آمریکایی‌ها طی روزهای اخیر تحرکات قابل توجهی در قبال جمهوری اسلامی ایران داشته‌اند. آنها زنجیره‌ای از مواضع و اقدامات علیه را علیه ایران صورت داده و تلاش کرده‌اند تا چنان وانمود سازند که ایران در مجموعه‌ گسترده‌ای از نابسامانی‌ها و تنگناها قرار دارد.
ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا فرمان اجرایی برقراری وضعیت اضطراری ملی در مورد ایران را برای یک سال دیگر تمدید کرد. از سوی دیگر در اقدامی دیگر علیه ایران پومپئو وزیر امور خارجه آمریکا با روسای شرکت‌های بزرگ نفتی جهان پشت درهای بسته دیدار می‌کند تا آنها را برای عرضه بیشتر نفت به بازارهای آسیایی و گرفتن مشتریان ایران ترغیب کند. در همین حال «برایان هوک» نماینده وزارت خارجه آمریکا در امور ایران۲۰ اسفند ماه، مدعی شد که جمهوری اسلامی می‌خواهد عراق را به یکی از استان‌های ایران تبدیل کند. در این میان سرپرست وزارت دفاع آمریکا که در نشست کمیته نیروهای مسلح سنا حاضر شده، چین، روسیه، کره شمالی، ایران و تروریسم را مهمترین تهدیدات پیش روی پنتاگون توصیف کرد.
از سوی دیگر برخی منابع دیپلماتیک آمریکایی گفته‌اند، واشنگتن احتمالا به شرط کاهش خرید، معافیت تحریمی واردکنندگان نفت ایران را تمدید خواهد کرد. در اقدامی قابل توجه سیگال مندلکر رئیس دفتر تروریسم و اطلاعات مالی خزانه‌داری آمریکا که به «اتاق جنگ ساکت» آمریکا برای نبرد با ایران شهرت یافته برنامه‌های دفترش را تشریح کرد. او گفت: «زمان قابل ملاحظه‌ای را صرف این کرده‌ام که اطمینان حاصل کنیم با تبدیل شدن به یک سازمان راهبردی، یکپارچه و مشارکتی از تمام توانمندی‌های اقتصادی‌مان برای دستیابی به بیشترین اثرگذاری راهبردی استفاده می‌کنیم». جالب توجه آنکه این ساختار ارتباط گسترده‌ای با ساختار اف.ای.تی.اف دارد که خود سندی بر سوء استفاده آمریکا از این نهاد برای اعمال فشار بر ایران است و شاید یکی از دلایل مشروط‌سازی کانال مالی اروپا به تصویب اف. ای.تی.اف را می‌توان برگرفته از همین ارتباط دانست.
در همین حال آمریکا تحرکاتی را در عرصه منطقه داشته که به طور غیر مستقیم هدف آن ایران است. آمریکا اقدام به قرار دادن نام نیروهای مردمی حشد الشعبی در لیست گروه‌های تروریستی کرد. همزمان انگلیس نیز حزب‌الله لبنان را تروریسم معرفی کرد. همچنین جرمی هانت وزیر خارجه انگلیس نیز در سفر به یمن در دیدار با دولت مرکزی و مردمی یمن شرط پایان جنگ را دوری انصارالله از حزب الله لبنان عنوان کرد. همزمان نیز عربستان نیز به نیابت از آمریکا به بمباران یمن پرداخت که در یک مورد ۲۳ زن و کودک بی شهادت رسیدند.
جالب توجه آنکه دیروز پومپئو رسما اعلام کرد از اقدامات سعودی در یمن نیز حمایت می‌کند که چراغ سبزی برای کشتار بیشتر است. همزمان با سعودی در سوریه نیز آمریکا با بمب فسفری سوریه را هدف قرار داد که در یک حمله ۵۰ غیر نظامی را به خاک و خون کشید. حال این سوال مطرح می‌شود که چرا این اقدامات زنجیره‌ای از سوی آمریکا صورت گرفته است؟ در پاسخ به این پرسش چند نکته قابل توجه است.
نخست آنکه هفته گذشته، رویدادی بزرگ در حوزه سیاست خارجی ایران صورت گرفت و آن سفر سه روز روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران به عراق بود. سفری که در کنار دستاوردهای اقتصادی، سیاسی ،امنیتی و فرهنگی برای دو کشور حقارتی بزرگ را به آمریکا تحمیل کرد. جهانیان این سفر را سراسر موفقیت برای ایران و شکست برای آمریکا عنوان کرده‌اند.
دوم آنکه هفته گذشته مذاکرات میان ایران و اروپا برای اجرایی سازی کانال مالی مشترک برگزار شد و اقداماتی برای تحقق این طرح صورت گرفت. مجموع این دو موضوع، ناکامی‌های جدیدی را به آمریکا در برابر ایران تحمیل می‌سازد.
با توجه به این شرایط می‌توان گفت که آمریکا با اجرای زنجیره‌ای از اقدامات ضد ایرانی به زعم خود تلاش دارد تا از یک سو شیرینی توسعه مناسبات ایران و عراق را به کام دو کشور تلخ سازد و از سوی دیگر زمینه‌های ناکام سازی توافقات میان ایران و اروپا را گسترده‌تر سازد. البته در باب مسئله اروپا دو سناریو را باید در نظر داشت. اگر از این زاویه استقلال اروپا به موضوع نگاه کنیم این اقدامات آمریکا نشان می‌دهد که عملا اجرایی شدن کانال مالی اروپا معنایی ندارد و صرفا امری روی کاغذ است اگر هم از این زاویه که اروپا و آمریکا می‌گویند اختلافاتشان تاکتیکی است به موضوع نگاه کنیم می‌توان گفت که آمریکا زمینه‌سازی برای توجیه بدعهدی‌های آتی اروپا را صورت داده است. 
اگر با هر کدام از این دو سناریو به موضوع نگاه کنیم یک نتیجه حاصل می‌شود و آن اینکه رویکرد به اروپا نمی‌تواند دستاوردی رای کشور به همراه داشته باشد و لذا به جای چنین رویکردی باید به دنبال راهکارهای اجرایی و عملیاتی بود که توسعه مناسبات با کشورهای همسایه محور آن را تشکیل می‌دهد. تلاش برای اجرایی ساختن توافقات ایران و عراق و نیز توجه بیشتر به سایر کشورهای منطقه از جمله سوریه، ترکیه، پاکستان و.... می‌تواند ضمن تحقق منافع ملی کشور زمینه ساز تحمیل شکست‌های جدید به آمریکا خواهد شد.

^{نویسنده: قاسم غفوری}