قطر دیروز میزبان نشستی بود که برگزار کنندگان آن تلاش کردند تا آن را تحولی مهم در معادلات منطقه‌ای عنوان نمایند. دیروز میان آمریکا توافقنامه صلحی در قطر امضا شد که به گفته آنها به ۱۹ سال درگیری میان طرفین پایان می‌دهد. آمریکا و طالبان بیش از یک سال است که مذاکرات صلح را در قطر برگزار می‌کنند و در این میان مذاکرات صلح با موانع بسیاری روبرو شده است.در ابتدای این بیانیه ادعا شده که اعضای ارتش آمریکا بعد از حمله تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ برای ریشه کن کردن تروریست‌ها به افغانستان رفتند. آمریکا تصریح کرده که اگر خشونت‌ها همچنان کاهش و یا به صفر تقلیل یابد ظرف حدود دو سال دیگر تمام نیروهای خارجی از افغانستان خارج خواهند شد. در همین حال مارک اسپر وزیر دفاع آمریکا دیروز وارد کابل شد و قرار است در کنار دبیرکل ناتو و همچنین اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان بیانیه مشترکی را صادر کند.
نشست دوحه با حضور مقامات و نمایندگانی از ۳۰ کشور برگزار شد که در نوع خود جای تامل دارد. هر چند که آمریکایی‌ها در فضایی تبلیغاتی گسترده تلاش کرده‌اند تا این توافقنامه را اقدامی مهم از سوی ترامپ برای تحقق صلح و امنیت در افغانستان عنوان نمایند اما یک نکته مهم در این تحولات به چشم می‌خورد و آن محل برگزاری این توافقنامه است. میزبان قطری است که از سال ۲۰۱۷تاکنون از سوی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس با محوریت عربستان تحریم و تحت فشار بوده است و تلاش‌های گسترده‌ای برای به انزوا کشاندن آن صورت داده‌اند. با توجه به این شرایط می‌توان گفت که برگزاری این مراسم در قطر بیانگر آن است که طرح تحریمی عربستان علیه دوحه عملا با شکست همراه شده است چنانکه از یک سو آمریکا که متحد اصلی عربستان است این نیست را در قطر برگزار کرده و از سوی دیگر مقامات و نماینگانی از کشورهای مختلف در مراسم قطر شرکت کرده‌اند که مهر تاییدی بر میزبانی این کشور است. نکته مهم دیگر آنکه میان عربستان و امارات با قطر رقابتی شدید برای میزبانی نشست مذکور برقرار بود و در نهایت این قطر بود که توانست ایفای نقش منطقه‌ای خود را به نمایش گذارد که هم بیانگر جایگاه منطقه‌ای آن است و از سوی دیگر نفوذ آن را در میان طالبان آشکار می سازد.
با توجه به آنچه ذکر شد می‌توان گفت آنچه در قطر روی داد بیش از آنکه توافق میان آمریکا و طالبان باشد بیانگر تضعیف شدید جایگاه عربستان در معادلات منطقه است بگونه‌ای که حتی نتوانست میزبانی مذاکرات و مراسم امضا توافق میان آمریکا و طالبان را کسب نماید و این یعنی آنکه سعودی دیگر آن کشور مدعی بازیگری اصلی در منطقه نیست و حتی در میان متحدانش یعنی آمریکا و طالبان نیز جایگاهی ندارد و به کشوری حاشیه‌ای مبدل شده است.
نویسنده: فرامرز اصغری
دریافت صفحه با کد QR