ناظران سیاسی بر این باورند که ترکیه از روی ناچاری و طرد شدن از سوی اتحادیه اروپا، ناتو و چشیدن بدعهدی‌های آمریکا به سمت جمهوری اسلامی ایران، محور مقاومت و روسیه چرخش کرده و این چرخش به معنای اتحاد نیست.
وزیر خارجه آمریکا در اظهاراتی قابل تامل که حاکی از نگرانی واشنگتن از توافق اخیر ایران، ترکیه و روسیه برای حل بحران سوریه است، به صراحت از ترکیه خواست از ایران فاصله بگیرد.
تیلرسون گفت: «می‌دانیم که ترکیه به دلیل نزدیکی جغرافیایی، نمی‌تواند ایران را نادیده بگیرد اما، از ترکیه می‌خواهیم به عنوان یک شریک عضو ناتو، دفاع جمعی از متحدانش در ناتو را در اولویت بالاتری قرار دهد.»
البته این وزیر خارجه آمریکا این را هم گفته؛ «ایران و روسیه نمی‌توانند منافع اقتصادی و سیاسی‌ای را که عضویت در جامعه‌ملل غربی به مردم ترکیه ارائه می‌کنند، فراهم کنند.» تیلرسون در ادعای مداخله‌آمیز خواسته که بحران سوریه باید از طریق راهکاری سیاسی حل شود تا نقشی برای بشار اسد در قدرت قائل نشود.
این اظهارات که در اندیشکده ویلسون و در مورد روابط ایالات متحده و اروپا مطرح شده، در بخشی نیز به موضوع ایران پرداخته و از اروپا خواست در مقابله با ایران، به آمریکا بپیوندد.
وزیر خارجه آمریکا گفت: «با تصمیم اخیر رئیس جمهور در مورد سیاست ایالات متحده در قبال ایران، آنچه ایالات متحده و اتحادیه اروپا را در کنار هم قرار می‌دهد، بیش از چیزی است که ما را از هم جدا می‌کند.» وی افزود: «برجام دیگر تنها مرکز ثقل سیاست ایالات متحده در قبال ایران نیست. ایالات متحده متعهد به مقابله با مجموعه تهدیدات ایران است.»
تیلرسون ادامه داد: «از شرکای اروپایی خود می‌خواهیم که در مقابله با مجموعه رفتارهای مخرب ایران، به ما بپیوندند. رژیم ایران مخالف اصول غربی است و آزادی‌های فردی، مذهبی و اجتماعی را سرکوب می‌کند.»
او سپس افزود: «نه ایالات متحده و نه اروپا می‌خواهند شکل‌گیری تهدید اتمی دیگری مشابه کره‌شمالی را شاهد باشد. هیچ کدام از ما با تلاش‌های ایران برای رسیدن به هژمونی در خلیج فارس از طریق حمایت از تروریسم و شبه نظامیان در میدان در عراق و سوریه و برنامه فعال موشک‌های بالستیک، کنار نمی‌آییم.»
هنوز یادمان نرفته که در طول شش سال بحران حاکم در سوریه و تسخیر این کشور به دست تروریست‌های تکفیری- وهابی، نزدیک به پنج سال ترکیه مرز خود را برای عبور و مرور تروریست‌های فرامنطقه‌ای و برای خروج و درمان تروریست‌ها باز گذاشته بود!
اسلحه داعش که از خارج از منطقه تامین می‌شد همه از مرزهای ترکیه بود؛ فشار سیاسی که ترکیه در طول بیش از ۵سال در سوریه گذاشت و حمایت‌های این کشور از جبهه النصره و ارتش حر کاملا محرز و آشکار است و در طی بحران سوریه اسین کشور برای تروریست پروران و تروریست‌ها سنگ تمام گذاشت.
البته بدعهدی آمریکا نسبت به هم پیمانان خویش در جریان منطقه‌ای کاملا آشکار شده و گویا ترکیه به این واقعیت پی برده که هیچ گاه نمی‌توان به پیمان و عهد آمریکا اعتماد نمود.
البته ناظران سیاسی بر این باورند که ترکیه از روی ناچاری و طرد شدن از سوی اتحادیه اروپا، ناتو و چشیدن بدعهدی‌های آمریکا به سمت جمهوری اسلامی ایران و محور مقاومت و روسیه چرخش کرده و این چرخش به معنای اتحاد نیست.
به بیان دیگر ترکیه تنها یک انتخاب دارد و برای از دست ندادن این انتخاب مجبور به همراهی با تهران و مسکو شده است، البته تلاش دارد، در این حین کاسبکارانه برخورد می کند و به دنبال امتیازگیری بیشتر در چارچوب مناقشات کنونی منطقه است. 

به نظر نمی‌رسد ترکیه این بار درمناقشات منطقه‌ای به سمت آمریکا چرخش کند
دکتر سید رضا صدرالحسینی کارشناس مسائل غرب آسیا در خصوص اظهارات اخیر تیلرسون و درخواست جدیدش از ترکیه برای همکاری با ناتو و دوری از جمهوری اسلامی ایران به سیاست روز گفت: در روند برخورد خصمانه رژیم آمریکا برعلیه انقلاب اسلامی، مقاومت و جمهوری اسلامی اخیرا درخواست‌های آمریکا از ترکیه همراه با فشارهای سیاسی افزایش یافته و ادعا شده است که ترکیه در روند تحولات منطقه‌ای به دلایلی از جمله حضور در محیط امنیتی منطقه غرب آسیا مجبور به همراهی با این مجموعه جغرافیایی شده است.
وی افزود: بنابراین باید ترکیه حضور پررنگ‌ تری در اجرای تصمیمات ناتو داشته و اقدامات ناتو در منطقه تایید نموده و دریک جمله سیاست‌های آمریکا در منطقه را دنبال نماید.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: حال سوال این است واقعیت امر چیست؟ آیا ترکیه به دلیل همسایگی با کشورهای غرب آسیا مزه قدرت مقاومت را چشیده و بالاجبار سر میز مذاکره با دولت سوریه قرار گرفته است؟ ویا اینکه ترکیه در آینده نه چندان دور ممکن است همراهی بیشتری با تصمیمات آمریکا در منطقه داشته باشد؟
صدرالحسینی اظهارداشت: در پاسخ به این دو سوال راهبردی می‌توان از همراهی ترکیه با نظام سلطه و سیاست‌های منطقه‌ای آمریکا که در جنگ نیابتی با پیش قراولی عربستان به دنبال سرنگونی نظام سیاسی سوریه بود اینطور تجزیه و تحلیل نمود، در حقیقت ترکیه از هیچ اقدام نظامی، امنیتی، اقتصادی و سیاسی برای سرنگونی نظام سیاسی سوریه که خواست آمریکا و اسرائیل بود کوتاهی ننمود.
به باور این کارشناس مسائل سیاست خارجی، این کشور مرز گسترده خود را برای عبور و مرور تروریست‌های فرامنطقه‌ای و برای خروج و درمان تروریست‌های منطقه‌ای به طورکامل باز نمود.
وی بیان داشت: اسلحه داعش که از خارج از منطقه تامین می‌شد از کدام راه به جز مرزهای ترکیه به آنان می‌رسید؟ فشار سیاسی که ترکیه در طول بیش از ۵سال در سوریه گذاشت و حمایت‌های این کشور از جبهه النصره و ارتش حر غیر قابل باور است، بنابراین اگر توان مقاومت نبود سوریه امروز نمی‌توانست پرچم خود را درمیادین شهر دمشق برافراشته دارد.
این استاد دانشگاه افزود: بنابراین دریک جمله باید گفت ترکیه در طول بحران سوریه حمایت کاملی از مخالفان مسلح نظام سیاسی سوریه نموده است. آنطور که صدرالحسینی می‌گوید؛ حال می‌توان این سوال را مطرح کرد آیا بعد از فروپاشی خلافت داعش ترکیه کار دیگری می‌تواند انجام دهد؟جواب منفی است
این کارشناس مسائل غرب آسیا تصریح کرد: در خصوص پاسخ به سوال دوم باید گفت تمام تلاش آمریکا، رژیم صهیونیستی، انگلیس، قطر، عربستان و ترکیه برای براندازی نظام سیاسی سوریه در طول بیش از ۵سال نتیجه‌‌اش شکست تروریست‌های داعش بود.
وی در ادامه اظهارداشت: بنابراین درخواست جدید آمریکا از ترکیه برای همراهی با ناتو در مسائل منطقه‌ای نیز نتیجه قابل توجهی به جز ایجاد آشوب، نابه سامانی، آوارگی و بالا رفتن هزینه زندگی مردم منطقه نخواهد داشت.
صدرالحسینی در پایان خاطرنشان کرد: در جمع‌بندی نهایی بدعهدی آمریکا نسبت به هم پیمانان خویش در جریان منطقه‌ای کاملا آشکار شده است و ترکیه به این واقعیت پی برده که هیچ‌گاه نمی‌توان به پیمان و عهد آمریکا اعتماد نمود و بر اساس آن نفرت مردم منطقه را خرید.

ترکیه یک انتخاب بیشتر ندارد
محمد صادق کوشکی دیگر کارشناس مسائل منطقه در خصوص اظهارات اخیر تیلرسون و درخواست جدیدش از ترکیه برای همکاری با ناتو و دوری از جمهوری اسلامی ایران گفت: اظهارات وزیرخارجه آمریکا از اساس اشتباه و دروغ است چرا که ترکیه در موضوع منطقه‌ای و بحث سوریه تنها یک انتخاب دارد و آن هم همراهی با جمهوری اسلامی ایران است.
وی افزود: ترکیه از سوی اتحادیه اروپا و ناتو طرد شده است بسیاری از کشورهای اروپایی روی خوشی به ترکیه نشان نمی‌دهند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: بطور حتم ترکیه یک راه برای انتخاب دارد و آن هم همگرایی منطقه‌ای با تهران، مسکو و محور مقاومت است تا بتواند از بحران‌های فعلی نیز خارج شود. وی با تاکید بر درخواست تیلرسون و فاصله گرفتن ترکیه از تهران گفت: این سوال مطرح است ترکیه باید به کدام سو برود؟ و این درحالی است که اروپا آنکارا را نمی‌پذیرد. 

^{نویسنده: هدی دهقان بذرافشان}