رئیس کل گمرک جمهوری اسلامی گفت: در دنیا ۴ روش برای محاسبه حجم قاچاق مرسوم است که تجمیع و تفاضل کل محاسبات در این ۴ روش به یک رقم مشخص و واحد می رسد.
مسعود کرباسیان رئیس کل گمرک جمهوری اسلامی ایران در گفت وگو با مهر در خصوص مبنای محاسبات حجم قاچاق گفت: همانطور که ستاد مبارزه با قاچاق در پاسخ به سوالات اعلام کرد ۴ روش برای محاسبه حجم قاچاق در دنیا وجود دارد. این ۴ روش بر مبنای محاسبات علمی انجام می‌شود و قابل تغییر نیست.
کرباسیان در ادامه به روش معمول محاسبه قاچاق اشاره و گفت: روش نخست محاسبه بر اساس مصرف و عرضه و تقاضا است. مشخص است که چه مقدار مصرف می شود مرکز آمار منبع اعلام مصرف سرانه است که به صورت سالانه در سرشماری هایی که دارد مصرف آب و برق و... و. سایر کالاها را به صورت سالانه محاسبه می کند. این آمار در تمام دنیا به همین روش استخراج می شود و کسی نمی‌تواند در آن تشکیک کند.
وی ادامه داد: پس مرکز آمار مصرف سرانه را استخراج می‌کند. واردات رسمی کشور هم که از طریق آمار گمرک مشخص است، در خصوص تولید هم از طریق وزارت صنعت و وزارت جهاد کشاورزی آمار تمام واحدهای تولیدی فعال کشور مشخص می‌شود. تجمیع واردات و تولید و تفاضل آنها با مصرف سرانه می‌شود آن چه که وارد کشور شده و به مصرف رسیده است. لزوما هم این عدد نمی‌تواند نشان دهنده قاچاق باشد.
کرباسیان افزود: در روش دوم بر مبنای صادرات و واردات است. با در نظر گرفتن میزان صادرات و واردات از یک کشور مبدا به کشور مقصد می توان تفاوت آماری را استخراج کرد. این موضوع را به صورت مثال توضیح می‌دهم. شریک دوم تجاری ما در برخی سال‌ها کشور امارات بوده است. امارات که خود تولید کننده نیست. این کشور تنها به عنوان واسطه در تجارت قرار دارد. برخی می‌آیند آمار تمام کالاهای وارد شده از امارات را هم محاسبه می‌کنند در حالی که باید گفت شما آمار امارات را حذف کنید بعد محاسبات خود را دوباره چک کنید.
معاون طیب نیا در ادامه گفت: روش سوم روش علمی اقتصاد سنجی است. واردات موثر، اقتصاد سایه با صادرات کشورهای دیگر به عنوان مبدا تولید را محاسبه می‌کنیم. CIF و FOB را در نظر می‌گیرند. این روش یکی از روش‌های رایج در کل دنیا است. اینطور نیست که ما در کشور روش‌های خودمان را داشته باشیم. اینها فرمول‌های محاسبات جهانی دارد و مختص کشور ما نیست. ستاد مبارزه با قاچاق کاملا روش اکونومتریک را تشریح کرده و هر کس نیاز به آشنایی بیشتر دارد می‌تواند به این ستاد مراجعه کرده و اطلاعات کافی را دریافت کند.
به گفته وی روش چهارم محاسبه میزان قاچاق از طریق شبکه بانکی و آمار ارز است. در مملکتی که حدود ۲۰ میلیارد دلار درآمد فروش نفت دارد و درآمدهای ناشی از صادرات غیر نفتی هم مشخص است چگونه میتوان ۲۵ میلیارد دلار برای قاچاق خرج کرد؟
وی تاکید کرد: در زمان دولت قبل که قیمت نفت ۱۳۰ دلار بود این امکان وجود داشت. با این وضعیت درآمدهای کشور از منظر فروش نفت و کالاهای غیر نفتی کاملا می‌توان میزان ارز مصرفی برای واردات رسمی و غیر رسمی را محاسبه کرد. کرباسیان خاطرنشان کرد: این ۴ روش برای محاسبه قاچاق کاملا مشخص و روشن است در این ۴ روش پاسخ نهایی کاملا همخوانی دارد. محاسبات تجمیعی و تفاضلی هر ۴ روش با کمترین میزان اختلاف یک رقم مشخص به دست می آید. معاون وزیر اقتصاد با اشاره به وظایف گمرک و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفت: مرجع اصلی محاسبه میزان قاچاق ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز است و این ستاد طبق قانون بدون هیچگونه اغماض و ملاحظه و اشتباه میزان قاچاق را محاسبه و اعلام می‌کند.
وی ادامه داد: آمار کالاهای ممنوعه شرعی و قانونی که حدود ۲ میلیارد دلار است که به طور کامل غیر رسمی وارد کشور می‌شود.
کرباسیان بیان کرد: زمانی در کشور ما تفاوت قیمت سوخت در کشور ما با کشورهای همسایه بسیار بالا بود. حدود ۵ میلیارد دلار قاچاق سوخت در کشور داشتیم. اصلاح و منطقی شدن قیمت بنزین، کاهش قیمت جهانی نفت و به دنبال آن کاهش قیمت فرآورده‌های نفتی و همینطور تثبیت قیمت ارز در کشور باعث شد تا جذابیت قاچاق سوخت کاهش پیدا کند.
وی تاکید کرد: ما از قاچاق سوخت با رقم ۵ میلیارد دلار در سال ۹۵ رسیدیم به یک میلیارد دلار. این مقام مسئول در ادامه با تشریح روش‌های واردات کالا بدون ثبت در گمرک گفت: سالانه ۱۷ میلیون مسافر وارد کشور می‌شود. آیا این ۱۷ میلیون کالا با خود حمل می کنند یانه؟ این آمار در جایی ثبت نمی‌شود. چطور به خود اجازه می‌دهیم ۱۷ میلیون نفر را که به مسافرت خارجی می‌روند را قاچاقچی بنامیم؟
وی افزود: ۴۰ میلیون نفر سالانه به مناطق آزاد سفر می‌کند که با توجه به اینکه این مناطق اجازه خرده فروشی دارند مسافران از آنجا هم کالا خرید می‌کنند. این امر نه خلاف قانون است و نه قاچاق. درآمار هم ثبت نمی شود. چگونه می‌توانیم ۴۰ میلیون مسافر مناطق آزاد را قاچاقچی قلمداد کنیم؟
کرباسیان ادامه داد: موضوع بعدی در مورد بازارچه‌های موقت مرزی یا همان کوله بری‌هاست که طبق مقرراتی به آنها اجازه داده شد برای امرار معاش کار کنند. اینها هم در آمار گمرک ثبت نمی‌شوند چرا که این بازارچه‌ها گمرکی حضور ندارد. حال می‌توان این مرزنشینان را قاچاقچی نامید؟
وی افزود: از یک سوی دیگر ما بحث بار ملوانی را هم داریم. حدود ۶ هزار لنج به عنوان ملوانی از مرزهای آبی کالا وارد می‌کنند. ما چرا باید در جایی که به این ملوانان اجازه وارد کردن کالا داده این آنها را قاچاقچی بدانیم؟ چرا باید به این افراد توهین کنیم؟
رئیس کل گمرک اضافه کرد: در جمع بر اساس حجم کالاهای وارد شده از مسیر مسافران خارجی، ‌مناطق آزاد، ‌مرزنشینان و کوله بری و ملوانی برآورد ما و همینطور ستاد مبارزه با قاچاق کالا این است که حدود ۸ تا ۸.۵ میلیارد دلار وارد می‌شود. وی در ادامه تصریح کرد: ۱.۵ تا ۲میلیارد دلار کالاهای ممنوعه و شرعی داریم که قطعا قاچاق است. حدود ۱ میلیارد دلار هم قاچاق سوخت داریم. بین ۶۵۰ تا ۷۰۰ میلیون دلار هم کالا به صورت قاچاق وارد می شود. وی تاکید کرد: این دولت با همان ۴ روش محاسبه در سال ۹۲ دولت را با رقم حدود ۲۵ میلیارد دلار قاچاق تحویل گرفت. و در پایان دولت به رقم حدود ۱۲ میلیارد دلار رساند. 

تجهیزات مخابراتی و پزشکی در صدر کالاهای قاچاق
مدیرکل بازرسی و امور قاچاق سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان از ارجاع بیش از ۱۴هزار پرونده قاچاق کالا در سطح عرضه به تعزیرات حکومتی به ارزش بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان خبر داد.
داریوش بهنود قاسمی در گفت‌وگو با ایسنا، در تشریح اقدامات سازمان حمایت در مبارزه با قاچاق کالا در سطح عرضه در سراسر کشور اظهار کرد: طی سال گذشته طرح مبارزه با قاچاق کالا در سطح کشور به اجرا گذاشته شد، گفت: در این راستا ۳۲۰ هزار و ۵۳ مورد بازرسی از مراکز خرد و کلان در سطح عرضه صورت گرفت و از این ناحیه بیش از ۱۴ هزار پرونده تخلف، به ارزش بیش از ۲۰۰۰ میلیارد ریال تشکیل و برای رسیدگی به مراجع قضایی ارسال شد.
مدیر کل بازرسی و امور قاچاق سازمان حمایت در خصوص رشد قابل توجه اقدامات انجام شده در حوزه مبارزه با قاچاق کالا افزود: تعداد بازرسی‌ها در سال ۱۳۹۵ نسبت به سال ۱۳۹۴ با افزایش ۱۴ درصدی روبرو بود و پرونده‌های متشکله هم نسبت به سال ۱۳۹۴ به میزان ۱۳ درصد و ارزش ریالی کالاهای مکشوفه نیز ۹۹۱ درصد بالغ بر ۹ برابر رشد داشته است.
مدیر کل بازرسی و امور قاچاق سازمان حمایت در مورد قاچاق مکشوفه نیز خاطر نشان کرد: در بین گروه‌های کالایی، بالاترین ارزش ریالی کالاهای قاچاق مکشوفه به ترتیب به تجهیزات مخابراتی با ۱۵۰۰ میلیارد ریال، تجهیزات پزشکی ۳۳۵ میلیارد ریال، دخانیات ۱۷۳ میلیارد ریال، مواد خوراکی ۹۲ میلیارد ریال و در نهایت محصولات آرایشی و بهداشتی با ۸۹ میلیارد ریال اختصاص دارد.