روز گذشته رئیس کل بانک مرکزی موارد قابل توجهی را در زمینه تک نرخی شدن نرخ ارز و معوقات بانکی وهمچنین میزان بدهی‌های بانک مرکزی مطرح کرد اما با بیان این مساله که یکسری اهداف سیاسی وجود دارد تا بازار ارز تک نرخی نشود، از نکات قابل توجه آن بود.
متولیان بانک مرکزی تا پیش ازاین ابتدای سال ۹۳ را هدف اصلی خود برای آغاز یکسان‌سازی نرخ ارز اعلام کرده بودند اما امروز که در حدود ۲ ماه از سال ۹۶ می‌گذرد اما ولی‌الله سیف سکاندار بانک مرکزی با وجود تمام وعده و وعیدهایی که در این زمینه در طول این سالها داده است حال می‌گوید برخی اهداف سیاسی مانع از اجرای این کار می‌شود.
متولیان بانک مرکزی همزمان با امضای قرارداد برجام اعلام کردند که با امضای آن این اتفاق عملیاتی خواهد شد اما پس ازآن وعده ۶ ماه دیگر پس از آن را دادند اما نه تنها بعداز اجرای برجام این مساله انجام نشد که با ۳ سال با عدم تحقق آن وعده در سال ۹۳، متولیان وعده جدید دیگری برای یکسان‌سازی نرخ ارز اعلام کردند که باز هم اجرایی نشد. تا پیش از اجرای برجام رئیس کل بانک مرکزی بارها وعده داده بود که تا شش ماه پس از اجرایی شدن برجام، ارز تک نرخی خواهد شد اما امروز با وجود گذشت بیش از دو سال ار اجرای برجام هنوز که هنوزه این مساله به مرحله عمل نرسیده است.
پس از این وعده‌های توخالی بار دیگر سیف در سال ۹۵ مدعی شد که این بانک تا پایان سال ۱۳۹۵ براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده به هدف تک نرخی کردن قیمت ارز خواهد رسید؛ اما امروز که۲۰ اردیبهشت ماه ۹۶ است وی حرف دیگری به زبان می‌آورد.
کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی تاکنون هشدارهای متعددی را نسبت به اجرای این موضوع اعلام کرده و معتقدند اجرای این مساله اگر پیش شرط هایش مهیا نباشد به مراتب مشکل سازتر خواهد بود.
این متخصصان مدعی هستند که در کنار بهبود شاخص‌های اقتصادی ؛تورم تک رقمی و رشد اقتصادی از دیگر پیش شرط های اجرای این مساله است واگر چنین نباشد تبعات منفی آن به مراتب بیشتر از تبعات مثبت آن است.
وی در خصوص یکسان سازی نرخ ارز مدعی شده که رفتار بانک مرکزی با مقوله ارز، رفتار بسیار شفاف و با دستاوردهای بزرگ بوده است، در این شک نکنید.
به گفته وی ثباتی که در بازار ارز حاکم شده است، بی‌نظیر است و هدف بانک مرکزی ثبات در بازار ارز است، بنابراین هر گونه نوسانی که نتواند ماندگار باشد، غیر از اینکه شوک به اقتصاد وارد کند و محاسبات فعالان اقتصادی را به هم بریزد، فایده دیگری ندارد. تلاش بانک مرکزی جلوگیری از نوسانات هیجانی است.رئیس شورای پول و اعتبار خاطرنشان کرد: در بازار ارز طی چهار سال اخیر باید به نکاتی اشاره کرد، یکسری اهداف سیاسی وجود دارد تا بازار ارز تک نرخی نشود، در طول مذاکرات یکی از بحث‌های روشن این بود که طرفین مذاکره ما نگاهی به ثبات بازار ارز و سرمایه دارند که از این علامت‌ها تحلیل‌های خاص بیرون می‌آید که خوشبختانه شاهد این بودیم که طرف‌های غربی به این نتیجه رسیدند که با تحریم نمی‌توانند خللی در اقتصاد ایران ایجاد کنند.
وی افزود: شوکی که از بابت نصف شدن درآمدهای ارزی حاصل شد، با دقت نظر کنترل شد که این یکی از دستاوردهای بزرگ است و اکنون دلار نسبت به همه ارزها تقویت شده است که البته ارزهای ضعیف هم نیستند و نسبت به این ریال نیز ۱۸.۲ درصد تقویت شده است، در حالیکه یورو در مقایسه با ریال تضعیف شده است و این شرایط شاید از جهات دیگری مورد نظر نباشد و باید تعادل مناسبی را ایجاد کرد.
سیف از تغییر ارزش گزارش‌گری خبر داد و گفت: با توجه به محدودیت هایی که در تجارت با دلار داریم، دلیلی ندارد که ارزش گزارش گری به دلار باشد، بنابراین از بابت دستاوردهای دولت این دستاورد بزرگ است.
کاهش شکاف ارز آزاد و رسمی
رئیس کل بانک مرکزی یکسان سازی نرخ ارز را یکی از اهداف مهم بانک مرکزی دانست و خاطرنشان کرد: دستورالعمل‌های مربوطه آماده شده و تلاش شده تا شکاف ارز آزاد و رسمی کاهش یابد و در آخر سال ۹۵ به ۱۶.۲ درصد برسد، این رقم در حال کاهش به سمت پایین است، پس اگر قرار باشد در این قضیه رانتی وجود داشته باشد، با مکانیزم‌های کنترلی آن را قطع خواهیم کرد. اگرچه سیف مدعی است بازار ارز کنترل شده اما روزهای بسیاری در بازار ارز نرخ دلار تا ۴ رقم متفاوت رسیده است.
روزهای متعددی شاهد بودیم که اعداد و ارقام ارزی در بازار آن هم برای یک ارز خاص متفاوت بوده است به این ترتیب که یک نرخ را که هر روز بانک مرکزی نرخ‌های ارز مبادلاتی را اول صبح بر روی سایت خود قرار می‌دهد و بعداز ظهر همان روز نیز یک نرخ دیگر را اعلام می‌کند. در کنار این اقدام بانک مرکزی؛ صرافان ساز خود را می‌زنند که به گفته خودشان متکی بر نرخ خرید و فروش دلار و البته نرخ فروش اسکناس دلار است و در نهایت، نرخ بانکها برای حواله که در برخی مواقع، متفاوت تر ازهمه این موارد بوده است.
در سال گذشته نوسانات نرخ دلار کم نبوده وهر بار که ارز تلاطم یافته متولیان یک دلیل برای آن آورده‌اند از نزدیکی به اربعین؛ تبعات بازارهای خارجی و بالا بودن تقاضای سفر و....
با وجود همه اینها بازار همچنان راه خود را می‌رود و این وعده‌ها و دستورات هم برای آن اهمیتی ندارد وعدم نظارت متولیان دلیل اصلی آن است و تا زمانی که ارز تک نرخی نشود روال همین است و نمی‌توان امید دیگری از آن داشت.
با این وجود سیف با تشریح شاخص‌های اقتصاد کلان براین ادعاست که بازار ارز، تداوم روند کاهشی نرخ تورم، رشد اقتصادی و آرامش در بازارها، دستاوردهایی است که در نتیجه اعمال سیاستهای بانک مرکزی در اقتصاد ایران حاکم شده است، بر این اساس اگر تمرکز اصلی بانک مرکزی این باشد که در سایه اجرای سیاستها، اقتصاد ایران را پیش‌بینی‌پذیر کرده و سرمایه‌گذاران بتوانند تحلیل آینده را برای مسیر اقتصادی داشته باشند، به تصمیم‌گیری‌ها کمک خواهد کرد.
رئیس کل بانک مرکزی افزود: هر چقدر که افق پیش‌بینی‌ها کوتاه‌تر شود، به عدم اطمینان نسبت به آینده تبدیل خواهد شد لذا فقط معاملات دلالی و سفته بازی در اقتصاد باقی خواهد ماند و تولید و اشتغال را فدا خواهد کرد.
به گفته سیف، در این رابطه بانک مرکزی تمامی تلاش خود را در جهت هماهنگی و هم افزایی در دستگاههای اقتصاد کلان معطوف کرد و اگرچه در دولت قبلی سلطه مالی ایجاد شده و استفاده از ابزارهای پولی به صورت افراطی برای هر مشکلی عادی شده بود، اما در سالهای گذشته تلاش شد که با انضباط بیشتر حرکت شود. در نهایت رشد اقتصادی که در سال ۹۱ بر مبنای سال پایه ۸۳ منفی ۶.۷ درصد بود، در حال حاضر در نه ماهه ۹۵ معادل ۱۱.۶ درصد است و بانک مرکزی نیز جزئیات کامل آن را اعلام کرده است.
وی تصریح کرد: رشد اقتصادی در کل نه ماهه ۵.۸ درصد است و بخش عمده ای از آن، تحت تاثیر تحرک در بنگاههای اقتصادی است.
بدهی ۲۵هزار میلیارد تومانی بانکها به بانک مرکزی
سیف کل بدهی بانکها به بانک مرکزی ۲۵ هزار میلیارد تومان است، گفت: اضافه برداشت بانکها از بانک مرکزی ۲۵ هزار میلیارد تومان است. بر این اساس، آمارهایی که بانک مرکزی منتشر می‌کند متکی به دفاتر است و تحلیل‌های خاص خود را دارد، البته خطوط اعتباری نیز برای بانکها تعریف شده است، اوایل دولت متهم بود که بر روی کنترل تورم به هر قیمتی متمرکز شده و توجه نمی‌کند که دچار رکود هستیم و لذا رکود را با خسارت‌تر می‌کند، در حالیکه ما آن زمان رکود تورمی داشتیم که برای خروج از آن راهکارهایی وجود دارد. وی افزود: در شرایط تورم، سیاستهای انقباضی می‌تواند کمک کند و در شرایط رکود باید سایت انبساطی پیش برد، در حالیکه ما باید رکود را در عین حالی که رونق ایجاد شود، با تکیه بر کنترل تورم از میان برداریم، بنابراین این سیاست ویژگی خاص خود را دارد. به اضافه اینکه ۲۰ درصد از این افزایش، در نتیجه تلاش دیگر بانک مرکزی برای ساماندهی موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز صورت گرفته و آن هم اثرگذار بوده است. روندی که در پیش داریم، منجر به این شد که تحقق هدف تورم تک رقمی و رشد اقتصادی دو رقمی که پیش‌بینی می‌شود که در کل سال ۹۵ رشد دو رقمی باشد، به علاوه کنترل رشد نقدینگی یک عملکرد مناسب به شمار می‌رود.
سیف گفت: عملکرد بانک مرکزی را باید به دور از بحث های سیاسی نقد کرد و از نقد کارشناسی استقبال می‌کنیم، بانک مرکزی خود را مستقل از این فضا می بیند و تلاش می کند که در جهت انجام وظایف و مسئولیت‌ها، بهترین تلاشی که می‌تواند انجام دهد.
وی افزود: هرگونه اقدامی در اقتصاد، هزینه دارد و باید آن را برآورد کرد و بعد تصمیم گرفت، تلاطم‌هایی که در شروع دولت یازدهم در اقتصاد ایران وجود داشت، چرا ایجاد شده است و به نظر نمی‌رسد که دلیلی به جز بی تدبیری داشته باشد که تصمیمات نامناسب با شرایط اقتصادی کشور را رقم زده است، بر این اساس موضوع یارانه را باید در نظر گرفت که علیرغم همزمان با تصمیم گیری در موضوع یارانه پیش بینی شده بود که هزینه‌ها از طریق افزایش نرخ حامل‌های انرژی جبران شود، اما با دستور وزیر وقت اقتصاد ۷۵۰۰ میلیارد تومان از بانک مرکزی برای پرداخت یارانه‌ها استقراض شد.
سیف، با بیان اینکه دولت گذشته رسما دست در جیب بانک مرکزی کرده بود تا کسری یارانه را جبران کند، گفت: ۳۵۰۰ میلیارد تومان با دستور رئیس جمهور و با تصمیم رئیس کل بانک مرکزی برای پرداخت یارانه‌ها از حساب بانکها برداشت شد، بانک مرکزی هم قول داده بود که این رقم را برگرداند، ولی اکنون داریم حسابرسی‌های موجود را انجام می‌دهیم.
همچنین ۳ میلیارد دلار نیز از منابع بانک مرکزی تبدیل به ریال شده و به انجام پروژه‌ها رسیده است، این تصمیم گیری‌های غلط که یکی و دو تا نبوده است، ضرر و زیان زیادی به بانکها وارد کرده است.
رئیس کل بانک مرکزی خاطرنشان کرد: چاپ اسکناس یعنی دست در جیب ۸۰ میلیون نفر جمعیت کشور کردن است و به مسکن مهر اختصاص یافته است، ضمن اینکه ۱۱۷ هزار واحد مسکن مهر متقاضی ندارد، البته بانک مرکزی در دولت یازدهم با مسکن مهر همراهی کرد و با اتخاذ تدابیری بدون افزایش پایه پولی، ارقامی به این پروژه‌ها تزریق کرد.
دریافت صفحه با کد QR