سرانجام نتایج انتخابات ریاست جمهوری افغانستان اعلام شد و اشرف غنی از سوی کمیته انتخابات به عنوان پیروز معرفی شد. نتیجهای که از سوی سایر جریانهای سیاسی پذیرفته نشد بگونهای که همزمان دو مراسم تحلیف در این کشور برگزار شد. از یک سو اشرف غنی خود را پیروز معرفی و مراسم تحلیف به جا آورد و از سوی دیگر عبدالله عبدالله نیز این نتیجه را مردود دانسته و همزمان مراسم تحلیف به جا آورد تا افغانستان همچنان سرزمینی باشد که ثبات سیاسی در آن اصلی گم شده باشد. حال این سوال مطرح است که ریشه این بحران از کجا آمده و چرا چنین شرایطی روی داده است؟ هر چند که اختلافات سیاسی و عدم رویکرد تعاملی میان جریانهای سیاسی از عوامل مهم و تاثیرگذار در این فرآیند است اما نگاهی ریشهای به این تحولات موانعی مهم تر را آشکار میسازد. تجربه نشان میدهد که هر کشوری که از سوی آمریکا و متحدانش به اشغال در آمده عملا با بحران های ناتمام سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و امنیتی مواجه شدهاند افغانستان ۱۹ سال تحت اشغال است، عراق نیز از سال ۲۰۰۳ حضور نیروهای آمریکایی حضور دارند و در لیبی نیز از سال ۲۰۱۱ آمریکا و ناتو حضوری گسترده دارند. هر سه کشور نه تنها به ثبات و امنیت نرسیدهاند بلکه هر روز با بحران جدیدی مواجه شدهاند که عدم رسیدن به توافق سیاسی از پیامدهای آن است. اکنون در افغانستان اختلافات سیاسی به جایی رسیده که دو دولت همزمان تشکیل می شود، در لیبی شاهد جنگ و کشتار داخلی هستیم و در عراق نیز همچنان تشکیل دولت در ابهام است. بر این اساس به صراحت میتوان گفت که حضور آمریکا زمینه ساز بی ثباتی و بحران است و نه امنیت و آرامش. حال این سوال مطرح است که این وضعیت در افغانستان چه پیامدهایی به همراه خواهد داشت؟ ایجاد فضای رقابتی و چند دستگی یکی از پیامدهای اصلی این وضعیت خارج بود که در نتیجه آن چالشهای امنیتی بسیاری برای افغانستان رقم میخورد.
از یک سو دلسردی مردم از روند دموکراسی و اداره کشورشان ایجاد خواهد شد و از سوی دیگر این وضعیت زمینه ساز تشدید تحرکات گروههای تروریستی همچون داعش و القاعده و باج گیری طالبان از جریانهای سیاسی میشود که بر روند صلح ملی در این کشور تاثیرگذار خواهد بود. همنین این وضعیت منجر به بحران امنیتی برای کل منطقه خواهد شد چرا که ناامنی در افغانستان یعنی ناامنی در سایر کشورهای منطقه. نتیجه تمام این وضعیتها برابر با یک اصل است و آن استمرار نیروهای خارجی است. نیروهایی که ۱۹ سال حضورشان نشان میدهد نه تنها دستاوردی برای افغانستان نداشته بلکه هر روز بر بحرانهای این کشور افزوده است و تنها راه پایان این وضعیت خروج آنها از این کشور است.
نویسنده: قاسم غفوری