رئیس‌جمهور روسیه دیروز در سفری رسمی راهی چین شد. محافل رسانه‌ای اعلام کرده‌اند ولادیمیر پوتین با همتای چینی خود دیدار و گفت‌وگو کرد. رئیس‌جمهور روسیه همچنین در نشست رسمی سران بریکس شرکت خواهد کرد و سپس دیدارهای دوجانبه‌ای با روسای جمهور آفریقای جنوبی، مصر، مکزیک و نخست وزیران هند و تایلند خواهد داشت. امسال چین از رهبران گینه، مکزیک، تاجیکستان و تایلند برای شرکت در اجلاس بریکس دعوت کرده است. بریکس مخففی انگلیسی از نام پنج اقتصاد بزرگ در حال توسعه برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی است.
رهبران این پنج کشور از سال ۲۰۰۹ میلادی این اجلاس سالانه را برگزار می‌کنند. حال این سوال مطرح است که پوتین از سفر به چین چه اهدافی را دنبال می‌کند؟ بخشی از سفر پوتین برگرفته از روابط دو جانبه میان چین و روسیه است که در سال‌های اخیر به دلیل شرایط بحرانی جهان و البته تحرکات آمریکا در منطقه راهبردی‌تر شده است. اکنون که آمریکا با بحران سازی در شبه‌جزیره کره و نیز حمایت از تروریسم در غرب آسیا به دنبال ضربه زدن به روسیه و چین است، همگرایی پکن - مسکو بیش از پیش ضروری می‌نماید چنانکه همزمان با سفر پوتین طرفین بر توسعه مناسبات بویژه در حوزه امنیتی و اقتصادی تاکید کرده‌اند.
نکته مهم دیگر توسعه بریکس به عنوان یک قدرت اقتصادی است. بریکس در حالی شکل گرفت که محور آن را رسیدن به همگرایی اقتصادی در برابر اقتصاد غرب تشکیل می‌داد. در شرایطی که آمریکا و اروپا سیاست تحریم روسیه را در پیش گرفته‌اند و از سوی دیگر اقتصاد جهانی در مسیر سراشیبی پیش می‌رود بریکس بیش از پیش برای روسیه و البته چین دارای اهمیت است.
پوتین تلاش خواهد کرد تا از ظرفیت‌های بریکس برای مقابله با چالش‌های اقتصادی تحریم‌های غرب بهره گیرد که مولفه‌ای مهم برای مقابله مسکو در برابر فشارهای سیاسی غرب خواهد بود. البته باید در نظر داشت که چین و روسیه دغدغه‌های واحدی در قبال برخی مسائل منطقه به ویژه تروریسم رو به رشد در افغانستان و نیز تحرکات آمریکا در پاکستان و هند و البته بحران امنیتی در غرب آسیا داشته و آن را از خطوط قرمز خود می‌دانند. همگرایی برای مقابله با این تهدیدات در حالی که بخش عمده نظامی با روسیه است از محورهای سفر پوتین را تشکیل می‌دهد.
در این میان یک اصل مهم را باید در نظر داشت و آن اینکه پکن وضعیت شبه‌جزیره کره و البته تحرکات نظامی ژاپن و کره جنوبی را مغایر با امنیت خود دانسته و سعی دارد از ظرفیت‌های روسیه برای تقویت اردوگاه خود در برابر این تهدیدات بهره گیرد.
به هر تقدیر سفر پوتین به چین را باید ابعاد جدید از روابط استراتژیک میان دو متحد شرقی دانست که براساس شرایط و بحران‌های منطقه‌ای و جهانی برای مقابله با تهدیدات گزینه‌ای جز همگرایی بیشتر نداشته و تلاش می‌کنند از هر فرصتی برای توسعه این مناسبات بهره گیرند زیرا سفر پوتین را هر چند در راستای نشست بریکس عنوان شده می‌توان در این چارچوب مورد ارزیابی قرار داد.
نویسنده: فرامرز اصغری
دریافت صفحه با کد QR