مرکز افکارسنجی ایرانیان در روزهای اخیر نموداری از نمراتی که مردم در چهار سال گذشته به دولت دادند را منتشر کرد. در این نمودار اگر چه نمره دولت در پایان سال چهارم نسبت به سال سوم رشد داشته است اما افتی که در این نمره نسبت به سال نخست و دوم دولت مشاهده می‌شود قطعا جای تحلیل و تامل دارد؛ هرچند که رشد مجدد نمره دولت در سال نخست فعایت دولت دوازدهم فرصتی دوباره برای جذب مردم و ایجاد نشاط و امید در جامعه است اما قطعا برای کمک به حفظ این اعتماد دوباره باید تحلیلی شایسته از علل افت و خیزهای دولت از منظر مردم داشت تا مجددا نمودار سینوسی دولت در گرفتن جلب رضایت مردم تکرار نشود.

اعتماد در قدم نخست
مردم در گام نخست با سابقه‌ای که از کارکرد دولت قبلی در ذهنشان بود، وعده‌های کاندیدای دوره یازدهم ریاست جمهوری را سنجیده و در نهایت به نظرشان وعده‌های حجت‌الاسلام روحانی که کلیدی در دست داشت و قرار بود برای بازکردن قفل‌های پیش‌روی معیشت و بیکاری و مذاکرات هسته‌ای و... از آن بهره ببرد، از باقی نفرات بهتر آمد که رایشان را به سبد او ریختند و پنجاه و نیم درصد طرفدارش شدند. اما این روند با نمره‌ای که او از مردم در سال نخست توانست کسب کند کمی متفاوت بود.
در حالی که با توجه به اقبال پنجاه و نیم درصدی از روحانی از کل کشور کسب کرد انتظار داشتم که او نمره ۱/۱۰ را در کشور و یا با توجه به اقبال ۸/۴۸ درصدی مردم در شهر تهران روحانی نمره ۷۶/۹ را کسب کند، اما انگار رییس دولت یازدهم خیلی خوب با وعده‌هایی که به مردم می‌داد، توانسته بود نظرشان را جلب کند، چراکه نمره دولت طبق نظرسنجی یاد شده توسط جامعه آماری که از تهران انتخاب شده بودند در پایان یکسال فعالیت یعنی در سال ۱۳۹۳ به ۸/۱۳ رسید تا به این بیندیشیم که رشد یک شبه نظرسنجی‌ها برای روحانی در زمان کاندیداتوری‌اش قرار است ادامه یابد.
شاید برداشتن گام‌هایی برای آرام کردن فضای سیاسی و کاهش اختلافات علنی با مسئولان دیگر قوا خصوصا در فضای رسانه‌‌ها در کنار وعده گزارش‌های صد روزه از اتفاقات کشور به مردم همه و همه در نمره‌ای که روحانی از مردم در سال نخست گرفت موثر واقع شده باشند اما آیا او می‌تواند تا پایان دولت یازدهم همچنان محبوبیت خود را افزایش دهد؟ برای رسیدن به پاسخ این سوال باید کمی تامل کنید تا نمرات دولت را در سال‌های بعدی ارزیابی کنیم.

مردمی که با حرف‌های خوب امیدوار شدند
سال ۱۳۹۴ پر بود از حوادث و خبرهای جالب و شاید جذاب، اما مهمترین خبری که توانست تاثیر بسزایی در پوشاندن اخبار خوب و بد حوزه‌های دیگر داشته باشد و حتی در صدر اخبار بین‌المللی راه ‌یابد امضا شدن توافقی موسوم به برجام بین ایران و ۱+۵ بود.
برجام در تیرماه ۹۴ امضا شد تا مردم به خیابان‌ها بیایند و جشن بگیرند، تا وعده‌هایی درباره رونق معیشت مردم با لغو همه جانبه تحریم‌ها بر سر زبان‌ها بیفتد. مردم دومین سالی بود که امید داشتند اوضاع زندگی و تورم کشنده بهبود یابد.
امضای برجام در کنار تثبیت قیمت‌ها باعث شد تا روند رو به رشد دولت یازدهم در سال دوم هم ادامه یابد. طبق نموداری که از موسسه افکارسنجی ایرانیان این روزها منتشر شده است مردم به دولت نمره ۱۱/۱۴ را اختصاص دادند تا در آستانه ثبت یک دولت مردمی که محبوبیتش روز به روز افزون می‌شود قرار گیریم. سال دوم دولت یازدهم هم با افزایش امید مردم به بهبود شرایط و افزایش رضایت از دولتی که برگزیده بودند، طی شد.

سال تحقق وعده‌ها و کاهش محبوبیت
اما نمره دولت محبوب که در آستانه تاریخ‌ساز شدن قرار گرفته بود و انتظار می‌رفت با رگ خوابی که از مردم پیدا کرده است بتواند محبوبیتش را افزون کند، ناگهان دچار افت شدیدی شد.
سال ۹۵ و بعد از دو سال رشد محبوبیت دولت به یکباره از مردم نمره ۶۶/۱۲ را اخذ می‌کند. هر چند که این نمره، هم نمره قبولی است اما افت حدود یک و نیم نمره دولت در معدلی که از مردم می‌گیرد چشم پوشیدنی نمی‌تواند باشد.
در این سال است که شاید نزدیک ترین چیزی که برای این کاهش رضایت‌مندی مردم از دولت میـتوان نام برد نتیجه ندادن سخنانی امید بخش بود که روحانی آن را در طول دو سال ریاست جمهوری خود به مردم وعده داده بود.
مردم که با توجه به اظهارات مسئولان دولتی از برجام انتظار معجزه داشتند و می‌دیدند که هنوز تحریمها نرفته و آنطور که باید به مطالباتشان نرسیده‌اند کم‌کم در آستانه نقد دولت و نا‌امیدی از عملیاتی نشدن وعده‌ها قرار گرفتند. در کنار این اتفاق افشای فیش‌های نجومی در خرداد ۱۳۹۵ و همچنین علی‌رغم کنترل تورم رکودی که بر بازار و رونق آن سایه افکنده بود نیز بر مردم سخت آمد تا شاید اینبار محبوبیت دولت کاهش یابد.
این را می‌توان یک تلنگری از سوی ملت به دولت تلقی کرده و راهکاری برای ادامه محبوبیت یافت، که اتفاقا به نظر می‌رسد خواسته یا ناخواسته دولت در این سال در مسیر افزایش محبوبیت دوباره کارهایی را برای سال چهارم خود در نظر می‌گیرد.

اعتماد دوباره به قیمت دیوسازی از رقیب
سال چهارمی که منتظر احیای خواسته مردم از دولت بوده و انتظار داشتیم عملیاتی شدن وعده‌ها و پیگیری مطالبات مردمی را مشاهده کنیم با شانسی که در انتخابات نصیب دولت یازدهم می‌شود بدون حرکت در مسیری که انتظارش را داشتیم از دولت ببینیم، نمره مردم به دولت روحانی رشد می‌کند.
هر چند مردم با میانگین ۹۹/۱۲ که به دولت می‌‌دهند نشان داده‌اند که می‌خواهند فرصتی دوباره به روحانی برای تحقق وعده‌‌هایش بدهند اما کم شدن این نمره نسبت به سال نخست و دوم، خود گواه براین بود که روحانی نتوانسته مردمی را که از ابتدا با خود همراه کرده تا سال چهارم نگه‌ دارد.
بخش عظیمی از رشدی که در سال آخر دولت یازدهم مشاهده می‌شود شاید دیوسازی‌هایی بود که دولتی‌ها از کاندیدای رقیب داشتند که این کار باعث می‌شد انتظارات مردم از روحانی کاسته و با توجه به کاهش انتظارات رضایتمندی افزوده شود.
شاید برای برخی از مردم تهران همین که روحانی مانده بود و در پیاده‌رو دیوار نداشتیم! موفقیت محسوب می‌شد و شاید برای عده‌ای همین که روحانی می‌ماند تا ترامپ با ایران نجنگد کافی بود تا به او نمره مطلوب اختصاص دهند.

فرصتی برای قدر شناختن
روند نمره مردم به دولت نشان می‌دهد که آنها بسیار هوشمندانه فاصله حرف تا عمل را می‌سنجند و قادر هستند در فواصل زمانی مختلف با عملکردهای متفاوت دولت درباره اقبال به آن نظر بدهند. این نظرسنجی‌ها ثابت می‌کند که بر خلاف نظر عده‌ای، مردم کشور فراموشکار نیستند و اتفاقا وعده‌های دولتمردان را پیگیری می‌کنند.
بر همین اساس است که انتظار داریم دولت با روند صعودی که دوباره یافته به فکر اجرا کردن وعده‌های خود در میدان عمل باشد تا مردم هم همچنان امیدشان افزوده و همانطور که روحانی دوست دارد مردم شادی واقعی داشته باشند.
بنابراین از دولت روحانی که یکبار رگ‌خواب مردم را کسب کرده انتظار می‌رود در چهار سال آتی با رفع نقص‌ها و برآوردن انتظارات و مطالبات مردم در مسیر ثبت این عنوان که روز پایانی دولت مردم او را با بالاترین نمره هشت ساله گذشته‌اش بدرقه می‌کنند، کار را به اتمام برساند.

^{نویسنده: مائده شیرپور}