مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی «نرخ ارز» و «افزایش سرعت گردش پول در نقدینگی» را به عنوان دو عامل اثرگذار در رشد تورم در تابستان امسال معرفی کرد.
مرکز پژوهش‌های مجلس در یک گزارش تحلیلی به بررسی عوامل موثر در تورم تابستان پرداخت و عنوان کرد که نرخ تورم ماهانه در سه ماهه تابستان ۱۳۹۷ در ادامه روند افزایشی خود که از بهار آغاز شده بود، به ارقام کم سابقه ۵.۵ درصد برای مرداد ماه و ۶.۱ درصد در شهریورماه رسید. بر این اساس نرخ تورم نقطه به نقطه در شهریورماه به ۳۱.۴ درصد رسیده است. از سال‌های گذشته در پی افزایش قابل توجه نقدینگی و پیشی گرفتن رشد نقدینگی (منهای رشد اقتصادی) از تورم، هشدارها برای افزایش نرخ تورم توسط کارشناسان مطرح شده بود. در نتیجه روند فزآینده تورم در سال ۱۳۹۷ به دنبال افزایش نقدینگی در سال‌های گذشته است.
به طور کلی در خصوص روند فزآینده تورم در تابستان ۱۳۹۷ باید عنوان داشت که دو دسته عوامل بلندمدت و کوتاه مدت بر تورم تأثیر گذار بوده اند. در میان عوامل بلندمدت رشد نقدینگی مهمترین عاملی است که باعث افزایش تورم شده و در میان عوامل کوتاه مدت نیز نرخ ارز به عنوان مهم ترین عامل افزایش نرخ تورم شناخته می‌شود.
طی سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۶ نرخ تورم از رشد نقدینگی (منهای رشد اقتصادی) فاصله گرفته است طی سال‌های ۱۳۵۸ تا ۱۳۹۲ نقدینگی به طور متوسط سالیانه ۲۵.۲۷ درصد رشد داشته و در این مدت نرخ تورم به طور متوسط سالیانه ۱۹.۹۶ درصد بوده است. این در حالی است که طی سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۶ نقدینگی به طور متوسط سالیانه ۲۴.۲۱ درصد رشد داشته و در مقابل نرخ تورم متوسط سالیانه ۱۱.۵۳ درصد بوده است.
بالا بودن نرخ سود بانکی حقیقی و افزایش سهم شبه پول از نقدینگی طی این سال‌ها موجب کاهش سرعت گردش پول شده و از علل اصلی فاصله گرفتن تورم از رشد نقدینگی بوده است. اما از اسفندماه روند افزایشی سرعت گردش پول شروع شد که تا تابستان ادامه یافت. سهم شبه پول از رشد نقدینگی در این مدت نیز روند کاهشی طی کرده و در تیر ماه به کمترین مقدار خود از سال ۱۳۹۴ رسید، پیش بینی می‌شود که روند افزایش سرعت گردش پول در ماه‌های باقی مانده از سال ۱۳۹۷ نیز ادامه داشته باشد.
همچنین باید توجه داشت که افزایش سرعت گردش پول که پیش بینی می‌شود در ماه‌های آینده نیز تداوم داشته باشد، خود منجر به افزایش نرخ تورم شده و هر ریال نقدینگی را با ضریب بیشتری به تورم تبدیل می‌کند. از اینرو حتی در کوتاه مدت نرخ تورم می‌تواند بیش از رشد نقدینگی (منهای رشد اقتصادی)، افزایش یابد.
این گزارش تاکید می‌کند که علاوه بر عامل نخست، افزایش نرخ ارز به عنوان یک عامل کوتاه مدت نیز بر افزایش نرخ تورم در ماه‌های اخیر بسیار اثرگذار بوده و از آن جایی که در برخی مطالعات، گذر نرخ ارز بر برخی کالاها تا یک سال نیز برآورده شده، می‌توان انتظار داشت که افزایش نرخ ارزی که در ماه‌های گذشته رخ داده، همچنان منجر به افزایش شاخص قیمت‌ها (مصرف کننده و تولیدکننده) در ماه‌های آتی شود.
در مجموع بررسی‌های این مطالعه نشان می‌دهد که مهمترین عوامل افزایش تورم تابستان سال جاری افزایش سرعت گردش پول نقدینگی افزایش یافته در سال‌های اخیر و افزایش نرخ ارز بوده است. همچنین بررسی‌های این گزارش نشان می‌دهد که بخش زیادی از کالاهای اساسی که با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد می‌شوند نیز افزایش قیمت را تجربه کرده اند.
در این گزارش همچنان عنوان شده است که تحولات شاخص قیمت مصرف‌کننده در پاییز تا حد زیادی تحت تأثیر سیاستگذاری‌ها و انتظارات خواهد بود. از طرف دیگر رشد شدید شاخص قیمت تولیدکننده در تابستان، روند افزایشی شاخص قیمت مصرف‌کننده در پاییز را نشان می‌دهد و می‌توان انتظار داشت که در پاییز ۱۳۹۷، روند چند ماه اخیر برای شاخص قیمت مصرف کننده تداوم داشته باشد.
مرغ ۴۹ درصد گران شد
گزارش تغییرات قیمت ۲۴ قلم خوراکی نشان می‌دهد که رب گوجه فرنگی با ۲۴۴.۴درصد ، موز با ۱۶۵.۷ درصدو سیب درختی زرد با ۱۰۳.۶ درصد بیشترین افزایش قیمت را نسبت به آبان ماه سال گذشته داشته اند.
متوسط قیمت اقلام خوراکی مناطق شهری در آبان ١٣٩٧ از سوی مرکز آمار منتشر شد.
بر اساس نتایج به دست آمده در آبان ماه ١٣٩٧، بیشترین افزایش قیمت در ماه جاری نسبت به ماه گذشته، مربوط به اقلام «خیار» با ٣٣.٨ درصد افزایش، «شیرپاستوریزه » با ١٢.١ درصد افزایش و « موز» با ٧.٥ درصد افزایش بوده است.
در این ماه «پرتقال محصول داخل» ٢٧.٠ درصد و «سیب زمینی» ١٦.١ درصد نسبت به ماه قبل کاهش قیمت داشته است.
بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه مشابه سال قبل (آبان ١٣٩٦) مربوط به اقلام «رب گوجه فرنگی» با ٢٤٤.٤ درصد افزایش و پس از آن « موز » با ١٦٥.٧ درصد افزایش و «سیب درختی زرد» با ١٠٣.٦ درصد افزایش است.
همچنین اقلامی مانند «گوشت گوسفند»، «گوساله» و «مرغ» در آبان ماه سال جاری نسبت به ماه مشابه سال قبل، به ترتیب ۴۵.۵، ۵۵.۲ و ۴۹.۱ درصد و نسبت به مهر ماه ۱.۶، ۳.۰ و ۵.۱ درصد گران شده‌اند.
لازم به ذکر است، تنها سیب زمینی و پرتقال با کاهش قیمت نسبت ماه قبل مواجه بوده اند این در حالیست که ۲۲ قلم کالا همچنان درحال گران شدن هستند. تسنیم
دریافت صفحه با کد QR