در هفته‌های اخیر روندی قابل تامل در مناسبات عراق و عربستان مشاهده می‌شود. در حالی که دو کشور از سال ۲۰۰۳ یعنی زمان حضور نیروهای آمریکایی چندان روابط دوستانه‌ای نداشته‌اند در هفته‌های اخیر نوعی دگرگونی را در روابط دو کشور شاهد هستیم. در جدیدترین اقدامات در این عرصه «مقتدی صدر» رهبر جریان صدر عراق، یکشنبه در سفری اعلام نشده، به عربستان سعودی سفر کرد.دفتر رهبر جریان صدر در بیانیه‌ای اعلام کرد که وی به دعوت رسمی ریاض، به این سفر رفته است.
در همین حال منابع خبری اعلام کردند عربستان از برخی شخصیت‌های عراقی برای سفر به ریاض دعوت کرده است. پس از این نیز انتشار اخبار مربوط به دیدار وی با «محمد بن‌سلمان» ولیعهد عربستان سعودی، روزنامه «العربی الجدید» چاپ لندن نوشت که ریاض، سایر شخصیت‌های سیاسی و دینی شیعی را نیز برای سفر به عربستان، دعوت کرده است.
رؤسای ستاد مشترک ارتش‌ عراق و عربستان بر سر تأسیس یک مرکز امنیتی مشترک با هدف تبادلات اطلاعات میان یکدیگر، توافق کردند. پیش از وی نیز بن سلمان وزیر دفاع سعودی به عراق سفر کرده بود. حال این سوال مطرح می‌شود که چرا در حالی که روابط دو کشور با بحران‌های شدید همراه بوده طرفین به سمت این توسعه روابط سوق یافته‌اند؟ در باب اهداف سعودی آنچه بیش از هر چیز نمود دارد چالشهای منطقه‌ای و ناتوانی‌های سعودی در اجرای اهدافش است. حمایت از تروریسم جز شکست و بدنامی برای آن نتیجه‌ای نداشته است در حالی که ایران با حضور فعال در مبارزه با تروریسم جایگاهی مهم در منطقه یافته است.
تروریسم سعودی در عراق نیز عملا به مهره‌ای ناکارآمد برای سعودی مبدل شده است. عربستان همچنین برای مقابله با آنچه عملکرد قطر می‌نامد نیازمند یارگیری است. با این شرایط می‌توان گفت که سعودی با رویکرد به عراق سعی دارد تا ضمن سهم بردن در پیروزی‌های عراق بر تروریسم و نمایش چهره مثبت از خود از عراق برای تقویت جایگاه خود در برابر قطر بهره گیرد در حالی که همزمان دوری عراق از ایران و سوریه در ازای وعده‌های اقتصادی و نظامی را طلب می‌کند. بر این اساس رویکرد عربستان به عراق نه از روی قدرت بلکه برگرفته از ضعف آن است در حالی که با برخی تحرکات نظیر رویکرد به مقتدا صدر سعی در ایجاد شکاف در میان گروه‌های عراقی را دارد.
در این میان عراق نیز برای کاهش تنش‌های منطقه‌ای و نیز کم کردن دخالت‌های سعودی در کشورش از این رویکرد استقبال کرده است. رویکردی که تا حدودی آن را می‌توان برگرفته از تقویت قدرت داخلی و بیرونی عراق دانست که موجب شده تا عربستان با آن همه ادعا به سمت آن گرایش یابد. البته چنانکه بسیاری از ناظران سیاسی بر آن تاکید دارند عراق نمی‌تواند به عنوان یک متحد به سعودی بنگرد چرا سابقه این کشور همواره سراسر بحران‌سازی و عدم رفتارهای صادقانه است چنانکه همگان تاکید دارند که همگرایی با جبهه مقاومت از جمله ایران و سوریه زمینه‌ساز دستاوردهای بزرگ عراق در مبارزه با تروریسم بوده و استمرار این روند زمینه‌ساز تحقق اهداف امنیتی و بلند مدت عراق خواهد بود. 

^{نویسنده: قاسم غفوری}