لبنان که روزگاری به عروس خاورمیانه معروف بود، سه شنبه با انفجاری مهیب همراه شد. انفجاری که صدها کشته و هزاران زخمی همراه بود چنانکه حتی با عناوینی همچون انفجار اتمی از آن یاد شده است. براساس برآوردهای اعلامی تقریبا ۵ میلیارد دلار خسارت اقتصادی به بندر بیروت وارد شده و به گفته برخی مقامات لبنانی ۳۰۰ هزار نفر آوارده شده اند. با توجه به اینکه شرایط سیاسی لبنان، برخی ناظران سیاسی حتی سناریو سقوط دولت را به عنوان پس لرزه‌های این انفجار مطرح می‌سازند. وضعیت اسفناک انسانی با تبعات سیاسی، اقتصادی، امنیتی در حالی بر لبنان حاکم شده است که یک سوال اساسی مطرح است و آن اینکه واکنش جمهوری اسلامی و ملت ایران به این فاجعه چگونه باید باشد؟
در این زمینه دو دیدگاه مطرح است. یک دیدگاه با توجه به همپیمانی ایران و مقاومت و دولت لبنان و دستاوردهایی که این همپیمانی برای امنیت وجایگاه منطقه ایران دارد، بر لزوم استفاده از تمام ظرفیت‌های کشور برای کمک به رفع بحران کنونی لبنان تاکید دارند. دیدگاه دوم بر این عقیده است که در شرایطی که کشور با چالشهای اقتصادی و البته بحران کرونا و تحریم مواجه است، نباید هزینه‌ای به کشور تحمیل کرد و لذا کمک به لبنان امری غیرضروری است. به عبارتی پیروان این دیدگاه به کلید واژه نه غزه نه لبنان تاکید دارند. این دو دیدگاه در حالی مطرح می‌شود که برای انتخاب رویکرد صحیح در قبال فاجعه لبنان توجه به چند نکته قابل توجه است. نخست آنکه ایران و لبنان سالهاست که با دردی مشترک به نام تحریم مواجه هستند همگرایی دو کشو با توجه به موقعیت جغرافیایی آنها امری مهم در مقابله با تحریم‌هاست. از اهداف آمریکا قطعا بهره گیری از این انفجار برای تشدید تحریم لبنان است که نتیجه آن افزایش تحریم ایران است. دوم آنکه حزب ا... با ایستادگی در برابر رژیم صهیونیستی و نیز حضور در سوریه نقشی مهم در تامین امنیت ایران داشته و دارد و به صراحت می‌توان گفت از دلایل عدم تحرک نظامی آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه ایران وجود حزب ا... است. این سناریو مطرح است که دشمنان ایران بخواهند از سناریوی گرفتار شدن لبنان در داخل برای فرسایش توان مقاومت بهره گرفته و به تشدید فشارها بر ایران بپردازند که از نظر امنیتی وحتی اقتصادی بر فشارهای همه جانبه علیه تهران بیفزایند. سوم آنکه لبنان در نشستهای کشورهای عربی و حتی جهانی به حمایت از مواضع ایران پرداخته و با تحریم‌های ضدایرانی مخالفت کرده است. تحرکات کشورهای عربی و غربی برای اعمال فشار اقتصادی و سیاسی به لبنان برای دوری آن از ایران با وجود دولت «حسان دیاب» ناکام مانده چنانکه وی رسما بر عدم همراهی با غرب در دیدار با لودریان وزیر خارجه فرانسه تاکید کرده است. این سناریو مطرح است که سعودی و غرب با بهره گیری از پیامدهای اقتصادی فاجعه اخیر بیروت به دنبال تسلیم سازی لبنان باشند که نتیجه آن تنگ‌تر شدن حلقه محاصره تحریم علیه ایران خواهد بود. با توجه به آنچه ذکر شد می‌توان گفت که شاید انفجار بیروت بدون دخالت خارجی روی داده باشند اما ائتلاف عربی، عبری و غربی برآنند تا از آن برای سلطه بر لبنان و به تبع آن افزایش فشارها و تحریم‌ها علیه ایران بهره گیرند براین اساس در کنار توجه همه جانبه به حل مشکلات داخلی کشور که بخش عمده‌ای از آنها برگرفته از سوء مدیریت است نه نبود منابع و نیز انسانی بودن حمایت از مردم رنج کشیده لبنان، حمایت همه جانبه از لبنان برای خروج این کشور از مصیبتی که به آن گرفتار آمده، امری ضروری می‌نماید. حمایتی که نه هزینه کردن، بلکه یک سرمایه گذاری منطقی برای اقتصاد و امنیت کشور است. 

^{نویسنده: قاسم غفوری}