسط خودش اصلاح شد و او گفت که پیام عاشورا استقامت و پایداری است اما همان موقع سخنانی که روحانی بیان کرد باعث شد که رهبری واقعه عاشورا و شب تاسوعا را یکبار دیگر برای مردم تبیین کنند، ایشان با بیان اینکه «امام حسین(ع) با عمربن‌سعد، مذاکره به معنای امروز نکردند بلکه نهیب زدند» کمتر از یک سال بعد، در ۱۵ مهر ۹۴، وقتی فرماندهان و کارکنان نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و جمعی از خانواده‌های آنان و همچنین خانواده‌های شهدای این نیرو به دیدار مقام معظم رهبری رفتند. با اشاره به طرح برخی مسائل از جانب افراد سهل انگار درخصوص مذاکره با آمریکا، گفتند: این افراد می‌گویند چگونه است که حضرت علی(ع) و حضرت امام حسین(ع) با دشمنان خود مذاکره کردند اما اکنون با مذاکره با آمریکا مخالفت می‌شود؟ ایشان در پاسخ به این شبهه افزودند: چنین تحلیلی درخصوص مسائل تاریخ اسلام و مسائل کشور، نهایت ساده‌اندیشی است زیرا حضرت علی(ع) با زبیر و حضرت امام حسین(ع) با عمر بن سعد، مذاکره به معنای امروز یعنی معامله نکردند بلکه هر دوی این بزرگواران به طرف مقابل خود نهیب زدند و آنها را نصیحت به خداترسی کردند.»
صلح امام حسن و برجام
اما کمی بعد در ۱۱/۴/۹۴ درباره ارتباط برجام و صلح امام حسن(ع) داشت و گفت: «زمانی كه امام مجتبی(ع) تصمیم به صلح می‌گیرند یكی از یاران امام علی(ع) پیش ایشان آمد و گفت: ای‌كاش من مرده بودم و این منظره را نمی‌دیدم و امام در پاسخ وی گفت وقتی دیدم اكثریت مردم این را می‌خواهند نخواستم چیزی كه مردم نمی‌خواهند بر آنها تحمیل شود. تصمیم‌گیری برای صلح در مواردی سخت‌تر از جنگ است. امام حسن(ع) صلح را انتخاب کردند و ما نیز باید راه همان امام همام را پیش بگیریم. سپس توضیح می‌دهند که امام حسن(ع) به ما یاد دادند که باید به مصلحت ملت و خواست مردم تن داد. امام حسن(ع) تصمیمی گرفتند كه مقام معظم رهبری از آن به عنوان نرمش قهرمانانه یاد كردند.» اما این بیانات حسن روحانی هم بی‌پاسخ نماند و مراجع و روحانیون بسیاری به این اظهارنظر واکنش نشان داده و این مقایسه نرم را غلط دانستند.
جام زهر
اما روحانی ۲۰/۳/۹۶ در مراسم «تجلیل از خادمان قرآنی» رئیس‌جمهور یادآور شده که «صبر و حلم برای صلح، سخت‌تر از صبر و استقامت در میدان جنگ است». آقای روحانی با یادآوری تعبیر «نوشیدن جام زهر» از سوی آیت‌الله خمینی در زمان پذیرش قطعنامه پایانی جنگ هشت ساله، اضافه کرده که «از جان گذشتن و شجاعت در میدان نبرد، کار دشواری است، اما با این حال تحمل صلح بسیار دشوارتر از جنگیدن است». وی همچنین تصریح کرده که «شهامت بسیار زیادی می‌خواهد که انسان برای مصالح جامعه اسلامی در برابر دشمنان دست صلح دراز کند». همین سخنان باعث شد که در جامعه سر و صدای زیادی برآورد هر چند که سخنان روحانی درباره جام زهر شاید تنها یادآوری یک واقعه تاریخی بود اما همین سخنان با تفاسیر گوناگونی از سوی رسانه‌های معاند اینطور تعبیر شد که او دارد توصیه به نوشیدن جام زهر به کسی می‌کند!! و همین برداشت اشتباه یا همراه با سوء نیست باعث شد که تا مدت‌ها محافل رسانه‌ای غربی این ادعا را دستخوش تحلیل‌های خود قرار دهند.
تفسیری درباره صلح پیامبر با دشمنان
اما در ادامه این روند روحانی در تاریخ ۱۵/۷/۹۶ گفت که اگر آمریکا برجام را هم نقض کند ما به آن پایبند هستیم، کما اینکه پیامبر(ص) چندبار عهد بسته اما پیمان او از سوی کفار در چند بار نقض شده است. قرآن می‌فرماید: ثم ینقضون عهدهم فی کل مرۀ. ایشان گفته است: «جالب اینکه عده‌ای با و جود این شرایط به ما می‌گویند که چرا اعتماد و مذاکره کردید، این عده اگر شاید در زمان پیامبر(ص) نیز بودند به پیامبر گرامی اسلام(ص) ایراد می‌گرفتند چرا که در قرآن مجید خطاب به پیامبر(ص) آمده است «تو معاهدات فراوانی با کفار بستی که هر دفعه هم آن را نقض کردند.» آیا می‌شود به پیامبر(ص) ایراد گرفت که چرا با وجود نقض عهدهای متعدد باز هم نسبت به آن اقدام می‌نمودند؟ کسی که نقض عهد می‌کند حیثیت و اعتبار خود را زیر سوال می‌برد و ما راه درست را انتخاب کردیم.» اما قرآن کریم به پیامبر(ص) می‌فرماید: «۱- کسانی که عهد می‌شکنند، از بدترین جنبدگان روی زمین هستند، ۲- اگر با شما در جنگ هستند، چنان با آنان بجنگ و بر آنها سخت بگیر که گروه‌های دیگر هوس برخورد به شما پیدا نکنند و متفرق شوند، ۳- اما اگر صرفا احتمال می‌دهی که آنها عهد خود را نقض کنند، تو هم عهدشان را نقض کن، و معاهده را نزد آنها بینداز.» این پاسخ افرادی بود که سخنان روحانی را آنطور که می‌گفت تفسیر نکرده بودند این اتفاق هم باعث شد چندی جامعه مشغول پرسش و پاسخ به این سخنان باشد.
هاشمی و هسته‌ای و موشکی
اما سخن جدید روحانی که در سالگرد فوت آیت‌الله هاشمی بیان شد درباره تخصص وی در امر موشکی و هسته‌ای با جمله اینکه: «هاشمی بنیانگذار فناوری هسته‌ای بود و هرکس در این کشور از فناوری هسته‌ای حرف بزند جز هاشمی نادرست گفته است.» اینطور تفسیر شد که شاید روحانی برای اینکه منتقدان را وادار به احترام به تصمیمش درباره مذاکرات کند، اینطور سخنانی را بیان کرده است و یادآوری کرده که منتقدان کمتر تبعات تصمیم اخذ شده در برجام را متوجه او بدانند. اما چنین سخنانی بیش از اینکه به بستن دهان منتقد به یمن پناه بردن به تفاسیر مختلافی که روحانی از شخصیت‌ها ارائه می‌دهد ببرد، باعث شود که بعد از این همه نقل قول‌های بیان شده از سوی رئیس‌جمهوری را با دیده تردید نگریسته و دنبال تفاسیر مختلف آن بگردد. البته اگر از زاویه دیگر به ماجرا نگاه کنیم می‌توانیم به این نتیجه برسیم که روحانی برداشت‌های خود را اینطور بیان کرده که با توجه به تخصص او در درس حوزوی این برداشت از اساس نمی‌تواند درست باشد.
دریافت صفحه با کد QR