آمریکا در طی هفتههای اخیر اقدامات قابل توجهی در عرصه غرب آسیا صورت میدهد در حالی که اصل اتهام زنی علیه جمهوری اسلامی ایران و محور مقاومت همچنان ادامه دارد همزمان دو رویکرد از سوی آن در جریان است. از یک سو آمریکا با خواست کشورهای عربی برای خرید تسلیحات موافقت کرده چنانچه بحرین از قرارداد ۹ میلیاردی دلاری با واشنگتن خبر داده و امارات و عربستان نیز توافقات جدید نظامی با آمریکا امضا کرده اند. از سوی دیگر در اقدام قابل تامل آمریکایی ها خبر قوت گرفتن اعلام انتقال سفارت آمریکا از تلآویو به قدس را منتشر کردهاند. اقدامی که به گفته بسیاری از ناظران سیاسی میتواند چالشهای جدیدی را در منطقه ایجاد کند.حال این سوال مطرح میشود که چرا آمریکا چنین اقداماتی را صورت میدهد و در ورای آن چه اهدافی را دنبال میکند؟
بخشی از این اقدام را میتوان منفعتطلبی اقتصادی آمریکا جستوجو کرد. ترامپ سعی دارد با این اقدامات لابیهای صهیونیستی - عربی را به امتیازدهی اقتصادی به آمریکا متقاعد سازد. نکته دیگر رفتارهای اخیر آمریکا را در رفتارهای ما به ازایی میتوان جستوجو کرد. آمریکا به کشورهای عربی و رژیم صهیونیستی وعده مقابله با جبهه مقاومت با محوریت نابودسازی سوریه را داده بود اما نه تنها در این امر ناتوان بوده بلکه با رسوایی شکست در منطقه مواجه شده است. آمریکا که در آن عرصه ناتوان بوده برای جلب رضایت شرکای منطقهای خود به دنبال دادن مولفههای جایگزین است که در قبال کشورهای عربی فروش تسلیحات به این کشورها است و در قبال رژیم صهیونیستی نیز وعده انتقال سفارت به قدس طراحی شده است. در قبال انتقال سفارت به قدس نکات دیگری نیز قابل توجه است از جمله آنکه آمریکا به دنبال افکارسنجی در جهان اسلام نیز هست و سعی دارد تا نوع واکنش کشورهای اسلامی را درباره این اقدام سنجش کند.
نکته دیگر آنکه نوع واکنش کشورهای اسلامی به این اقدام آمریکا میتواند مولفهای برای حرکت بعدی علیه فلسطین یعنی تحمیل سازش سراسری به فلسطینی ها و البته اجرای بعد جدیدی از روند سازش کشورهای عربی و رژیم صهیونیستی باشد.
در همین حال آمریکا تلاش دارد تا از این مساله برای ایجاد شکاف در جهان اسلام بهره گیری کند و چنانچه طرح اعلام انتقال سفارت از تلاویو به قدس روز چهارشنبهای اعلام میشود که مصادف با ولادت حضرت رسول(ص) و وحدت جهان اسلام است. حلقه تکمیلی این سیاست تفرقه افکنی و بحرانسازی رویکرد ادعایی برخی کشورهای منطقه است که سعی در متهمسازی ایران با ادعای نقش ایران در حمایت از تروریسم است. در مجموع رفتارشناسی آمریکا در قبال فروش تسلیحات و امضای قراردادهای کلان با کشورهای عربی و نیز ادعای انتقال سفارت به قدس میتوان گفت که واشنگتن تلاش دارد تا زمینهساز ابعاد جدیدی از بحران در منطقه شود تا شیرینی کام ملتهای منطقه از پایان تروریسم را به تلخ کامی مبدل سازد. طراحی که تنها راه مقابله با آن وحدت و یکپارچگی جهان اسلام در حمایت از فلسطین است که هفته وحدت و البته اجلاس جهانی تقریب مذاهب اسلامی که به میزبانی تهران برگزار میشود میتواند مولفهای مهم در تحقق این امر باشد. رویکردی که ضمن مقابله با توطئههای جدید آمریکا میتواندابعاد جدید وحدت امت اسلامی را رقم زده و جایگاه آن را در صحنه بینالملل ارتقا بخشد.
نویسنده: قاسم غفوری