دیپلمات‌های اروپایی به روزنامه فایننشال تایمز گفته‌اند هیچ کشوری از اتحادیه اروپا متمایل نیست میزبان دفتر کانال یا سازوکار این اتحادیه برای تبادلات مالی با ایران با هدف دور زدن تحریم‌های آمریکا باشد؛ البته این اظهارنظر هنوز از جانب هیچ مقام رسمی اروپایی تایید نشده است و تعدادی از مسئولان ایرانی نیز پس از این اظهارنظر اعلام نمودند که گفت‌وگو با اروپایی‌ها برای برقراری کانال ارتباطی در جریان است و به خوبی پیش می‌رود.
ناظران سیاسی بر این باورند؛ در شرایط کنونی نمی‌توان به هیچ‌یک از این دو اظهارنظر متناقض تکیه نمود و تحلیلی جامع و بدون عیب ارائه کرد. باید بگوییم نبود کانال ارتباط مالی اروپا شرایط اقتصادی ملت ایران را بدتر نمی‌کند بلکه بهتر هم خواهد شد چراکه موجب می‌شود اقتصاد مقاومتی که سال‌هاست مقام معظم رهبری بر آن تاکید دارند بیش از گذشته مورد توجه مردم و مسئولان قرار گیرد.
نکته جالب اینکه اروپایی‌ها اعلام داشتند این کانال ارتباط مالی به صورت نمادین افتتاح می‌شود؛ چناچنه رسانه‌های اروپایی پیشتر به نقل از دیپلمات‌های گفته بودند این کانال یا سازوکار مالی به طور سمبولیک و نمادین پیش از اجرایی شدن تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران افتتاح می‌شود اما، عملیاتی شدن آن احتمالا تا اوایل زمستان جاری طول می‌کشد.
فایننشال تایمز از قول دیپلمات‌ها گزارش داده که طی جلساتی که هفته گذشته در کمیسیون اروپا با هدف آماده شدن برای پاسخ به تحریم‌های آمریکا برگزار شده درباره اینکه هیچ دولتی متمایل نیست میزبان دفتر اداری این کانال مالی باشد، بحث شده است.
از سویی دیگر اگر قرار باشد این کانال ارتباط مالی به صورت نمادین ادامه یاید جمهوری اسلامی ایران چه واکنش و اقداماتی را در این شرایط انجام خواهد داد، آیا تضمین لازم از اروپایی‌ها برای نمادین باقی نماندن این کانال گرفته شده است یا اینکه مانند سایر وعده‌های برجامی، این وعده نیز بدون تضمین و پشتوانه است.
با نزدیک شدن به زمان اجرای تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران، شرکای باقی مانده در توافق هسته‌ای با ایران و با هدف ترغیب ایران به باقی ماندن در توافق برجام و برخوردار نگه داشتن این کشور از مزایای اقتصادی رفع تحریم‌ها، توافق کردند که کانال مبادله مالی با ایران تاسیس کنند.
وزیران خارجه آلمان، انگلیس، چین، روسیه و فرانسه و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که برای شرکت در اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل به نیویورک سفر کرده‌ بودند، تصمیم خود را طی یک بیانیه برای ایجاد این کانال مالی اعلام کردند که هدف از آن بی‌اثر کردن تحریم‌های آمریکا علیه ایران است.
در بیانیه مشترک شرکای ایران در توافق هسته‌ای برجام در تعریف این کانال می گوید با توجه به فوریت و ضرورت دستیابی به نتایجی ملموس، شرکت‌کنندگان در این جلسه از پیشنهادهای عملی برای ادامه و توسعه مجاری پرداخت مالی به ایران به ویژه ایجاد یک وسیله هدف ویژه (اس.پی.وی) برای ایجاد تسهیلاتی جهت پرداخت‌های مرتبط با ایران از جمله برای صادرات نفت استقتبال کردند.
آمریکا به برنامه تاسیس این کانال مالی شدیدا اعتراض کرده است. مقام‌های دولت دونالد ترامپ و سفرای آمریکا درکشورهای مختلف از جمله در انگلیس می‌گویند از شرکت‌ها و افراد از میان کار با ایران و آمریکا باید یکی را انتخاب کنند و هردو امکان‌پذیر نیست.

بازی جدید اروپا در قبال ایران
دکتر سیدرضا صدرالحسینی کارشناس مسائل سیاست خارجی درخصوص اظهارنظر اخیر مقامات اروپایی و عدم تمایلشان به میزبان دفتر کانال یا سازوکار این اتحادیه برای تبادلات مالی با ایران گفت: علیرغم اینکه بعضی از دست اندرکاران برجام اروپایی با خوش بینی تمام اعلام نمودند کانال ارتباطی و اتاق بازرگانی اروپا قبل از شروع تحریم‌های جدید آمریکا در روز ۱۳ آبان ماه سال‌جاری عملیاتی خواهد شد و با توجه به اینکه کمتر از یک هفته به وعده ترامپ مبنی بر شروع تحریم‌های جدید بیشتر زمان نداریم اما، هیچ اثری از اقدامات گفته شده خانم موگرینی و بعضی از طرف‌های ایرانی گفت‌وگو با وی در اتمسفر سیاسی اقتصادی و تجاری دیده نمی‌شود.
وی افزود: بر این اساس می‌توان نتیجه گرفت روزنامه معتبر فایننشال تایمز که خبر آن را بی.بی.سی فارسی نیز صبح دیروز باز نشر داد صحیح باشد و عدم تمایل اروپایی‌ها به منصه ظهور برسد.
تعدادی از کارشناسان مسائل اقتصاد بین‌المللی و سیاست بین‌الملل در ماه‌های اخیر درخصوص بدعهدی اروپایی‌ها و همراهی آنان با تحریم‌های امریکا پیش‌بینی‌هایی نموده بودند که شاید بتوان این پیش‌بینی‌ها را در روزهای آینده در عرصه عمل نیز به چشم ببینیم.
این استاد دانشگاه اظهار داشت: چند ماه پیش نیز در این مورد مقام معظم رهبری ضمن تاکید بر تداوم گفت‌وگو با اروپایی‌ها و جدی بودن طرف ایرانی در همه مراحل گفت‌وگو تذکری جدی را به دستگاه سیاست خارجی داده بودند که در هنگام گفت‌وگو با اروپایی‌ها باید با بی‌اعتمادی با آنها مذاکره کرد و حتما باید همه زوایای کارشناسی را در این گفت‌وگوها مدنظر داشت.
به باور صدرالحسینی؛ از فهوای کلام معظم‌له این چنین بر می‌آید که ایشان نیز پیش‌بینی‌هایی نیز درخصوص همکاری اروپا با امریکا نموده بودند و به همین دلیل تلاش کردند با تاکید بر اقتصاد مقاومتی و تحکیم ساخت درونی کشور به مردم و مسئولان تذکر دهند که باید به لوازم اقتصاد مقاومتی ملزم بود و انتظاری از کشورهایی که سابقه استعماری در تاریخ آنان کم نیست ننمود.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی اظهار داشت: بر این اساس به نظر می‌رسد اروپاییان نه در زمان وعده داده شده که ماه‌ها بعد از آن نیز اقدامی به نفع تقویت اقتصاد ایران ننمایند و علی‌رغم‌ نیاز به تجارت با ایران مصالح اقتصادی و مالی خویش را با آمریکا مستحکم‌تر نمایند.
وی گفت: اروپاییان طی سال‌های گذشته تاکنون قول‌هایی در زمینه‌های تکنولوژی، تجارت، امور بانکی، امور نفتی، فروش هواپیما و حضور شرکت‌های گوناگون با تخصص‌های مختلف به ایران داده بودند که باید با روشن‌بینی کامل اذعان نمود فقط بخش کوچکی از آن در امورغیرمهم انجام شده است.
این استاد دانشگاه خاظرنشان کرد: در این شرایط بهترین اقدام برای برون رفت تحریم‌های ظالمانه علیه ملت و دولت ایران اصرار به بهره‌مندی از توانمندی‌های داخلی اعم از انسانی و مادی باید نمود و نباید فراموش کرد در همین هفته‌های اخیر فروش شیر خشک، دارو و تجهیزات پزشکی از جانب نظام سلطه برای ایران دچار محدودیت‌های شدیدی شده است.
وی در پایان گفت: سابقه تاریخی اروپا در دهه‌های اخیر همراهی پیدا و پنهان با آمریکا بوده و قطعا تا نظام جمهوری اسلامی ایران دست از اقدامات مطالبات شعارها و ارزش‌های خود بر ندارد مجموعه کشورهای زیاده‌خواه و سلطه‌گر همین روند اخیر خود را علیه ملت و دولت ایران ادامه و تنها راه نجات از وابستگی به آنان تقویت اقتصاد داخلی و همکاری با کشورهای غیرسلطه‌گر که تعداد این کشورها نیز برای ایران کم نیست، خواهد بود. 

^{نویسنده: هدی دهقان بذرافشان}