زنگ خطر کرونا بار دیگر در ایران بصدا درآمده است، شیبی که قبلا رو به سرازیری بود حالا مجدداً سیر صعودی به خود گرفته و حتی مقامات و مسئولان از بازگشت مجدد محدودیت‌ها به کشور سخن می گویند. در این میان سئوال این است که مقصر اصلی این شرایط کیست؟
از روزهای بحرانی در زمستان سال پیش تا به امروز مقامات وزارت بهداشت کشورمان بارها و بارها نسبت به رعایت پروتکل های بهداشتی به مردم هشدار داده‌اند، اما به نظر می‌رسد که بی توجهی مردم موجب شده است که آنها پس از رفع محدودیت‌ها دیگر کرونا را جدی نگرفته و استفاده نکردن مردم از ماسک و رعایت نکردن فاصله فیزیکی مانع از کنترل این بیماری و مشکلات تازه شده است. این درحالی بود که به گفته شاهین محمد صادقی، رئیس بسیج جامعه پزشکی ایران، چندی قبل با توجه به کاهش شیوع کرونا در کشور، تعدادی از نقاهتگاه‌های بسیج به صورت معلق درآمده بود، اما مجددا شرایط به شکل روز اول در آمده است.
اخیراً سیما لاری سخنگوی وزارت بهداشت ایران از مرگ ۱۵۴ نفر دیگر طی ۲۴ ساعت گذشته در ایران بر اثر کرونا خبر داد. بنابراین آمار رسمی قربانیان کرونا در کشورمان به ۱۱ هزار و ۲۶۰ نفر رسیده است.
در همین مدت نیز ۲۵۶۶ بیمار جدید مبتلا به کرونا در ایران شناسایی شد و به این ترتیب مبتلایان به ۲۳۵ هزار و ۴۲۹ نفر رسید.
به گفته لاری وضعیت استان‌های خوزستان، کردستان، کرمانشاه، هرمزگان، بوشهر، خراسان رضوی و ایلام «قرمز» است و استان‌های تهران، فارس، مازندران، همدان، زنجان، سیستان و بلوچستان و البرز هم در شرایط «هشدار» قرار دارد.
اما قاسم جان‌بابایی، معاون درمان وزارت بهداشت، در این باره گفته است: زمانی که کشور آلوده است، هیچ استانی نمی‌تواند بگوید که سفید هستم و سفید باقی می‌مانم.
از دیگر نکات نگران کننده‌ای که در این میان مطرح شده این است که برخی از گزارش‌ها حکایت از این دارد که انتشار گزارش‌هایی از مرگ مبتلایان جوان با علائم خفیف پس از دو سه روز ابتلا منتشر شده است.
نگرانی از استانهای سفید
در این میان باید گفت حتی از منظر وزارت بهداشت، وضعیت استان‌های «سفید» نیز نگران کننده است، چرا که اوج شیوع در آنها هنوز اتفاق نیفتاده است.
علیرغم توصیه مسئولان نه تنها ترددها و سفرهای غیر ضروری مردم کاهش نیافته بلکه گزارش‌هایی از برگزاری مراسم عروسی و یا عزاداری منتشر می‌شود که موجب انتقال بیماری به بسیاری از افراد شده است.
فرا رسیدن فصل گرما و سختی استفاده از ماسک از یک سو و سفرهای تابستانی یکی از عوامل تشدید این بیماری است. در بسیاری از اماکن عمومی و شهرها نیز استفاده از کولر و گرمای هوا و بسته بودن درب و پنجره‌ها موجب می‌شود که افراد بیشتری در زیر فضای مسقف قرار گیرند که خود باعث افزایش بیماری می‌شود.
برخی از مردم نیز هنوز باور نمی کنند که این بیماری به شدت خطرناک و واگیردار است و آن را ساده انگارانه رد می‌کنند و بر این باورند که اگر تاکنون مبتلای به این بیماری نشده‌اند، پس دیگر مبتلا نخواهند شد.
باورهای غلطی چون فانتزی دانستن زدن ماسک یا شستن مرتب دست‌ها و واسوسی بودن یا عدم ابتلای معتادان و سیگاری‌ها به کرونا و ...، رفتارهایی چون دست دادن به هنگام ملاقات یکدیگر و بوسیدن نزدیکان نیز موجب شده که برخی ناخواسته موجب انتقال این بیماری به مردم شوند.
در عین حال بروز این بیماری در افراد مختلف با علائم متفاوت همراه است و در هر فردی به شکل خاصی ظاهر می‌شود و همین امر باعث می‌شود برخی احساس کنند که مبتلای به این بیماری نیستند.
پزشکان بارها هشدار داده‌اند که این بیماری ممکن است در برخی از افراد بدون علامت باشد اما آنها ناقل بیماری بوده و اگر پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نکنند موجب انتشار این بیماری خواهند شد.
گلایه رهبری از نزدن ماسک
یکی از اقداماتی که همواره از سوی مسئولین مورد انتقاد قرار می گیرد رعایت پروتکل‌های بهداشتی به ویژه استفاده از ماسک است. اهمیت رعایت پروتکل‌های بهداشتی تا آنجاست که رهبر انقلاب از ماسک نزدن برخی از مسئولان گله کردند. ایشان در ملاقاتی خطاب به مسئولان تاکید کردند: وقتی شما که مسئول دولتی هستید، در یک اجتماع ماسک نمی‌زنید، این جوانی هم که در خیابان راه می‌رود و حوصله‌ی ماسک ندارد، تشویق می‌شود که ماسک نزند.
از سوی دیگر بسیاری از مردم مصوبات مربوط به جلوگیری از شیوع کرونا را مصوباتی می‌دانند که تنها بر کاغذ نوشته شده و نظارتی بر اجرای آن در اماکن عمومی و رستوران‌ها وجود ندارد و موجب شده تا این اماکن به منابع شیوع کرونا تبدیل شود.
در این میان برخی نیز دولت را متهم می‌کنند که تلاش می‌کند تا هرچه سریع‌تر روند زندگی اجتماعی و فعالیت‌های اقتصادی مملکت را عادی و رو به بهبود نشان دهد تا این ناکارآمدی به دیگر ناکارآمدی‌های پرونده دولت اضافه نشود.
اما اخیراً رئیس جمهور از اعمال محدودیت‌های جدید در مناطق با وضعیت هشدار یا قرمز طبق برآوردهای دقیق و کاملا هوشمند خبر داده است. وی در این باره گفته؛ قرار نیست محدودیت‌ها به شکل کلی و وسیع برقرار باشد و اعمال محدودیت‌های جدید منطبق بر محیط‌های شناسایی شده و مبتنی بر روش‌های مؤثر در افزایش ابتلا و شیوع بیماری است که براساس این مصوبه، به استانداران اختیارات لازم برای شهرستان‌های قرمز آن استان واگذار خواهد شد.
اقداماتی دیر هنگام و رفع محدودیت‌ها
به نظر می‌رسد که اقداماتی که از سوی دولت و ستاد مقابله با ویروس برای مقابله با کویدو ۱۹ انجام شده، کافی نبوده و در زمان مناسب صورت نگرفته است.
از جمله اینکه اخیراً با افزایش بیماران کووید ۱۹ و لزوم مدیریت مجدد تخت‌های بیمارستانی، بتازگی انجام اعمال جراحی که صرفاً جنبه زیبایی و غیردرمانی داشته تا اطلاع ثانوی ممنوع شده است.
در این میان بسیاری بر این باورند که رفع محدودیت‌ها موجب شده تا این پیام به جامعه منتقل شود که شرایط زندگی عادی شده و می‌توان مانند دوران پیش از شیوع کرونا زندگی کرد .
در نهایت
در نهایت باید در نظر داشت که ویروس کوید ۱۹ و بیماری کرونا، هنوز درمان قطعی ندارد.
این درحالی است که نظرات مختلفی درباره ابتلای به این بیماری وجود دارد به شکلی که حتی برخی از متخصصین در این زمینه تاکید دارند حتی نمی‌توان با رعایت کردن همه موازین بهداشتی از ابتلای به آن به طور قطعی مصون ماند.
همچنین درمان و راه حل قطعی برای مبارزه با آن کشف نشده است و پزشکان نیز اطلاعات محدودی از عملکرد این ویروس داشته به شکلی که با توجه به جهش‌های متعدد این ویروس و علائم متفاوت آن در شناسایی و برخورد با آن با مشکلات متعددی روبرو هستند.
مثلاً در گذشته اینگونه اعلام می‌شد که افراد جوان و کودکان از ابتلا و مرگ در اثر این بیماری مصون هستند اما با گذشت زمان مشخص شد این مسئله قطعی نیست و احتمال سرایت بیماری به همه و حتی برخی حیوانات خانگی از جمله گربه و سگ وجود دارد. این ویروس جدید می‌تواند در زمانی کمتر از ۲۴ ساعت همه برنامه‌ریزی‌ها و معادلات را برهم بزند و در این شرایط انتشار اخباری مبنی بهبود شرایط و ایجاد اطمینان در مردم حساسیت آنها را از بین می برد.
این که دولت از رنگ بندی برای شرایط انتقال کرونا استفاده و آن را منتشر می‌کند، این احتمال را در مردم به وجود می‌آورد که می‌توان حساسیت‌ها را کاهش داد، به این ترتیب شیوع بیماری مجدداً افزایش یافته و خسارات مادی و معنوی ناشی از آن افزایش می یابد. در عین حال در شهری چون تهران رفت و آمدها و استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی مثل مترو و اتوبوس بیش از آن ظرفیتی است که بتوان توصیه به فاصله گذاری فیزیکی را به دلیل تعداد زیاد مسافران اجرا کرد. بنابراین دولتمردان باید شرایطی را فراهم کنند تا کسانی که کار ضروری و واجب ندارند، ماندن در خانه را بر بیرون رفتن از آن ترجیح دهند.
همه می‌دانیم که شرایط اقتصادی در کشورمان به گونه‌ای است که تأمین مایحتاج گروه بزرگی از مردم در گرو بیرون رفتن از خانه است و دولت نیز نمی‌تواند به همه کمک کند تا در خانه بمانند.
این وظیفه همه مردم است که هم به فکر جان خود و هم به فکر جان دیگران باشند و این بیماری را ساده نگیرند. همه باید اینگونه فکر کنیم اگرهر یک از ما عامل انتقال بیماری به دیگران باشیم، در مقابل جامعه و خانواده خود و دیگران مسئول هستیم و در دنیا و آخرت باید پاسخگوی رفتار خود باشیم.
خودخواهی ما می‌تواند موجب مرگ افراد مختلف و مختل شدن شرایط کشور شود و این موردی است که هریک از مردم وظیفه دارند در قبال خود، خانواده و مردم رعایت کند . باید در نظر داشته باشیم شرایط فرهنگی و مسئولیت پذیری مردم ما بیش از آن است که لازم باشد دولت برای آنها مانند برخی از کشورها محدودیت‌های سنگین و جرایم مختلف را وضع کند تا به زور آنها مجبور به رعایت قانون شوند.
از سوی دیگر همه مسئولیم در شرایطی که وضعیت اقتصادی کشور موجب مشکلات متعدد برای همه مردم شده است، باری بر روی دوش یکدیگر یا دولت نگذارند. تامین مخارج تحمیلی اضافه به سیستم بهداشت و درمان کشور از یک سو و از سوی دیگر فشار مضاعف به کادر درمانی کشور، کم کم شرایط را سخت می‌کند و در این میان دشمنان مردم هستند که از این وضعیت سود می برند. تحریم‌های یکجانبه که ظرفیت کشور را برای مقابله با کرونا تضعیف کرده و نباید ما آب به آسیاب دشمن بریزیم.

^{نویسنده: کتایون مافی}