این روزها با نگاهی به لیست واردات و گزارشات صادر شده از سوی گمرک به شکل عجیب و غریبی تداعی‌گر این جمله نغز قدیمی است که می‌گوید "هر دم از این باغ بری می‌رسد؛ تازه‌تر از تازه‌تری می‌رسد". براساس آمار گمرک، در شهریورماه امسال، فهرست واردات عجیب و غریب کشورمان کامل شد چراکه ایتالیا، انگلستان و آلمان توانستند به ایران، شتر صادر کنند و به این ترتیب چارطاق دروازه‌های واردات که تا پیش از این برای واردات آدامس؛ سنگ پا و سنگ قبر و دسته بیل باز شده بوده حال دیگر چنان باز شده که شترها هم نفر به نفر از آن عبور می‌کنند و وارد کشور می‌شوند.

آیینه آمار
مطابق آمارهای رسمی، محموله شتر وارداتی از انگلستان در شهریورماه ۱۳۹۶ به وزن ۲۵۴۳۰ کیلوگرم و ارزش ۴۱۹۶۰ دلار بوده است. محموله شتر وارداتی از ایتالیا هم به وزن ۶۹۱۰ کیلوگرم و ارزش ۱۱۴۰۲ دلار و محموله شتر وارداتی از آلمان به وزن ۲۴۱۹۰ کیلوگرم و ارزش ۳۹۹۱۴ دلار بوده است. علاوه بر این سه کشور اروپایی، ایران در سال‌جاری از چین، کره جنوبی، ترکیه، پاکستان، امارات و افغانستان هم شتر وارد کرده است.
این اتفاق درحالی رخ داده که طبق گفته مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور بیش از ۲ میلیون نفر شتر در ایران وجود دارد و ۱۰ استان کشور مراتع مناسب برای چرای شتر و پرورش این نوع دام دارند که از این میان استان‌های سیستان و بلوچستان و جنوب کرمان و جازموریان دارای بیشترین جمعیت شتر هستند.
به گفته وی با در نظر گرفتن زاد و ولد این تعداد و پایش‌هایی که در عرصه منابع طبیعی کشور صورت گرفته آمارها بسیار بیشتر از این میزان و حدود ۲ میلیون واحد دامی است و تاثیر خشکسالی‌ها بر این جمعیت دامی بسیار اندک بوده است زیرا شتر حیوانی مقاوم به بی‌آبی و خشکی است، اما دام سبک در مناطق روستایی به شدت از این امر متاثر شده و تعداد گوسفند و بز کاهش محسوسی داشته که آمار دقیقی از آن در دست نیست.
خلیل‌پور همزمان با اعلام این آمار از تلاش برای ساماندهی جمعیت شتر در مراتع بیابانی و مناطقی که از نظر اکوسیستمی خبر داد و اعلام کرد این اقدام برای آن است تا هم به مراتع و مناطق بیابانی و نیمه بیابانی آسیب کمتری وارد شود و هم از مزایای این دام در سیستم غذایی و اقتصادی کشور بهره گرفته شود ضمن اینکه مقرر شده تا مراتعی به صورت خاص برای شترداری در نظر گرفته شود و دامدارانی که تعداد شتر بیشتری دارند باید در قالب طرح مدیریت بهره‌برداری از مرتع و عرصه‌های بیابانی قرار گیرند. وی در آن زمان همچنین اعلام کرد که محورهای کلی طرح‌های مدیریتی در این زمینه با همکاری بهره‌برداران مشخص شده و در برنامه ششم کل جمعیت شتر کشور زیر پوشش این طرح‌ها قرار خواهد گرفت.

ایران مقام بیستم دنیا از نظر پراکنش شتر
از سوی دیگر برخی از آمارها وارقام منتشر شده بر این موضوع صحه می‌گذارد که استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان، کرمان، فارس، سمنان، بوشهر، هرمزگان، یزد و چند استان دیگر از استان‌های شترخیز کشور هستند و ایران از نظر پراکنش شتر در آسیا مقام هشتم و در دنیا مقام بیستم را دارد واستان اردبیل تنها زیستگاه شتر دوکاهانه در ایران است.
البته گمرک ایران تنها برای شترهای انگلیسی و ایتالیایی مجوز ورود صادر نکرده بلکه تا پیش از این نیز در سال ۹۳ برای شترهای چینی روادید صادر کرده بود و داغی که همچون اتیکت کالاها به زبان چینی بر روی صورت و گردن این شترها حک شده بود خود گواه آن بود که چین نه تنها بازار پوشاک، اسباب‌بازی و عسل و... ایران را تسخیر کرده بلکه چنان حیطه واردات خود به ایران را گسترده کرد که سهم خوبی از بازارهای شرق کشور را از آن خود کرده است.

قاچاق بیش از واردات
واردات بی‌رویه شتر به کشور درحالی صورت گرفته که تا پیش از این؛ این حیوانات به شکل قاچاق واردکشور می‌شدند و خود این موضوع حکایت‌های دیگری از وضعیت اسفبار نظارت‌ها و باز ماندن دروازه‌های واردات داشته و دارد. تا پیش از این اخبار و اطلاعات مستندی منتشر شد که نشان می‌داد که قاچاق شتر نیز همچون قاچاق دام‌های دیگر همواره از طریق مرزهای شرقی وارد کشور و به خصوص مناطق بیرجند، نهبندان، زهک، زابل، بیرجند، ایرانشهر، خاش، میل ۷۵ در خراسان جنوبی انجام می‌شود.
نکته قابل توجه در بروز تمام این اتفاقات آن است که کارشناسان اعلام می‌کنند که پرورش شتر ارزان و در عین حال محصول آن گران است. این کارشناسان می‌گویند؛ شتر در طبیعت از گیاهانی مثل کنگر، خارشتر و برگ گزچه استفاده می‌کند که هیچ حیوان دیگری از آن‌ها تغذیه نمی‌کند. شتر هر چقدر علوفه خشک بیشتر مصرف کند، غلظت و کیفیت دوغ و شیرش افزایش می‌یابد و هر چقدر علف سبز بخورد، غلظت شیرش کمتر می‌شود. در فصل گرما شیر شتر به حداکثر می‌رسد و در زمستان نصف می‌شود. شتر آب بسیار اندکی می‌خورد و مقاومت زیادی در برابر گرما دارد. بنابراین وجود این مزیت‌ها علاوه بر کم هزینه بودنِ پرورش شتر، سوددهی آن را بسیار افزایش می‌دهد.
در همین راستا علاوه بر ویژگی‌هایی که شتر برای حمل‌ونقل و جابه جایی و... دارد گفته می‌شود در کنار گوشت شتر، سایر محصولات آن از جمله شیر، دوغ و روغن آن نیز مشتریان بالقوه خاص خود را دارد. به طور مثال گفته می‌شود که طعم شیر هر شتر بر حسب علوفه‌ای که خورده متفاوت است اما به طور کلی چون شتر علف‌های شور را دوست دارد، معمولا طعم شیرش شورمزه است و همین عامل موجب افزایش ماندگاری شیر شتر در قیاس با سایر دام‌ها می‌شود.
بر این اساس و با توجه به اینکه هر نفر شتر روزانه ۵ بار دوشیده می‌شود بنابراین هر نفر شتر روزانه ۱۲ کیلوگرم شیر می‌دهد. همچنین گفته می‌شود که شیر شتر به خاطر املاح، مواد معدنی و ویتامین‌هایی که دارد نزدیک‌ترین شیر به شیر مادر است و از آنجایی که شتر احتیاج به پیاده‌روی زیاد دارد و همین امر باعث افزایش سلامت شیر می‌شود.